Aansprakelijkheidsrisico's open data vallen erg mee

Lopen overheden die open data ter beschikking stellen grote aansprakelijkheidsrisico's? Volgens een inventarisatie in opdracht van het Forum Standaardisatie valt het wel mee met de risico's.

Zorg bij gemeenten
Steeds meer gemeenten en andere overheden geven gehoor aan de oproep van de Rijksoverheid zogeheten open data ter beschikking te stellen, gegevens waarover de overheid beschikt en die door anderen hergebruikt zouden kunnen worden. Een punt van zorg bij die gemeenten is daarbij wel dat ze wellicht extra aansprakelijkheidsrisico's lopen door het vrijgeven van data.

Onterecht of fout
Consultant Marc de Vries onderzocht de risico's in opdracht van het Bureau Forum Standaardisatie en zag drie gepercipieerde risico's. Ten eerste kan een overheid data vrijgeven terwijl dat helemaal niet had gemogen, bijvoorbeeld omdat dat inbreuk maakt op de persoonlijke levenssfeer van betrokkenen of omdat er intellectuele rechten in het geding zijn. Een tweede risico is dat de gegevens gewoon niet kloppen, waardoor hergebruikers schade kunnen ondervinden. Het derde risico is dat het vrijgeven van de data een vorm van onrechtmatige concurrentie is die marktpartijen in het nauw brengt.

Weinig verschil
Risico's zijn er wel, betoogt De Vries in het rapport, maar juridisch gezien verschilt het openbaren van open data niet van het openbaarmaken van bestuurlijke informatie zoals overheden dat al jaren doen. "Het verschil zit hem in de volumes, de massa, de intensiteit en de timing." Bij open data wordt alleen de beslissing tot openbaring eerder in de tijd genomen.

Scherpte gewenst
In het geval van het risico dat data worden geopenbaard die nooit hadden mogen vrijgegeven, is er dus ook 'niets nieuws onder de zon', maar is wel extra scherpte en oplettendheid gewenst. Ook de risico's van gebrekkige informatie verschillen niet echt van de huidige, afgezien van de volumes, waardoor de kans op fouten toeneemt. "Niettemin acht ik, als gezegd, de kans dat de overheid met succes grootscheeps aansprakelijk zal worden gesteld voor fouten relatief klein, waar dit over het algemeen toch zal stranden op een gebrek aan onrechtmatigheid en/of relativiteit. Daar waar toch aansprakelijkheid ontstaat zal deze volgens toerekeningsregels beperkt zijn, ook qua omvang."