Raadsleden kritisch over Overleg Zeeuwse Overheden

Zeeuwse volksvertegenwoordigers vinden dat het nieuwe samenwerkingsverband van lokale overheden niet aan de verwachtingen voldoet. Ze ervaren een kloof tussen hen en het Overleg Zeeuwse Overheden (OZO). Anderhalf jaar na de start van het OZO evalueerde Geert van Maanen het overlegorgaan en volgens hem was de start goed, maar zijn er risico’s. Niet iedereen is het over eens dat de resultaten tot nu toe voldoende zijn.

Te weinig betrokken

Voor 65 procent van de volksvertegenwoordigers voldoet de manier waarop belangrijke thema’s worden aangepakt niet aan de verwachtingen. Uit de reacties bij negatieve antwoorden blijkt dat respondenten vinden ‘dat zij te weinig zien of horen van het OZO en dat zij weinig informatie hebben over resultaten’, licht Van Maanen toe in het rapport. Enkelen geven aan dat ze zich te weinig betrokken voelen en anderen vinden dat de samenwerking nog te beperkt is of onvoldoende vorm heeft.

Meer nodig

‘Een rode lijn die duidelijk naar voren komt in zowel de interviews als de enquête, is dat er tussen de volksvertegenwoordigers en het OZO een kloof ervaren wordt’, concludeert Van Maanen. Een jaarlijkse netwerkbijeenkomst die het gevoel van participatie zou kunnen versterken, kon in 2020 niet doorgaan in verband met de coronacrisis, maar uit de reacties valt op te maken dat er voor sterke betrokkenheid ‘meer nodig is dan een bijeenkomst per jaar’.

Lobby

Van Maanen ziet wel al duidelijke resultaten van het OZO, zoals bij het bestrijden van de bruine rat, de compensatie voor de marinierskazerne en de lobby van de herverdeling van het gemeentefonds. Bij de herverdeling zorgde de lobby er bijvoorbeeld voor dat ‘kabinetsplannen zijn uitgesteld en bijgesteld, waardoor een ongunstig effect voor Zeeland wordt beperkt’. Dat veel raadsleden toch kritisch zijn over de resultaten kan volgens Van Maanen deels worden verklaard doordat thema-overleggen slechts deels of niet gestart zijn.

Verwachtingen

Er is ook sprake van rol-onduidelijkheid. ‘Het gaat dan niet alleen om de vraag hoe mensen hun eigen rol zien maar ook om de vraag wat van de anderen wordt verwacht. En hoe anderen vervolgens die rol zelf weer zien.’ Zo is er bijvoorbeeld onduidelijkheid over of het ondersteunende Regiobureau Zeeland alleen over het proces moet gaan of ook over de inhoud.

Informeel, vrijwillig, urgent

Het OZO is opgericht om de belangen te behartigen van de vijftien Zeeuwse overheden. Het grote ‘regiogevoel’ dat er zou zijn, heeft namelijk ook keerzijden. Samenwerking gaat vooral goed als het informeel en vrijwillig is, of urgent, maar ‘de lange adem die noodzakelijk is voor een structurele aanpak van de vraagstukken ontbreekt echter’, concludeerde een commissie eerder. Het bestuur speelt bovendien een belangrijkere rol in Zeeland dan in andere provincies, waardoor gemeenten zich onbewust minder verantwoordelijk voelen voor regionale opgaven.