Capelle verlegt grenzen van bestandskoppeling

In Capelle aan den IJssel is een proef gestart met het op grote schaal digitaal koppelen van bestanden van de eigen afdeling Sociale Zaken met die van andere instellingen, om bijstandsfraude beter te kunnen aanpakken. Het CBP zegt daar geen expliciete toestemming voor te hebben gegeven.

Schaal

De bestandskoppeling wordt gelegd met onder meer de databases van het RDW, het UWV, de Belastingdienst en de gemeentelijke GBA en andere gemeentelijke databases. Daarmee is Capelle de eerste gemeente die op dergelijke schaal bestanden koppelt. De gemeente werkt voor het pilot-project samen met de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst van het ministerie van SZW (SIOD), het Regionaal Coördinatiepunt Fraudebestrijding Rotterdam-Rijnmond en softwareleverancier Info Support.

Stofkam
De koppeling moet in combinatie met speciale software leiden tot een selectie van gevallen waarbij een beredeneerd grote(re) kans is dat er sprake is van fraude. Zo kan bijvoorbeeld uit de RDW-gegevens blijken dat iemand met een bijstandsuitkering twee dure auto's op zijn naam heeft staan. De sociaal rechercheurs kunnen op deze manier veel gerichter onderzoek doen dan nu het geval is. "We gaan van tandenborstels tellen naar de digitale stofkam bij het bestrijden van bijstandsfraude", zegt verantwoordelijk wethouder Eric Faassen daarover.

Onderbouwing

Bestandskoppeling op deze schaal gaat voor het College Bescherming Persoonsgegevens eigenlijk te ver. Het CBP heeft in het verleden al aangegeven dat volgens de Wet bescherming persoonsgegevens niet zomaar een hele populatie uitkeringsontvangers op persoonsniveau mag worden gecontroleerd middels bestandskoppelingen; daarvoor is nadere onderbouwing nodig. Bepaalde bestanden mogen al worden gekoppeld via het Inlichtingenbureau, een overheidsinstantie die de rechtmatigheid van uitkeringen nu controleert. De proportionaliteit van dergelijke koppelingen moet wel altijd verantwoord worden.

Toestemming

In dit geval zou het CBP toestemming hebben gegeven voor het drie maanden durende proefproject, onder de voorwaarde dat de koppelingen beveiligd en anoniem plaatsvinden. De woordvoerster van het CBP ontkent dat ten stelligste. De organisatie meldt contact te hebben opgenomen met de gemeente om opheldering te vragen over het project. In 2010 tikte het CBP de SOID nog op de vingers omdat deze bij het gebruik van bestandskoppelingen (met het Kadaster en waterleidingbedrijven) om uitkeringsfraude tegen te gaan de betrokkenen niet had geïnformeerd, de informatie te lang en onveilig was bewaard en deze was gebruikt om risicoprofielen te ontwikkelen. De minister zegde daarop toe dat dergelijke koppelingen niet meer gemaakt zouden worden om risicoprofielen te ontwikkelen.

- UPDATE 19/01 -

Een woordvoerder van de gemeente Cappelle aan den IJssel laat weten dat het persbericht 'te stellig' was over de veronderstelde toestemming van het CBP. Die is niet gevraagd, omdat Capelle meent binnen de regels van de Wbp te acteren. Dat  de gemeente de grenzen daarvan opzoekt, ontkent hij niet. "Het nieuwe is hier gek genoeg vooral dat we koppelen met andere interne bestanden van de gemeente."