NVVB: wetsvoorstel digitale aangifte zeer riskant

De Nederlandse Vereniging Voor Burgerzaken (NVVB) vreest een chaos na invoering van de Wet elektronische dienstverlening burgerlijke stand, die dinsdag in de Eerste Kamer wordt behandeld.

Elektronische aangifte
De wet, waarvan het voorstel dateert uit 2010, regelt dat het Burgerlijk Wetboek wordt uitgebreid met de mogelijkheid elektronisch aangifte te doen van geboorte, voorgenomen huwelijk en geregistreerd partnerschap, en de rol van de bijhorende uittreksels en afschriften van de akten van de aangiften. In een brief aan de Kamerleden betoogt voorzitter Simon Rijsdijk waarom de NVVB (die de afdelingen Burgerzaken van gemeenten vertegenwoordigt) een zorgvuldige invoering van de wet in zijn huidige staat onmogelijk acht en een chaos dreigt.

Geen randvoorwaarden
De NVVB ziet risico's voor gemeenten en voor de centrale overheid, ten eerste omdat de beloofde uitwerking van de wet in een AmvB er nog niet is en het dus niet duidelijk is binnen welke randvoorwaarden de gemeenten ermee aan de slag moeten. Omdat ook pilotprojecten nog niet van de grond komen zijn de systeemeisen onduidelijk.

Digitale akte?
Een ander bezwaar betreft de digitale kant. Er is nergens gedefinieerd wat een digitale akte eigenlijk is en omdat die standaard ontbreekt kunnen gemeenten hun documentbeheer niet goed inrichten. Ook is onduidelijk hoe papieren akten digitaal kunnen worden uitgebreid met latere vermeldingen. De NVVB vraagt zich af of de wet wel in overeenstemming zal zijn met de Archiefwet.

Déjà vu
Voorzitter Simon Rijsdijk voorziet een chaos. "Ik krijg hier een déjà vu. Toen de papieren registers werden vervangen, gingen gemeenten allerlei eigen systemen bedenken, totdat men bedacht dat er een gezamenlijk GBA moest komen. Dat beeld krijgen we hier ook langzamerhand." Hij zegt niet laat te zijn met deze constateringen. "Wij hebben voortdurend in het proces geïntervenieerd met steeds dezelfde insteek. Maar met name Justitie lijkt het besef te missen dat er meer nodig is om dit wetsvoorstel in te voeren. Ik zie grote risico's. Bij BZK zou dit volstrekt anders zijn gegaan."

Digitaal 2017
Ook in het licht van de kabinetsvisie 'digitale overheid 2017', die een efficiënte digitale dienstverlening door de overheid verwoordt, slaat de nieuwe wet de plank mis, denkt de NVVB. Zolang de digitale handtekening en de digitale (en gestandaardiseerde) opslag van documenten niet goed geregeld is, kan de burger zijn zaken niet digitaal regelen. En dan is er nog de vertraagde BRP, waarvan de gegevensstructuur bepalend dient te zijn voor die van de digitale akten van de burgerlijke stand.

Centrale coördinatie
Rijsdijk acht centrale coördinatie en standaardisatie "heel erg nodig". Een mooie taak wellicht voor de nieuwe 'digicommissaris' Bas Eenhoorn. "Dat is een lijn die al bewandeld wordt. Maar als deze wet doorgaat, vrees ik dat het te vroeg is voor de commissaris om het tij nog te kunnen keren." De NVVB ziet 'een zeer moeizame samenwerking tussen het Rijk en gemeenten', en pleit voor een regiegroep om de samenwerking vlot te trekken. Omdat de wet een grote informatiekundige impact heeft, wil de NVVB dat er een informatiekundige uitvoeringstoets komt en vooral ook een centrale financiering van de inspanningen.