Datageletterd worden?

Data zijn overal en alsmaar meer. Ik zal niet wéér vertellen dat data exponentieel groeit (;-)). Maar hoe kun je hier nou zelf de voordelen uit halen? Waar begin je überhaupt? Data zijn de energie voor technologische innovaties en zorgen er dus voor dat er steeds nieuwe uitvindingen gedaan kunnen worden. Data staan daarnaast aan de start van (nieuwe) werkprocessen, procesoptimalisatie, customer-journeys en bijvoorbeeld het opstellen, monitoren en evalueren van beleid. Het effectief kunnen herkennen, lezen, begrijpen, er mee werken, het analyseren en er over communiceren van data, oftewel de datageletterdheid, is cruciaal. In deze blog nemen we je mee in hoe je zelf aan de slag kunt gaan om (meer) datageletterd te worden. 

1. Lees, bestudeer en ga op onderzoek uit

Door het lezen van deze blog in de Data Bieb ben je al goed bezig. Elke donderdag delen we een relevant stuk over datageletterdheid. De ene keer staan we stil bij een onderwerp, de andere keer interviewen we een eindgebruiker en soms delen we een klantervaring die aan de slag is gegaan met het verhogen van de datageletterdheid onder medewerkers. Naast blogs en artikelen delen we ook elke maand een whitepaper waarin we dieper in gaan op een onderwerp. Tenslotte interviewen we elke laatste donderdag van de maand een relevant persoon die actief is in de data-wereld. Dit doen we in de Datadonderdag. In deze maand september interviewen we Ronald Baan, president van DAMA-NL. 

2. Klop bij je werkgever aan voor training en opleiding

Elke organisatie, groot of klein, in elke sector, zou een training of programma moeten hebben om (meer) datageletterd te worden. Als die er nog niet is, moedig je werkgever dan aan om dit te organiseren. In dit artikel kun je veel informatie halen om jouw werkgever te overtuigen. In het artikel wordt in gegaan op de vraag of managers genoeg in staat zijn om nieuwe initiatieven te bekrachtigen met data, de 'gaps' tussen enerzijds de mate in datageletterdheid die medewerkers daadwerkelijk hebben, anderzijds zouden moeten hebben. Ook wordt er stil gestaan bij het feit dat je met kleine stapjes kunt beginnen, bijvoorbeeld met een Pilot Datageletterdheid voor één team of business-unit. 

3. Vind een data-mentor of ambassadeur

Ga op zoek naar een collega die een stuk datageletterder is dan jij. Iemand die vaak presentaties geeft waarin data worden besproken, die managers of bestuurders overtuigt om bepaalde beslissingen te nemen onderbouwd met data of zelf trainingen of workshops geeft in data soft skills als communiceren, kritisch handelen en over gedrag & houding. Het moet iemand zijn die zeer bekwaam is in het werken met data (soft of hard skills) én communicatief zeer vaardig. Probeer regelmatig te sparren met deze mentor en oefen samen met bijvoorbeeld het opstellen van constateringen en het trekken van conclusies met behulp van data of het ontwikkelen van een nieuwe rapportage, dashboard of KPI's binnen een beleidsevaluatie. 

Is er in jouw organisatie niet een collega die meer datageletterd is? Dan zijn er veel online communities waar je iemand in kan vinden. Wij willen je wel op weg helpen, dus stuur ons een berichtje en we kijken of we jou met iemand kunnen connecten.

4. Ga zelf actief aan de slag!

Datageletterdheid is net als voetballen. Je kunt in een training of workshop de basisbeginselen leren, en weten wat het verschil is tussen een gele of rode kaart en wat buitenspel staan betekent, maar echt beter worden in voetballen is door te oefenen op het veld. Wil jij datageletterd worden? Probeer eens te oefenen met kritische vragen stellen als je data ziet. Stel één of meerdere van deze vragen aan jezelf of stel ze aan een collega:

• Wat is de bron van deze data en welke berekeningen zitten er eventueel achter?
• Wie is de afzender en wat is de boodschap van deze data en eventueel achterliggende belangen?
• Wat is de kwaliteit of datakwaliteit? Hoe weet ik of de data juist en volledig zijn? Met wie kan ik daar eventueel over in gesprek?
• Kunnen er vooroordelen zitten verwerkt in de totstandkoming van deze data? En hoe kan ik die herkennen of misschien toetsen?

Daarnaast kun je op tal van andere manieren zelf aan de slag en gaan oefenen. Sta eens stil bij jouw eigen informatiebehoefte en informatiepositie. Waar beschik je nu over, wat mis je eventueel en welke data zouden in de toekomst relevant voor jou kunnen zijn? Wat wordt er eigenlijk van mij verwacht om te weten en hoe draag ik vanuit mijn rol bij aan het proces van datagedreven werken? Wat verwacht mijn leidinggevende van mij als het aankomt op data? Datageletterd worden is iets waar je zelf veel mee kunt oefenen, maar echte stappen (net als met voetballen) maak je door samen met anderen te oefenen. Ga met elkaar in gesprek over de data-strategie, het maandelijks ververste dashboard, zet het op de agenda, weeg met elkaar constateringen en conclusies af, beoordeel elkaars bevindingen, stel kritische vragen aan elkaar en oefenen met bijvoorbeeld data storytelling.