Wob-aanpassingen kosten 50 tot 100 miljoen per jaar

De aanpassingen van de Wob zoals Groenlinks en D66 die op 5 december in hun initiatiefwetsvoorstel presenteerden, kunnen de overheid flink wat extra kosten opleveren. Dat blijkt uit onderzoek voor BZK.

Vers voorstel
De initiatiefwet ‘Wet Open overheid’ (Woo) van de beide partijen borduurt voort op eerdere voorstellen van GroenLinks en BZK. Daarin spelen de aanstelling van een 'informatiecomissaris' en het actief openbaar maken van informatie een rol, maar ook het uitbreiden van de Wob naar andere publiek gefinancierde instellingen. SEO Onderzoek bekeek voor BZK de mogelijke kosten en baten van de belangrijkste wijzigingen, zoals die in de voorloper van het recente initiatiefwetsvoorstel zijn gedaan.

Meer organen
Die kosten zijn aanzienlijk: tussen de 50 en 100 miljoen euro per jaar. Die kosten komen vooral uit het aanstellen van de informatiecommissaris, het neerzetten en bijhouden van een openbaar register voor 'Wob-bare' stukken en door het uitbreiden van de onder de Wob vallende organen, zoals die in onder andere de zorg en het onderwijs. Daarentegen zou het wetsvoorstel ook besparingen kunnen opleveren van tussen de 0 en de 20 miljoen euro, door het inperken van de mogelijkheden om 'disproportionele' verzoeken te doen. SEO waarschuwt dat er ook juist extra kosten kunnen ontstaan als er extra gemotiveerde afwijzingen van dergelijke verzoeken moeten worden gedaan.

Onzekerheden
De kostenschattingen hebben een forse bandbreedte vanwege de vele onzekerheden rond de uitwerking van de voorstellen. Maar globaal laten ze een verdubbeling zien van de kosten die tot dusver worden gemaakt. SEO schat de feitelijke kosten van Wob-afhandeling in 209/2010 op gemiddeld 56 á 96 miljoen euro per jaar, waarbij tweederde van de verzoeken binnenkomt bij de politie. (Kosten daarvan: tussen de 16 en 27 miljoen euro per jaar.) Per Wob-verzoek komen de behandelingskosten op maar liefst 4800 euro per jaar. Het aantal Wob-verzoeken lijkt volgens SEO nog te kunnen stijgen, gezien het hogere aantal verzoeken in het buitenland.

Minder kosten
Een woordvoerder van GroenLinks stelt dat het recente voorstel een afswakking is van het oorspronkelijke voorstel en meer lijkt op de 'derde variant' die door SEO is onderzocht. Daarbij zou slechts sprake zijn van extra kosten van 5 á 10 miljoen euro per jaar.