Massale fijnstofmeting wacht op mooi weer

Het wachten is op helder zomerweer in de komende maand. Dan kunnen duizenden Nederlanders tegelijkertijd een fijnstofmeting verrichten met de iSPEX, een opzetstukje voor de iPhone. Het RIVM is benieuwd naar de resultaten.

Heldere hemel nodig
De iSPEX is een opzetstukje voor de iPhone, met behulp waarvan een foto is te maken van een stukje heldere hemel. Een bijbehorende app bekijkt deze en stuurt de meting door naar de Leidse sterrenkundigen die het apparaatje hebben ontwikkeld. Frans Snik van het iSPEX-team ziet het moment naderen voor de 'nationale meetdag' waarop de 10.000 geproduceerde opzetstukjes ingezet kunnen worden. "We moeten echt een strakblauwe lucht hebben, want we meten de verstrooiing van het zonlicht door de deeltjes in de lucht." Als het heiïg is zitten daar te veel waterdeeltjes bij.

Het werkt
Er zijn inmiddels bijna 9000 iSPEX-opzetstukjes verstuurd (deels gratis, deels á 2,50 euro). Snik is er redelijk zeker van dat ze, samen met de bijbehorende app, werken. Er zijn vandaag al een stuk of dertig mensen die het hebben geprobeerd. Alle data komen goed aan, maar de gebruikers ervaren nog wat problemen met de app, dus daar moeten we nog een update voor maken."

Samenwerking met RIVM
De sterrenkundigen in Leiden werken nauw samen met onder andere het RIVM, dat al eigen methoden heeft om fijnstof te meten. De Leidse sterrenkundigen gebruiken hun meetmethode doorgaans om 'wat verder weg' metingen te doen. "Ze hebben ons gevraagd dit te doen. Zij willen veel meer fijnstofeigenschappen meten en deze nieuwe meetmethode is een manier om dat te doen. Er zijn zoveel mogelijk gegevens over fijnstof nodig om goed te kunnen onderzoeken wat voor effect die hebben op klimaat of gezondheid. Vooral de grootte van de deeltjes is belangrijk." Het RIVM is benieuwd hoe nauwkeurig dergelijke massale metingen zijn en hoe de vergelijking met de eigen meetmethoden uitvalt.

Meer metingen
Na de eerste meetdag ("liefst nog voor de zomervakantie") zijn er volgens Snik een paar maanden nodig om de data te bekijken en vast te stellen hoe nauwkeurig de metingen zijn. "In de herfst kunnen we dan met een kwantitatieve fijnstofkaart komen." Daarna zullen wellicht meer meetdagen volgen, bijvoorbeeld op een heldere winterdag.