Weer tien gemeenten minder, in 2022

De ministerraad heeft vrijdag ingestemd met vijf herindelingsvoorstellen. Het gaat om drie gemeentelijke fusies in Noord-Holland en twee in Noord-Brabant. De teller komt in 2022 uit op 345 gemeenten, als ook de Tweede Kamer instemt met de wetsvoorstellen. 

Hogere opkomst

Bijzonder is dat een van de herindelingsvoorstellen – die van Weesp met Amsterdam – niet zoals gebruikelijk op 1 januari wordt beklonken, maar pas op 24 maart. ‘Hierdoor kunnen de herindelingsverkiezingen samenvallen met de reguliere (landelijke) raadsverkiezingen. De gemeenten verwachten dat dit bijdraagt aan een hogere opkomst, maar ook dat het stimulerend werkt op de reguliere gemeenteraadsverkiezingen’, aldus het ministerie van Binnenlandse Zaken. Het verzoek tot uitstel van de herindeling met een paar maanden komt van de gemeenten zelf.

Bestuurscommissie

Weesp en Amsterdam zijn in 2019 al ambtelijk gefuseerd. In 2022 gaan beide gemeenten ook bestuurlijk samen. Het gaat om een zogeheten lichte samenvoeging, waarbij de gemeente Weesp wordt opgeheven en het Weesper grondgebied wordt toegevoegd aan dat van Amsterdam. De inwoners van Weesp kunnen straks een bestuurscommissie kiezen, die kan meebeslissen over onder meer de inrichting van de openbare ruimte, sociale basisvoorzieningen en het bevorderen van buurtinitiatieven. Ook in Beemster en Purmerend gaat het om een lichte samenvoeging, waarbij Beemster wordt opgeheven. Beide gemeenten hebben sinds 2014 al een gezamenlijke ambtelijke organisatie.

Ophef

Veel ophef is er geweest over de fusie tussen Langedijk en Heerhugowaard. Een deel van de inwoners van Koedijk en Sint Pancras, kernen die een oriëntatie hebben op Alkmaar, voelden niets voor samenvoeging met Heerhugowaard. De nieuwe gemeente wil voor deze kernen ‘grenzeloos besturen’. Samen met de gemeenten in de regio Alkmaar willen Heerhugowaard en Langedijk hiervoor een speciaal bestuurlijk arrangement uitwerken.

Referendum

Ook in Noord-Brabant zijn niet alle herindelingsplannen zonder slag of stoot tot stand gekomen. In Landerd en Uden, die per 2022 opgaan in de nieuwe gemeente Maashorst, wilden meer dan duizend Schaikenaren (Landerd) een referendum. Die wens werd terzijde gelegd. Bij de fusieplannen van Boxmeer, Cuijk en Sint Anthonis sloot op het allerlaatste moment Mill en Sint Hubert aan. De vier raden hebben op 9 april tijdens een digitale vergadering ingestemd met de herindeling. Een unicum, volgens de griffiers van de vier gemeenten. De vier gemeenten hadden het liefst ook Grave meegenomen, maar Grave voelt daar niets voor.

Op 1 januari staat de teller al op 352 gemeenten. Appingedam, Delfzijl en Loppersum gaan op 1 januari op in de nieuwe gemeente Eemsdelta. Het Brabantse Haaren wordt opgeheven. De vier kernen worden samengevoegd met Boxtel, Oisterwijk, Tilburg en Vught.