'Stemgedrag raadsleden moet makkelijker vindbaar zijn'

Gemeentewebsites worden steeds toegankelijker, maar raadsinformatie is er een beetje een ondergeschoven kind. Wie wil weten waarover raadsleden praten en wat ze stemmen, heeft het niet makkelijk.

Praktisch onvindbaar
Open State onderzocht samen met studenten van de Universiteit Utrecht 77 gemeentewebsites, waaronder die van de 40 grootste. Conclusie: bij één op de vier gemeenten valt het stemgedrag van de raad niet uit de aangeboden 'raadsinformatie' te destilleren. Raadsinformatie wordt vaak plichtmatig aangeboden en de manier waarop krijgt weinig aandacht en verschilt ook enorm van gemeente tot gemeente. Bij de helft van de gemeenten kost het bereiken van de informatie minimaal vijf muisklikken - met de bijbehorende zoekacties. Hoe toegankelijk maakt de gemeente haar politiek als de notulen van raadsvergaderingen slechts zijn te vinden in de agenda van de volgende raadsvergadering?

Alleen besluitenlijsten
Directeur Arjan el Fassed van Open State wil met het onderzoek de discussie over de afstand tussen burger en politiek aanzwengelen. "Volgens de Gemeentewet hoeven gemeenten alleen maar hun besluitenlijsten te publiceren. Maar met de decentralisaties en de geconstateerde afstand tussen burger en overheid zou je verwachten dat gemeenten meer doen. Het is gewoon vaak enorm lastig iets te vinden." Als burger wil je voor de komende verkiezingen bijvoorbeeld ook kunnen zien of de vertegenwoordigers hun beloften zijn nagekomen, stelt hij.

Grote verschillen
El Fassed ziet grote verschillen tussen de gemeenten in de mate waarin en wijze waarop zij raadsinformatie toegankelijk maken. "Zeker in tijden van open data is dat raar. Je zou als burger bijvoorbeeld willen kunnen kijken waar men praat over schaliegas of andere onderwerpen. Er worden ook videoverslagen aangeboden, maar probeer daaruit maar eens te halen wat er gestemd is." Er zijn overigens gemeenten die het wel goed doen. Tytsjerksteradiel maakt als enige bijvoorbeeld per raadslid helder wat er gestemd is. In die gemeente kost het overigens zeven muisklikken om bij de raadsinformatie te komen.

Aanbevelingen
Volgens El Fassed zouden gemeenten zich moeten afvragen wat een burger nou écht nodig heeft om zijn democratische taken te volbrengen. 'Heldere toegang' is de eerste van de vier aanbevelingen van Open State; het aantal clicks moet omlaag en gemeenten zouden voor de informatie ook overal dezelfde naam moeten gebruiken. Daarnaast zouden de raadsinformatiesystemen (die nu vaak door externe leveranciers zijn opgezet en gescheiden entiteiten vormen naast de feitelijke gemeentewebsite) beter in de hoofdsite moeten worden geïntegreerd. Transparantie is ook gebaat bij meer raadsinformatie dan alleen besluitenlijsten - en dan in gestandaardiseerde vorm, als open data. En ten slotte zouden gemeenten, raadsinformatieleveranciers en de VNG samen moeten nadenken over het beschikbaar en vindbaar maken van raadsinformatie, mede gezien de komst van de nieuwe Wet Open Overheid.