5.500 euro per asielzoeker

Het rijk heeft het nog niet bekend gemaakt, maar een simpele rekensom op basis van openbare cijfers leert dat gemeenten uit Den Haag per statushouder circa 5.500 euro compensatie per jaar gaan krijgen.

Dat blijkt uit een analyse van gemeentefondsspecialisten Dirk Jans van Frontin PAUW en Jan Verhagen. Zij baseren zich op van presentaties van het ministerie Financiën en de meicirculaire. Momenteel is nog geen lijst bekend hoeveel iedere gemeente uit de nieuwe decentralisatie uitkering ‘verhoogde asielinstroom’ ontvangt. Dat is nog onderwerp van nadere uitwerking.

35.000 statushouders

In de Nieuwsbrief Gemeentefinanciën becijfert Verhagen dat gemeenten kunnen rekenen op  zo’n 5.500 euro per nieuwe statushouder. Daarbij wordt uitgegaan van de inschatting die het rijk maakt dat er in 2016 en 2017 jaarlijks 35.000 statushouders extra instromen. Volgens de meicirculaire komt voor 2016 en 2017 ‘uitgemiddeld’ 190 miljoen euro per jaar beschikbaar. ‘Deel je die 190 miljoen door 35.000 statushouders, dan kom je uit op circa 5.500 euro per statushouder per jaar’, aldus Dirk Jans van Frontin PAUW.

Verhoogde asielinstroom

De decentralisatie uitkering wordt aanvullend gegeven voor nieuwe statushouders, bovenop de reguliere regeling ‘DU Faciliteitenbesluit opvangcentra’ voor gemeenten met een asielzoekerscentrum.

Gemeenten kunnen een beroep doen op de decentralisatie-uitkering ‘Verhoogde asielinstroom’ naar rato van het aantal opgevangen extra statushouders om daarmee hun kosten te dekken. Daarbij gaat het om kosten aan integratie en participatie van vergunninghouders, volgens het adagium ‘geld volgt statushouder’. 

Negatief accres

De decentralisatie-uitkering wordt onder andere gevoed door een uitname door het rijk uit het gemeentefonds, het zogeheten partieel accres. Dat is het  afgezonderde deel van het accres, ontstaan door de verhoogde asielinstroom. In 2016 gaat het over 160 miljoen en in 2017 over 85 miljoen euro. De redenering van het rijk is dat het accres niet zou zijn gestegen zonder die verhoogde asielinstroom. Jans: ‘De uitname van het partieel accres leidt voor gemeenten tot een verlaging van de vrij beschikbare dekkingsmiddelen. Het is in feite een taakmutatie binnen het accres. Dat is in strijd met de uitgangspunten van de Financiële Verhoudingswet. Nu de vrij besteedbare middelen zijn verlaagd, zou dat moeten blijken uit de tabellen in de meicirculaire. In 2016 blijft er dan 370 miljoen euro over ofwel 2,4 procent, en in 2017 krijgen we te maken met een negatief accres van 15 miljoen euro ofwel - 0,12 procent. De fondsbeheerders melden trots in de circulaire dat alle komende jaren een positief accres bevatten, maar materieel is dat niet zo’.