Een TomTom voor treinreizigers

Het klinkt goed, een databank met openbaar vervoergegevens, waarin niet alleen statische haltetijden beschikbaar zijn, maar ook actuele gegevens over bijvoorbeeld vertragingen. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat wil zo’n databank laten bouwen: de Nationale Databank OV-gegevens (NDOV). Marktpartijen mogen deze data volgens het ministerie (bijna) gratis gebruiken om toepassingen te bouwen. Bijvoorbeeld een mobiele applicatie die vertelt hoe laat de bus komt. En die, mocht die bus vertraagd zijn, aangeeft welke route en welk vervoermiddel het beste genomen kunnen worden om toch nog op tijd aan te komen.

Koppelen

Verkeer en Waterstaat werkt daarnaast ook aan een Nationale Databank Wegverkeersgegevens (NDW) en wil op termijn beide databanken koppelen, zodat informatie over files en treinvertragingen in één toepassing geïntegreerd kunnen worden.

Het bouwen van de databank zal tussen de 5 en 8 miljoen euro gaan kosten, de exploitatie naar verwachting 1 tot 2 miljoen per jaar. Op een vorige maand door Rover georganiseerd symposium vroeg Michael van der Vlis, voorzitter van de reizigersorganisatie, zich af of hier geen geld wordt verspild. Er bestaat immers al zo’n databank: 9292ov beheert alle OV-gegevens en levert ook al realtime informatie voor displays bij haltes in Gelderland, de stadsregio Arnhem-Nijmegen en in Zuid-Holland. Ook GOVI doet dat, Grenzeloze Openbaar Vervoer Informatie. Zij is opgericht door de provincie Noord-Holland en de gemeente Alkmaar en er zijn inmiddels tien provincies en stadsgewesten bij aangesloten.

Open-OV

Stefan de Konink van openOV stelt ook dat het bouwen van een OV-databank waarschijnlijk een stuk goedkoper kan. Zeker als de infrastructuur van GOVI gebruikt gaat worden. OpenOV bestaat uit een groep programmeurs die nu al realtime data van OV-bedrijven via hun website openov.nl publiceert. Ze halen die data uit publicaties van de OV-bedrijven zelf, die deze informatie bijvoorbeeld bij hun haltes laten zien. ‘Wij willen alle OV-data open beschikbaar stellen, zodat anderen daar applicaties voor kunnen ontwikkelen.’

De Konink verwijst naar Londen, New York en San Francisco, waar de overheid deze data beschikbaar heeft gesteld en waar andere partijen binnen een paar weken OV-applicaties mee ontwikkelden. Het is in Nederland problematisch om de actuele aankomst- en vertrektijden van OV-bedrijven te krijgen, stelt De Konink. Per 1 januari 2011 is dat probleem echter opgelost, omdat OV-vervoerders dan verplicht worden deze informatie te leveren. Het ministerie moet gezien de geschatte kosten de ontwikkeling van NDOV aanbesteden. De Tweede Kamer moet daar nog wel over beslissen. Mocht het tot een aanbesteding komen, dan doet openOV mee, zegt De Konink.

Afbreuk

Voor Reisinformatiegroep 9292ov zijn de druiven zuur. V&W vroeg de OV-vervoerders met een business case te komen voor de OV-databank, maar vond het resultaat onvoldoende. De Reisinformatiegroep is daar niet blij mee, voor directeur Gert Staal is het zelfs een belangrijke reden om het bedrijf per 1 oktober te verlaten. ‘We vinden het uitstekend dat door NDOV de realisatie van een TomTom voor het openbaar vervoer op de agenda staat’, zegt woordvoerder Aarnout Mijling. ‘We betwijfelen echter of NDOV de oplossing is. Want wie voelt zich straks verantwoordelijk voor neutrale en volledige informatieverstrekking en de verwerking van terugkoppeling van de gebruikers? Hiermee ligt afbreuk van een werkend OV-informatiesysteem op de loer.’ NDOV wordt volgens hem niets anders dan een ‘box met data’. De markt mag reisplanners ontwikkelen, alleen is het de vraag of daar geld mee te verdienen is. En dus of die markt geïnteresseerd zal zijn.

De Reisinformatiegroep is een organisatie van de OV-bedrijven zelf. Ze kreeg van 1991 tot 2000 subsidie van het ministerie van Verkeer en Waterstaat, daarna is ze betaald door de OV-bedrijven. De reisplanner kost hen samen 5 miljoen euro per jaar. ‘We verminderen dat exploitatietekort wel met extra activiteiten, zoals mobiliteitsdiensten voor overheid en bedrijven’, zegt Mijling. Maar een vetpot wordt het niet. Overigens denkt 9292ov er wel over om mee te doen met de aanbesteding, al wil Mijling daar nog weinig over kwijt.

Marieke Vos