Nee, de kwetsbare burger is bepaald niet beter af sinds gemeenten vijf jaar geleden verantwoordelijk werden voor de uitvoering van heel veel taken op het gebied van jeugd, werk en zorg. 

Een loonsverhoging zit er voor gemeenteambtenaren volgend jaar niet in. Althans niet wat de Vereniging van Nederlandse Gemeenten betreft. Scherp stijgende uitgaven, scherp dalende inkomsten, en de ongewisheid over de compensatie van het rijk voor de coronakosten worden als belangrijkste redenen aangevoerd. 

Het coronavirus lijkt, in Nederland althans, op zijn retour. De winkelstraten lopen weer vol, de eerste files vormen zich op de snelwegen. We gaan, met inachtneming van de norm van anderhalve meter afstand, terug naar een soort normaal. 

Een maand geleden was ik in Noord-Italië. Het was alsof ik, vanuit Nederland, in een compleet andere wereld belandde. Nauwelijks verkeer op de weg, geen terrasjes, en de gesprekken gingen nu eens niet over wat ik voor lunch – de hoogmis in maaltijdenland – dacht te gaan nuttigen. En als een Italiaan niet over eten praat, dan is er dus serieus wat aan de hand. 

December is traditiegetrouw de tijd van de lijstjes. Naar de meeste kijk ik niet met heel veel belangstelling uit. In de Top 2000 bijvoorbeeld, die vandaag bekend wordt gemaakt, staat – gaap – Bohemian Rhapsody voor alweer de 17e keer op één. 

Zelden telde een kabinet zoveel afgevaardigden die groot zijn geworden in het lokaal bestuur. Van de huidige ploeg van zestien ministers en acht staatssecretarissen zijn er maal liefst elf die in een vorig leven wethouder waren. En één droeg de burgemeestersketting. Bij het aantreden was er zelfs nog één ex-wethouder meer – Mark Harbers – maar die trad eerder dit jaar af. 

Nederland koerst af op een nooit eerder vertoond begrotingsoverschot. Alleen al de eerste helft van het jaar is er sprake van een plus van 14 miljard euro.

In 20 jaar tijd is er in Nederland bijna 60.000 hectare bij gekomen voor wonen, werken en infrastructuur. Wat er voor werd weggedrukt: voornamelijk landbouwgrond en in mindere mate natuur. Recente cijfers van het CBS tonen dat aan. 

Sinds de overname van een groot deel van het sociaal domein in 2015 weerklinkt uit gemeenteraden de klacht dat ze geen grip hebben op de uitgaven. 

De aarde is plat. Elvis leeft nog. Niet inenten voorkomt dat je ziek wordt. En o ja, elke Nederlander gaat er in 2019 koopkracht op vooruit. 

De economie boomt als nooit tevoren. De verwachtingen over een navenante loonstijging zijn dan ook hooggespannen bij veel gemeenteambtenaren. Temeer omdat gemeenten de inkomsten uit het gemeentefonds de komende jaren meer dan fors zien groeien.

Zelden leek de start van een kabinet voor gemeenten zo veelbelovend als het derde onder leiding van premier Rutte. Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken (BZK), tot voor haar aantreden nog lid van het Amsterdamse college van B&W, noemde het zelf een wethouders-kabinet. Van de 16 bewindspersonen waren er immers 11 ooit wethouder.

Waar je je oor ook te luister legt, vrijwel overal klinkt hetzelfde geluid: er moet meer worden geluisterd naar de burger. Zonder komen we in dit land hoegenaamd geen meter verder. En er moet nog zoveel: we moeten van het gas af, we moeten de auto uit, de fiets op. We moeten gezonder eten, langer doorwerken. Er moeten – snel, snel – meer huizen worden gebouwd. En windmolens. En zo is het moeten-rijtje moeiteloos verder aan te vullen.

Van gemeenteambtenaren mag worden verwacht dat ze loyaal zijn. Uit diverse onderzoeken blijkt dat ze dat ook zijn. Dat moet ook wel, want anders werkt het niet. De ene keer drukt een rechtse wethouder zijn of haar stempel op het beleid, de andere keer doet iemand dat met een andere signatuur. 

Terecht of onterecht, van alle beroepen geniet je als journalist niet het meeste aanzien. Die positie is weggelegd voor de chirurg, op de voet gevolgd door de rechter en de burgemeester. Als journalist zit je ergens in de middenmoot. Goed voor je gevoel van nederigheid, zou je kunnen zeggen, want het is een plek zelfs nog na de voorlichter.