Hoe groter de gemeente des te duurder de IT

Gemeentelijke ICT-kosten per inwoner in Nederland blijken opvallend stabiel. Sinds 2013 schommelen ze zo tussen de  72 en 74 per inwoner. Maar; exclusief de verborgen kosten. Dat stelt M&I/Partners vast op basis van zijn ICT Benchmark Gemeenten 2016. Voor dat onderzoek werden de kosten de geïnventariseerd bij 24 gemeenten.

'Impact decentralisatie beperkt gebleven'
Professional partner Jos Smits van M&I/Partners noemt tegenover AG Connect de stabilisatie van ICT kosten in licht van  de decentralisaties en de toenemende afhankelijk heid van ICT 'opmerkelijk': 'Ondanks de majeure omvang is de impact van de overheveling van zorgtaken naar de gemeenten op ICT-gebied beperkt gebleven.' Een andere opmerkelijke bevinding is dat grote gemeenten niet goed in staat blijken schaalvoordeel in ICT-operaties te realiseren. Bij grote gemeenten (100.000+) bedragen de ICT-kosten gemiddeld 76 euro per inwoner. Dat is aanzienlijk meer dan het gemiddelde voor kleinere gemeenten (100.000-). Voor hen bedragen de gemiddelde ICT-kosten  59 euro per inwoner.

Oorzaken 

De onderzoekers van M&I wijzen voor deze ongerijmdheid een aantal oorzaken aan het feit dat er sprake is van een omvangrijker takenpakket voor de grotere gemeenten die ICT-kosten met zich meebrengen (bijvoorbeeld een parkeervergunningapplicatie); meer complexiteit, dat uit zich vooral in extra capaciteit in de informatisering en extra bureaucratie en een hogere kwaliteit van de dienstverlening met name op het gebied van servicewindow en continuïteit.

Gemiddelde begroting groeit

Door de invoering van de ‘drie decentralisaties in het sociale domein’ is de gemiddelde gemeentebegroting van de deelnemers met 9,8 euro gegroeid. Eén derde van de gemeentebegroting gaat op aan het sociaal domein. De ICT-kosten zijn echter gelijk gebleven waardoor het percentage ICT-kosten van de begroting gedaald is van 2,5 procent naar 2,2 procent .
 

Verborgen kosten
'De ICT-kosten voor het sociale domein zelf zijn met 60 procent  toegenomen. Gemeenten hebben afgelopen jaar nieuwe software aangeschaft om de taken uit te kunnen voeren. Om die uitgaven op te vangen hebben andere afdelingen minder ICT-projecten uitgevoerd. De totale ICT kosten zijn immers niet gestegen.' vertelt adviseur Gerrit Duits van M&I. Een andere verklaring voor de stabiele ICT-kosten zit in verborgen ICT-kosten. 'ICT wordt soms ook door de afdeling sociaal domein zelf aangeschaft uit het transitiebudget, zonder dat de afdeling ICT dat weet. De ICT-manager is niet meer volledig in regie over de ICT in het gemeentehuis', aldus Gerrit Duits.

Investeringen nog niet klaar
'Deze verborgen ICT-kosten en de verplaatsing van de investeringsruimte van andere domeinen naar het sociale domein roepen ook de vraag op of deze strategie is vol te houden. De investeringen in het sociale domein zijn nog niet afgerond en ook op de andere domeinen staan de ontwikkelingen niet stil. Denk bijvoorbeeld aan de nieuwe Omgevingswet en de ontwikkelingen op het gebied van data, privacy en informatieveiligheid. De verwachting is dat de ICT-kosten de komende jaren moeten stijgen.' zegt Jos Smits.

Jaarlijkse rapportage 

De ICT Benchmark Gemeenten wordt sinds 2004 jaarlijks door M&I/Partners uitgevoerd bij meer dan 75 gemeenten. De ICT Benchmark geeft inzicht in de ICT-kosten en de kostenontwikkeling van de eigen gemeente én vergelijkt deze met andere gemeenten. De twaalfde ICT Benchmark Gemeenten start in maart 2017.

Bron: AG Connect, Rolf Zaal.