Standaardisatie nodig voor het succes van Common Ground

Gemeenten hebben behoefte aan standaarden voor gegevensuitwisseling in Common Ground, niet aan nieuwe software die dat regelt. Dat is een conclusie uit het onderzoek dat Gartner deed naar NLX, in opdracht van de VNG. Waarom is NLX zo belangrijk voor het succes van Common Ground?

Voor niet-IT’ers lijkt Common Ground misschien ingewikkeld en iets dat ze graag aan de IT-afdeling overlaten. Maar ook voor hen is het belangrijk om de ontwikkelingen in Common Ground te volgen, want die raken het functioneren van een gemeente. Daarom doe ik een poging om een belangrijk onderdeel van Common Ground uit te leggen: NLX. Daar is onlangs een helder rapport over verschenen, dat ook de niet-IT’ers onder ons zal interesseren.

Hopelijk heb ik door over NLX te beginnen lezers zonder IT-achtergrond niet meteen afgeschrikt. Weinig mensen kennen NLX en dat daar verandering in moet komen, is ook een aanbeveling in het Gartner-onderzoek. Ik draag daar met dit blog graag een steentje aan bij. Kort gezegd NLX is een mechanisme waarmee gemeenten gegevens kunnen uitwisselen, volgens de principes die afgesproken zijn binnen Common Ground.

5-laags IT-architectuur

Om uit te leggen waarvoor NLX dient, is het nodig om kort iets te vertellen over de IT-architectuu r. Die architectuur is opgebouwd uit vijf lagen. De eerste laag is wat de eindgebruiker ziet: dat zijn de schermen waarin iemand werkt. In de tweede laag worden de bedrijfsprocessen uitgevoerd. Daar vandaan wordt de vierde laag met diensten aangesproken, om dit te automatiseren. Deze diensten slaan de betreffende gegevens op (de vijfde laag).

Voor de oplettende lezer: ik heb de derde laag expres even overgeslagen. Het idee van Common Ground is dat er niet meer één hele grote applicatie is, maar een verzameling van kleinere sub-applicaties, die allemaal een deel van het proces uitvoeren, zogenoemde ‘componenten’. Voor één bedrijfsproces kan het voorkomen dat er meerdere componenten nodig zijn en dat er gegevens onderling moeten worden uitgewisseld. Daarvoor dient de derde laag. NLX vult een groot deel in van deze derde laag: het integratiemechanisme .

NLX: ondersteuning voor het gebruik van gegevens uit de bron

Een leidend principe van Common Ground is dat gegevens niet meer worden gekopieerd en op verschillende plekken opgeslagen, maar dat ze vanuit hun bronsysteem worden gebruikt. Daarvoor wil je deze gegevens snel en veilig vanuit die systemen kunnen gebruiken. Om erachter te komen wat voor soort mechanisme daarvoor nodig is, begon een groep mensen van gemeenten en de VNG NLX uit te werken.

Deze verkenning mondde niet alleen uit in duidelijkheid over wat nodig is, maar ook in software. Software die deze vorm van gegevensuitwisseling mogelijk maakt, is ruimschoots beschikbaar in de markt. Zelf ontwikkelen is heel goed voor het opdoen van kennis en ervaring. Door van NLX software te maken die moet worden uitgeleverd en onderhouden, zet je een extra product in de markt en dat maakt het alleen maar complexer voor gemeenten om te kiezen – en onnodig kostbaar.

Gartner: standaarden belangrijk voor goede uitvraag aan de markt

Gemeenten hebben geen behoefte aan een extra product, maar aan standaarden. Standaarden die aansluiten bij internationale standaarden en die als het ware de vertaalslag maken naar de gemeentelijke situatie, aldus de conclusie van Gartner. Gartner raadt dan ook aan om NLX uit te werken in meerdere (deel)standaarden, waarmee gemeenten een goede uitvraag aan de markt kunnen doen. Daaromheen zou de VNG een aantal zaken moeten regelen, zoals een testsuite waarmee gemeenten kunnen onderzoeken of de aangeboden software inderdaad aan de standaarden voldoet. Op deze manier is NLX bruikbaar als referentie-implementatie van een standaard.

Onder de belangrijke aanbeveling van Gartner over standaarden mag wat mij betreft een dikke streep (voor degenen die het rapport willen lezen: deze aanbeveling wordt helder uitgelegd op pagina 63). Het is heel belangrijk voor gemeenten en de gemeentelijke IT-markt dat hier werk van wordt gemaakt. Want met dit soort standaardisatie laten we Common Ground echt vliegen. Dat is goed voor gemeenten en goed voor leveranciers, want dan kunnen wij oplossingen en diensten ontwikkelen op basis van deze standaarden. Zo krijgen we samen Common Ground werkend!