Speer voorbij point of no return

De PvdA-fractie in de Tweede Kamer wil onmiddellijk de stekker uit ‘de bodemloze put’ trekken. Zover wil minister van Defensie Hans Hillen niet gaan. Maar het krediet is wel op, blijkt uit een brief die Hillen eind vorig jaar naar de Kamer stuurde. Defensie moet het logistieke systeem Speer, veruit het grootste van de grote ICT-projecten bij de overheid, uitvoeren binnen het in 2008 vastgestelde budget van 268,1 miljoen euro. Dat betekent dat de uitvoering extra vertraging oploopt. Oplevering van de eerste fase van het systeem dat planning en beheer van het defensiematerieel moet stroomlijnen, wordt opgeschoven naar 2014. Speer is dan 11 jaar onderweg.

Oranje/rood

De Tussenbalans-brief van Hillen, is een reactie op de uitkomsten van het Gateway-review van vorig jaar. Daarbij kreeg SPEER de code oranje/rood. De deskundigen zien weliswaar ‘een positieve ontwikkeling’ na de koerswijziging van 2006 maar ‘een geslaagde implementatie is onzeker’. Er zijn dringende maatregelen nodig. De Gateway-commissie adviseert een beperking in functionaliteit door te voeren, maar stoppen is niet aan de orde. ‘Het point of no return is voorbij’.

Het advies de functionaliteit te beperken neemt Hillen over. Na de oplevering van de eerste fase in 2014 wordt de SPEER-projectorganisatie opgeheven. De invoering van de tweede fase waarin extra functionaliteit is voorzien, komt dan op het bordje van de eigen ICT-divisie IVENT te liggen en moet uit de reguliere budgetten worden betaald. Of dat gaat lukken is zeer de vraag. De Gateway-commissie waarschuwde al voor capaciteitsproblemen bij IVENT. Hillen onderschrijft dat in de Tussenbalans: ‘De druk op IVENT is zo groot geworden dat de ontwikkeling en de groei van deze beheersorganisatie bepalend zijn voor de voortgang van Speer’.

130 externen

Momenteel werken er 450 man bij Defensie aan Speer, waarvan 130 externen. IVENT moet de oude en de nieuwe systemen in de lucht houden en uiteindelijk ook het werk van de 130 externen overnemen. Met name het kennisniveau vormt nog een probleem. Bovendien is nog onduidelijk hoe de toekomst van IVENT eruit ziet. De aan Defensie opgelegde bezuiniging van 1 miljard euro maakt het wellicht noodzakelijk dat delen van IVENT in de markt gezet worden.

Defensie-woordvoerder van de PvdA-fractie Angelien Eijsink noemt Speer in een reactie op de Tussenbalans ‘mislukt’. ‘Defensie is de controle kwijt en doet er beter aan alsnog te stoppen.’ Zij denkt dat het opdoeken van de projectorganisatie en het in de lucht houden van een oud én nieuw systeem ‘een enorme druk op de bestaande ICT-organisatie zal leggen’. Eind november vroeg zij de minister een onafhankelijk onderzoek in te stellen naar ‘deze bodemloze put’. Een Algemeen Overleg van de Vaste Kamercommissie waarin Hillen op deze vragen in zou gaan, is twee keer uitgesteld.

Peter Lievense