Ict-ruzie hindert dataveiligheid Amstelveen niet

Buurgemeenten Amstelveen en Aalsmeer zijn in een fiks geschil beland over het opbrengen van (hogere) kosten voor ict en digitalisering, maar hun burgers hoeven zich vooralsnog geen zorgen te maken over de veiligheid van hun persoonlijke gegevens, verzekert het college van Amstelveen.

Schriftelijke vragen
Die conclusie trekt het Amstelveense VVD-raadslid Tom Coumans, nadat hij en zijn D66-collega Robert Zuidbroek het college hadden gevraagd naar welke maatregelen de gemeente neemt om de informatie en de data van hun inwoners te beveiligen. Die vragen afgelopen oktober op, toen de gemeente Lochem door het oog van de naald kroop na een hackaanval, Ook kondigde minister Grapperhaus aan dat harder wordt opgetreden tegen bedrijven die hun ict-beveiliging niet op orde hebben.

Maatregelen
Volgens het college is sinds 2016 een informatieveiligheidsbeleid vastgesteld en wordt een jaarplan opgesteld en uitgevoerd voor informatieveiligheid en privacy. Ook waarborgt een vaste formatie structurele aandacht hiervoor in de organisatie. De maatregelen zijn voor een groot deel gedekt uit budgetten van de Digitale Transformatie, zoals ‘AVG proof’ maken van werkprocessen, inrichten van audit cyclus informatieveiligheid ENSIA, bewustwording en veilige gegevensuitwisseling.’ In het beleid zijn ook operationele uitgangspunten opgenomen, zoals veiligheid van mobiele apparaten (telefoons, tablets) om veiligheidsincidenten en datalekken te voorkomen. Ook vindt er jaarlijks een (verplichte) onafhankelijke audit plaats op een aantal specifieke gemeentelijke processen, zoals DigiD en SUWInet.

Geen aanvallen van buitenaf
Verder zijn er de afgelopen zes jaar geen (succesvolle) aanvallen van buitenaf geweest op de ict-infrastructuur van de gemeente Amstelveen. ‘We hebben ervoor gekozen om de firewall, die mogelijke aanvallen van buitenaf moet tegenhouden, 24 uur per dag en 7 dagen per week te laten beheren en monitoren door een specialistische externe partij. Hierdoor beschermt de gemeente Amstelveen zich tegen digitale aanvallen van buitenaf.’ In 2016 bleek er wel een infectie te zijn met virussoftware. ‘De oorzaak lag niet in een externe aanval, maar in een persoonlijke handeling van een medewerker, die een mailbericht met de virus heeft geopend. De virus werd snel gedetecteerd en opgeruimd.’

Veel geïnvesteerd
De vraagstellers wijzen op forensisch onderzoek van het NFIR, waaruit bleek dat de gemeente Lochem geen overzicht had van alle it-systemen en de functionaliteiten die daarop draaien. Het college van Amstelveen zegt wel te beschikken over een actueel overzicht van alle ict-voorzieningen en van alle netwerkcomponenten. ‘Op de kritische systemen is een adequaat patch management bij de gemeente Amstelveen ingericht.’ Er is dus veel geïnvesteerd, wordt Coumans geciteerd op een lokale nieuwssite, en niet alleen voor dienstverlening, maar ook voor bescherming van persoonsgegevens van inwoners.

Gat in begroting
‘Blijkbaar vindt Aalsmeer dit allemaal wat minder belangrijk’, verwijst hij naar het geschil tussen de gemeenten over de gezamenlijk op te brengen ict-kosten. Die vallen hoger uit. Aalsmeer zou vier ton structureel en eenmalig 3,1 miljoen euro over drie jaar moeten betalen. Dat kon het Aalsmeerse college niet uitleggen aan haar inwoners en bracht hem ertoe niet meer te willen bijdragen, waardoor een gat dreigt in de Amstelveense begroting. ‘Ik ben het met ze eens dat het veel geld is, maar je moet er toch niet aan denken dat persoonlijke gegevens in de verkeerde handen komen en de gemeente op slot gezet wordt, zoals bijna gebeurde in Lochem’, aldus Coumans.

Bom onder samenwerking
Met het niet meer naar rato (25 procent versus 75 procent voor Amstelveen) willen meebetalen aan ict en digitalisering legt de gemeente Aalsmeer een bom onder de ambtelijke samenwerking die in 2013 is ingezet. Over die samenwerking is al vanaf het begin discussie. De verhoging van organisatiekosten, vooral ict, is volgens Aalsmeer eenzijdig door Amstelveen aan hen gesteld. De huidige samenwerking kan dan ook niet langer voortbestaan, vindt Aalsmeer. De gemeente wil een serieuze verkenning naar alternatieven. Het uitgangspunt hierbij is dat nieuwe keuzes worden gemaakt die de zelfstandigheid van Aalsmeer verstevigen. Ook Amstelveen vindt aanpassing van de samenwerking nodig, maar het wil ook een oplossing voor het miljoenentekort op de begroting.