VVD-wethouder Zandvoort gaat ‘onafhankelijk’ door

Opmerkelijke gebeurtenissen in de gemeente Zandvoort. Hoewel de plaatselijke VVD-fractie dit weekend bekendmaakte uit de coalitie te stappen en met onmiddellijke ingang zijn wethouder terug te trekken uit het college, weigerde die wethouder, Ellen Verheij, dat te doen. Vervolgens stapte een raadslid uit de driekoppige VVD-fractie en houdt het college met zijn steun en die van GroenLinks toch een meerderheid.

'Onoverbrugbare verschillen'
‘VVD Zandvoort stapt uit de coalitie vanwege onoverbrugbare verschillen van inzicht over de manier van samenwerken binnen de coalitie’, schreef de partij in een persbericht. Volgens de fractie is het vertrouwen in een goede samenwerking de afgelopen tijd ‘zodanig beschadigd dat een werkbare situatie niet meer mogelijk is’. Fractievoorzitter Martijn Hendriks verduidelijkt dat afspraken uit het coalitieakkoord niet of onvoldoende werden nagekomen, zoals over het behoud van het aantal parkeerplaatsen, het niet verhogen van lokale belastingen en het in de hand houden van de kosten van de ambtelijke fusie met Haarlem. ‘Natuurlijk kan de tijd afspraken inhalen, maar dan ga je met elkaar in gesprek. We werden echter vaak geconfronteerd met al genomen beslissingen. Te vaak.’

Vertrouwenskwestie
Er was niet echt een druppel die de emmer deed overlopen, al hielp de recent aangekondigde ozb-verhoging niet mee. ‘Uiteindelijk gaat het om het systeem erachter. Het is een vertrouwenskwestie.’
Toch was onderdeel van het opstappen ook de terugtrekking van de eigen wethouder. Maar die gaat daar niet in mee. Volgens Ellen Verheij is het in deze tijd ‘volstrekt onverantwoord’ om eruit te stappen. ‘Dan hadden we een bestuurlijke crisis gehad’, aldus Verheij op Haarlem105. Ze herkent zich absoluut niet in het beeld dat het college zich niet aan de afspraken van het coalitieakkoord zou houden. ‘Ik heb met de fractievoorzitters van de andere coalitiepartijen tot nu toe ook altijd goed samen kunnen werken.’

Geen VVD-wethouder meer
In een reactie aan Binnenlands Bestuur stelt Hendriks dat die keuze aan de wethouder is. ‘De partij draagt de wethouder voor, maar deze wordt benoemd door de gemeenteraad. Wij hebben haar opgeroepen op te stappen, want de VVD is geen lid meer van de coalitie. Het is aan de rest van de coalitie om daarmee akkoord te gaan of niet. De rest vindt het kennelijk verstandig dat ze aanblijft, maar dan niet meer als VVD-wethouder, maar als onafhankelijk wethouder.’ Volgens Hendriks was van tevoren al duidelijk dat ze niet als wethouder zou opstappen, maar trekt de VVD dus wel formeel haar wethouder terug uit het college.

Raadslid stapt uit fractie
Toch was daarmee de kous niet af, want raadslid Hans Drommel besloot zich vervolgens los te maken van de VVD-fractie en een eigen lijst te beginnen die ook het coalitieakkoord en het huidige college steunt. ‘Een plan hoe Zandvoort verder bestuurd zou moeten worden was er niet’, laat Drommel weten. ‘Ontslag en de samenwerking stoppen was het. Dit zou Zandvoort in een onverantwoorde crisis werpen.’

Gewetensvol besturen
Dat Verheij op haar plek blijft zitten vindt Drommel ‘volkomen terecht’ en ‘een wijs besluit’. Zowel Drommel als Verheij blijven wel lid van de VVD. Ogenschijnlijk een strijdig besluit, beseft hij. ‘Echter, ik houd mij aan de handtekening die de VVD onder het coalitieakkoord heeft gezet en aan de inhoud van dit akkoord en ontken dat de werkwijze van het college dit akkoord met voeten heeft getreden.’ Drommel vindt het nu tijd voor ‘gewetensvol besturen’. ‘We moeten ons realiseren dat er bijzonder veel gebaat is bij een consciëntieus bestuur.’

