Onlangs is het rapport ‘Maak waar!’ van de Studiegroep Informatiesamenleving en Overheid verschenen. Daarop zijn onder meer bijdragen verschenen van Jan van Ginkel en Larissa Zegveld. Bijdragen waarin een scherpe aanvulling is geschetst op sterk leiderschap en het nemen van regie, vanuit het perspectief van de informatiesamenleving.
Over ruim een jaar is de AVG van kracht. Ik merk aan alle kanten dat er hard wordt gewerkt. Ook in onze gemeente zijn we bezig privacy nog steviger neer te zetten. Het beleid ligt er, nu de implementatie nog. En dat is makkelijker gezegd dan gedaan, want het is zo breed: variërend van alle interne bedrijfsprocessen, personeelszaken, het sociaal domein, veiligheid, vergunningen, belastingen.
Data science is meer dan een buzzwoord. Het is meer dan big data of blockchain of data-analyse: het is de informatiemaatschappij van de toekomst. Een toekomst die overigens gisteren al begonnen is. Voor overheden is het de vraag: gaan we mee, blijven we achter of vliegen we uit de bocht?
Die management trainingen die u en ik allemaal gevolgd hebben, maken dingen altijd zo lekker overzichtelijk. Neem de Leercirkel. Iedereen die leert gaat door vier fases: Onbewust Onbekwaam - de heilige onschuld zelve. Bewust Onbekwaam – dan begint er iets te knagen. Vervolgens wil je bewust iets leren en tenslotte word je Onbewust Bekwaam - ontspannen als een automatische piloot.
Het kostte de traditionele telefoon circa 75 jaar om gemeengoed te worden. Facebook had daar zo’n twee tot drie jaar voor nodig, WhatsApp enkele maanden en Pokémon Go slechts een paar weken. Technologische ontwikkelingen verlopen bijna ongemerkt steeds sneller. Dit schept uiteraard enorme kansen voor bedrijven, maar ook voor overheden.
Ondanks het feit dat we al vele jaren in een digitaal tijdperk leven, gebruiken we voor het vastleggen van officiële documenten nog steeds een ouderwetse methode; de handtekening op papier. Zou het niet fijn zijn als je al je officiële documenten digitaal kunt ondertekenen? Het voorkomt overbodig papierwerk en levert een flinke tijdsbesparing op. Zo kan een onderneming zich onderscheiden als vooroplopend, innovatief bedrijf.
Na enige tijd radiostilte op dit platform over de Wet open overheid, vormt het jaarverslag van de Raad van State aanleiding voor een column. Dat verslag verscheen op 6 april jl. online. Een jaarverslag dat twee thema’s kent, de strenge overheid en de open overheid.
Hackpogingen, datalekken, cyberaanvallen. Nieuwsberichten over gehackte gemeenten doen door de termen actiefilmachtig aan. De impact van een geslaagde hack is ook groot: zo moesten de BEL-gemeenten vorige week hun online-dienstverlening dagen staken vanwege een ‘ransomware-aanval met het virus cryptolocker’. Rotterdam probeerde angstvallig een rekenkamerrapport over gemeentelijke informatiebeveiliging geheim te houden.
Alle keuzestress en de campagnekoorts liggen inmiddels achter ons. De verkiezingen gingen over belangrijke zaken. Het eigen risico, rekeningrijden, de AOW leeftijd; onderwerpen die moeiteloos een plek veroverden in het prime time lijsttrekkersdebat. Over de toekomst van de digitale overheid debatteerden de heren en dames niet.
Enige weken geleden wist ik opnieuw dat wat archieven doen relevant is. Archieven die in 1916 uit Suriname naar Nederland waren gebracht, zijn een eeuw later teruggegeven aan Suriname. Al die archieven zijn gedigitaliseerd online beschikbaar. Verschillende zeecontainers met documenten zijn verscheept terug de oceaan over. Een nieuw depot in Suriname is toegerust dit historisch erfgoed te beheren.
Vrijdag 20 januari verliep de termijn om te reageren op de conceptversie van de Uitvoeringswet van de Algemene verordening gegevensbescherming. Fijn dat de conceptversie er ligt. Dat geeft wat meer inzicht in hoe de Nederlandse wetgever een aantal open bepalingen uit de AVG inkleurt. Er staan weinig grote verrassingen in. In deze column zal ik een beknopte weergave geven. Uiteraard is het een conceptversie en zal deze nog worden voorgelegd aan allerlei instanties, waaronder de Autoriteit Persoonsgegevens.
De gemiddelde burger verwacht tegenwoordig van overheidsinstanties dat zij bepaalde diensten online aanbieden. De bereidheid om die behoefte te beantwoorden, is aanwezig. Er is alleen één groot struikelbok: veiligheid. De digitale aanvallen van het afgelopen jaar bij gemeenten laten genadeloos zien hoe kwetsbaar overheidsinstanties zijn. In 2017 moet databeveiliging dan ook topprioriteit zijn in de publieke sector en er kan daarbij dankbaar gebruik gemaakt worden van de lessons learned uit het bedrijfsleven.
Smart cities staan de laatste jaren sterk in de belangstelling. In veel gemeenten groeit de overtuiging dat met de hulp van digitale technologie tal van problemen kunnen worden opgelost. Of het nu gaat om het beperken van de parkeerdrukte in de binnenstad, het terugdringen van onveiligheid in uitgaansgebieden of intelligente straatverlichting die energiebesparing oplevert zonder dat de verkeersveiligheid in het geding komt.
3 januari 2017 was openbaarheidsdag in het Nationaal Archief. Geheimen worden onthuld! Als er beperkingen op openbaarheid waren gesteld gelden die altijd voor een bepaalde periode. Openbaarheidsdag hanteren wij als vervaldatum. Voor mij markeert die dag het recht van iedere Nederlander op toegang tot de informatie van de overheid. Maar openbaarheid is een veelkoppig monster.
Big data, informatiegestuurd werken, smart cities, blockchain. In de praktijk van de informatieprofessional zijn dit de buzzwoorden die ook dit jaar zullen rondzoemen. Nieuwe termen rollen over elkaar heen en schreeuwen om aandacht. Innovation makes the world go round!
