Nieuw hoofdstuk in herindelingsdossier Groningen

Bellingwedde en Vlagtwedde mogen toch één gemeente worden. Zij hoeven niet gedwongen te fuseren met Pekela, Stadskanaal en Veendam. De provincie heeft de procedure tot de vorming van deze grote gemeente stopgezet en laat het aan de gemeenten zelf over met wie ze gaan fuseren.

Toekomstproof

Dat is nog steeds wel de eis die Gedeputeerde Staten aan de nu nog 23 gemeenten in de provincie stellen. De gemeenten moeten voldoende bestuurskracht hebben om ‘toekomstproof’ verder te gaan; herindeling is daarbij het verplichte recept. Voor het einde van het jaar moeten alle gemeenten laten weten welke gemeenten gaan fuseren.

Arhi-procedure

Veertien van de 23 gemeenten zijn er onderling nog steeds niet uit. Negen van de 23 gemeenten wel. Hoogezand-Sappemeer, Menterwolde en Slochteren gaan samen; evenals Grootegast, Leek, Marum en Zuidhorn. Bellingwedde en Vlagtwedde wilden dat al lang en hadden al een zogeheten Arhi-procedure opgestart, maar de provincie stak daar een stokje voor. Gedeputeerde Staten zagen meer toekomst in een grotere gemeente met ook Pekela, Stadskanaal en Veendam. De provinciale procedure voor de fusie tussen de vijf gemeenten is beëindigd.

Menselijke maat

De burgemeesters van Bellingwedde en Vlagtwedde hebben verheugd op het nieuws gereageerd. Bellingwedde en Vlagtwedde gaan per 1 januari 2018 fuseren tot Westerwolde. ‘We hebben altijd vertrouwen gehad in de nieuw te vormen gemeente Westerwolde. Dit is een bestuurlijke schaal die past bij de menselijke maat. Zo blijf je als overheid ook dicht bij inwoners en vrijwilligers die de motor van de samenleving zijn’, zo stellen zij op de sites van hun gemeenten.

Ondersteuning

Met een nieuw provinciebestuur is er ook een andere herindelingswind gaan waaien. De keuze voor herindelingspartners wordt niet vanuit provinciehuis opgelegd, maar is aan de gemeenten zelf. Voorwaarde is wel dat dit gemeenten oplevert die voldoende bestuurskracht hebben om alle huidige en toekomstige taken op een goede manier kunnen uitvoeren, benadrukken GS. De conclusies van het rapport 'Grenzeloos Gunnen' uit 2013 over de bestuurlijke organisatie van de Groninger gemeenten zijn nog steeds leidend: grotere gemeenten zijn nodig om de maatschappelijke vraagstukken in de provincie van passende maatregelen te voorzien en om het toenemend aantal taken van gemeenten goed te kunnen uitvoeren. Gemeenten zijn zelf verantwoordelijk voor hun bestuurlijke toekomst; GS vertrouwen erop dat zij hier zelf passende visies voor ontwikkelen. De provincie wil – op verzoek van gemeenten − ondersteuning bieden als gemeenten er zelf niet uitkomen.

Taakoverdracht

Gemeenten en de provincie gaan tevens kijken welke provinciale taken naar de bestuurskrachtiger gemeenten kunnen worden overgedragen. Gemeenten zelf gaan daartoe voorstellen doen. Er komen ook twee pilots met een aantal gemeenten. De provincie werkt tegelijkertijd aan de uitwerking van aar visie op toekomstige rollen en taken.

Slepend

De herindelingsplannen in Groningen spelen sinds begin 2013. Toen presenteerde de commissie Jansen het rapport 'Grenzeloos Gunnen', waarin werd geadviseerd om de 23 gemeenten uiterlijk eind 2017 samen te voegen tot zes nieuwe gemeenten. Het advies leidde tot weerstand; in de ene gemeente meer dan in de andere. Omdat in veel gemeenten besluiten uitbleven, nam het provincie het heft in eigen hand. Nu laat ze de teugels weer wat vieren.