Sluit de raadzalen maar

Onder griffiers neemt de tevredenheid over het digitale (raads) vergaderen toe. Begrijpelijk. Want de techniek werkt beter. De webcams staan mooier afgesteld. Het digitaal stemmen lukt. Sommige onderwerpen lenen zich uitstekend voor digitale bespreking. De digitale basis lijkt dus wel op orde. Maar nu?

Enerzijds is dit een mooi moment voor de gemeenteraad en het college om de echte kansen van digitaal raadswerk te gaan verzilveren. Neem de informatieplicht van het college. Benut de digitale mogelijkheden door bijvoorbeeld met die tijdrovende informatie- en of beeldvormings-bijeenkomsten aan de slag te gaan. Doe dat door ‘informatievoorziening’ op te nemen in ‘een studio’. Het college(lid) kan dan echt een goede presentatie neerzetten.

Gaat het niet goed, dan doe je de opname gewoon even opnieuw. Voeg beeld toe over het thema of de locatie. Dat geeft zonder meer een hogere kwaliteit van informatievoorziening. Dwingt de raad het college om op voorhand aan te geven of de informatie voor een raadslid NODIG is, NUTTIG is, of AARDIG is om te kennen, dan neemt de kwaliteit nog meer toe omdat een raadslid weet waarom hij die informatie tot zich neemt. En het biedt een raadslid flexibiliteit, omdat hij zelf kan bepalen wanneer hij zich de informatie eigen gaat maken. En dus niet op tijdstip x van dag y klaar moeten zitten achter de PC.

Anderzijds zie ik gemeenteraden die digitaal werken en zeker wanneer zij ook nog eens een slim vergadersysteem hanteren, in het afgelopen jaar niet meer plenair in het gemeentehuis vergaderen. Zo’n raad maakt duidelijk dat er blijkbaar niets is dat bijdraagt aan een goed besluit en waarvoor wel een plenaire bijeenkomst in de raadzaal is vereist. Kennelijk zijn er geen maatschappelijk zwaarwegende kwesties voor raden die een discussie/debat/besluit met een voltallige raad in de raadzaal nodig maken.

Ook zie ik bij raadsleden het ‘recht ontstaan ‘ om niet naar het gemeentehuis geroepen te willen worden voor besluitvorming. Want enkel het nemen van een raadsbesluit vereist een quorum in de raadzaal. Met de tijdelijke wet digitale beraadslagingen is de mogelijkheid gecreëerd dat ieder raadslid zijn ‘eigen raadszaal’ kiest. Want een raadslid kan in een digitale raadsvergadering op elke plek mee doen aan een stemming. Op de reguliere werkplek, op het vakantieadres, zelfs ziek in bed. Hoe snel kan het gaan! Nog maar een jaar geleden werden bij belangrijke besluiten zieke raadsleden bijna van hun bed gelicht om mee te stemmen in de gemeenteraad. Lukte dat niet, dan was je als raadslid gewoon afwezig.

Voor mij voelt het dat bij het oplossen van een probleem te weinig de vraag aan de orde is geweest, welke nieuwe problemen krijgen we er met deze oplossing voor in de plaats? Als er eigenlijk geen kwesties gevoeld-, of door de meerderheid gewenst zijn, die een plenaire raadsvergadering in het gemeentehuis vereisen, dan komt in mijn somberste beeld het moment nabij dat de raadzaal in het gemeentehuis wordt gesloten. Want de gemeenteraad blijkt dan nog slechts een digitale besluitmachine te zijn! Dan is een ogenschijnlijk kleine digitale ontwikkeling uiteindelijk een gevaar geworden voor de lokale democratie. 

Jan Dirk Pruim
Lees hier alle columns van Jan Dirk Pruim