‘Neemt u vooral plaats op de publieke tribune,’ zegt sessievoorzitter Sanne de Wilde, ‘maar wel zonder uitingen van af- of goedkeuring.’ Eerder die avond was het best onrustig op de volle toeschouwerstribune van Lelystad. Het voorgenomen onderzoek naar de mogelijke bouw van woonvilla’s in de groene Noordzoom heeft de gemoederen goed losgemaakt.

Met enige regelmaat worden raads- en Statenvoorstellen door colleges van Gedeputeerde Staten (GS) en burgemeester en wethouders (B&W) ingetrokken. Soms is daar een goede aanleiding voor, soms ook niet. De vraag is echter of een dergelijke intrekking op ieder willekeurig moment in overeenstemming is met de regels. In een aantal gevallen is dat niet zo. In ieder geval kan de positie van B&W en GS niet worden vergeleken met die van de regering op nationaal niveau. 

Spreek ik raadsleden waar in het land ook, dan overkomt het mij regelmatig dat een raadslid mij verrast met de uitspraak ‘de raad bestaat niet voor mij'. 'Wel de raadsvergadering'. Steeds opnieuw merk ik dat die uitspraak mij tegen de borst stuit. Want een kenmerk van een krachtige samenleving is juist het hebben van krachtige instituties.

Staat het er echt? Een Overijsselse krant meldt dat een lokale overheid is geadviseerd voor een netwerkgemeente als passender scenario dan de regiegemeente. De laatste zou een te grote investering en teveel veranderkracht van bestuur en organisatie vergen. Alsof het tere kinderzieltjes zijn. Sommige adviesbureaus gaan beter om met marketing dan met inzicht.

Enige strijdbaarheid kan Mijntje Pluimers (Lokaal Belang) niet worden ontzegd. ‘In onze samenleving zorgen we voor elkaar, zeker voor mensen die het moeilijk hebben,’ zegt ze, terwijl ze kordaat haar jasje dichtknoopt. ‘Elke keer als er iets is, moeten we met deze bril ernaar kijken.’

Lokale partijen zijn de grote winnaars van de gemeenteraadsverkiezingen van de afgelopen jaren. Blijkbaar weten ze een snaar te raken die door landelijke partijen over het hoofd wordt gezien. Lokale partijen zetten zich in voor zaken die de inwoners direct herkennen in hun leefomgeving, zoals betere wegen, meer groen en ruimere voorzieningen. Doordat lokale partijen dichter bij de inwoners staan, voelen die inwoners zich beter door hen vertegenwoordigd.

‘In Molenwaard hebben we hele goeie ervaringen met het stimuleren van lokale initiatieven opgedaan,’ begint Paul Verschoor (Progressief Molenlanden). Die gemeente – Molenwaard – kende een subsidiefonds voor plattelandsontwikkeling, de mogelijkheid om op kleinschalige projecten te financieren die het landschappelijk karakter van de gemeente verbeteren. Nu de gemeente Molenwaard per 1 januari is samengevoegd met Giessenlanden tot Molenlanden, moet die verordening worden aangepast, zodat de verordening ook aanvragen voor het grondgebied van de voormalige gemeente Giessenlanden kan honoreren.

Aan saamhorigheid gaat vaak iets vreselijks of zelfs een ramp vooraf. Dat realiseerde ik me toen ik, daags na het afschuwelijke schietincident op het 24 Oktoberplein, met vele duizenden deelnemers in een stille optocht door de straten van Utrecht liep.

‘Op den duur wen je er wel aan,’ zegt Iwan Poucki (Gemeentebelangen). Daarmee is het raadslid verder dan zijn collega Ina Schenkel (ChristenUnie). ‘Ik kan er nog niet aan wennen,’ vindt ze. De naam Eemsdelta als nieuwe gemeente rolt de beide raadsleden nog niet lekker van de tong. Waar beiden het ook over eens zijn, is dat de gemeente Appingedam klaar is voor de herindeling met Delfzijl en Loppersum.