Oproep tot verzet tegen regeerakkoord

Omdat het regeerakkoord een ‘forse teleurstelling’ is voor gemeenten, doet een aantal gemeenten een oproep om te zorgen voor voldoende middelen. Net als vorig jaar vraagt actiecomité Raden in Verzet zich af of gemeenten hun taken moeten neerleggen. Het is een tegenvaller na een jaar van afwachten, arbitrage en akkoorden. ‘Wij dachten dat er een afspraak lag, maar blijkbaar niet.’

Solidair blijven

‘Gemeenten kunnen niet functioneren zonder geld’, vertelt Marijke van der Meer van Raden in Verzet. Vandaag zal ze tijdens de algemene ledenvergadering van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) oproepen om solidair te blijven met elkaar en tegen de plannen in verzet te gaan.

Grote schrik

Het regeerakkoord valt tegen voor de gemeenten. Er wordt gesproken van extra besparingen op de jeugdzorg, er staat nog niets over het compenseren van tekorten bij de Wet maatschappelijke ondersteuning en de opschalingskorting blijft bevroren (en wordt niet afgeschaft). ‘Totaal onverwacht en tot grote schrik van heel gemeenteland houdt de nieuwe regering zich niet aan de afspraken die op basis van de arbitrage gemaakt waren’, schrijft het actiecomité in een voortgangsnotitie.

Specifieke uitkeringen

Verder zijn er verschuivingen binnen het gemeentefonds. 1 miljard euro voor de woningbouwimpuls en 600 miljoen voor het volkshuisvestingsfonds wordt uit de algemene uitkering van het gemeentefonds gehaald en verstrekt als specifieke uitkeringen. ‘Dat betekent nog minder ruimte om als gemeente zelf te beslissen wat nodig is’, zegt David Weekenstroo, die samen met Marijke van der Meer en Vivianne van Yperen Raden in Verzet vormt. ‘Het betekent ook dat in de ene gemeente de bibliotheken moeten sluiten zodat in een andere gemeente gebouwd kan worden.’

Formatie

Nadat de arbitragecommissie in mei besloot dat gemeenten jaarlijks 1,6 tot 1,9 miljard euro moesten krijgen, leken de partijen dichter bij elkaar te komen. Er kwam een voorlopig akkoord en op basis van een hervormingsagenda zouden er structurele maatregelen moeten worden genomen. Het regeerakkoord is daarom een teleurstelling. ‘Wij hoopten dat uit de formatie goede stappen zouden komen’, zegt Van der Meer. ‘Wat blijkt: de financiële problemen zijn helemaal niet structureel opgelost.’

Middelen, bevoegdheden en sturing

‘De verkiezingen voor de gemeenteraad zijn in aantocht maar de grote financiële problemen bij de gemeenten blijven’, concludeert Raden in Verzet. Het actiecomité brengt daarom de vorig jaar aangenomen motie van negentien gemeenten - voor voldoende middelen, bevoegdheden en sturingsmogelijkheden - weer in herinnering. Die ligt er en hoeft niet nog een keer te worden aangenomen. ‘De VNG moet keihard voor onze belangen opkomen.’

Hervormingsagenda

Ook zal de VNG vandaag een resolutie voorleggen aan de leden over de hervormingsagenda: pas als er een afspraak is met het kabinet, werken gemeenten er weer aan mee. Het nieuwe kabinet moet onder meer erkennen dat de uitspraken van de arbitragecommissie volledig worden gerespecteerd, dat de genoemde besparingen niet ten kosten gaan van het budget voor kwetsbare jeugd en dat alle maatregelen worden getoetst. Raden in Verzet vindt dit ‘een uitstekende stap’.