Jammer
Hendriks vindt het jammer dat Drommel deze stap zet. ‘Intern waren we het niet eens over de te volgen koers. Tot een gezamenlijk standpunt komen lukte ons niet. Hij kon zich er niet mee verenigen en daarom scheiden onze wegen.’ De VVD heeft Drommel opgeroepen om zijn zetel terug te geven, maar daar heeft Drommel dus geen gehoor aan gegeven. ‘Hij heeft de wet aan zijn kant. Als persoon is hij in de raad gekozen. Hem ging ons besluit te ver.’ Bij Drommel woog bestuurbaarheid van de gemeente zwaarder. ‘Ik weeg dat anders. Ik vind ons besluit ook niet onverantwoord.’ 

Beloften nakomen
Hendriks beseft dat hij de stap zet tijdens de coronacrisis, maar hij vindt dat hij toch eens een grens moet trekken. ‘Wij vinden dat je juist in crisistijd moet doen wat je belooft. Het coalitieakkoord is ook een belofte aan de inwoners van Zandvoort.’ Nu ook GroenLinks de coalitie steunt, kan het huidige college toch door. ‘We hebben dat dan maar te accepteren.' Volgens Hendriks had zijn fractiemet het terugtrekken uit de coalitie ook niet de bedoeling om het college te laten vallen, eerder dat men doorging als minderheidscollege. 'Nu kiest een meerderheid toch voor de huidige coalitie en het coalitieakkoord dat ook voor de VVD belangrijk is.’ Hendriks erkent dat andere partijen daarmee ook hun invloed op de afspraken vergroten. 'Maar dat is aan hen, wij zullen daar dan weer oppositie op voeren.’

Verkiezingen
Op haar beurt vindt GroenLinks het ‘teleurstellend dat de VVD ervoor kiest Zandvoort in een bestuurlijke crisis te storten’. ‘Wij kunnen het besluit dat zij nemen dan ook niet los zien van de aanstaande verkiezingen van maart 2022. Het is bestuurlijk onverantwoordelijk gedrag van deze partij. De politieke zichtbaarheid van de partij wint het van het algemeen belang. Dat is treurig en schadelijk’, aldus fractievoorzitter Karim el Gebaly. Hij vindt het moedig dat Hans Drommel, ‘toch iemand die jaren hart en ziel voor de VVD heeft gegeven’, in het algemeen belang voor Zandvoort heeft gekozen. ‘Kennelijk zet hij Zandvoort wel op één, waar zijn oud-fractiegenoten de partij en zichzelf op één zetten. Zandvoort telt daarbij nu negen partijen voor zeventien zetels, dat is een unicum. Hoe zich dat gaat uit kristalliseren moet nog blijken.’

Bestuurbaarheid en algemeen belang
Voor de partij (1 zetel) is er geen directe aanleiding om deze ‘of welke wethouder dan ook’ naar huis te sturen. ‘Daarbij is het niet wenselijk om in de grootste crisis die ons land naoorlogs heeft gekend, nieuwe mensen naar voren te schuiven. Zandvoorters zijn gebaat bij zekerheid. Deze wethouders kennen hun dossiers, dat is voor die gestelde zekerheid in deze tijd erg belangrijk.’ Politiek gezien is het op z'n minst een vreemde situatie, zeker voor GroenLinks, analyseert El Gebaly. ‘Wij zijn in de vorige formatie helaas afgevallen, wij vermoeden door de VVD. Nu zij uit het college zijn gestapt, lijkt er op het oog maar één optie over en dat is dat wij hen vervangen in een coalitie. Echter, wij moeten daar als GroenLinks eerst intern zien uit te komen. Onze grondhouding in die discussie is wel dat we bereid zijn voor de bestuurbaarheid van Zandvoort en het algemeen belang te kiezen. Wij lopen niet weg als het moeilijk wordt. We houden simpelweg gewoon te veel van ons prachtige dorp.’

Intern beraad
GroenLinks ziet vooralsnog geen reden om de steun die de oppositiepartij voor het coalitieakkoord heeft uitgesproken in te trekken. ‘Daarmee steunen we het akkoord en het college. Nu nog meer dan voorheen, dit om de crisissituatie waarin ons land zich bevindt.’ De partij beraadt zich op dit moment intern op de ontstane situatie en de (on)mogelijkheden die deze biedt. ‘We zijn voornemens om zo snel mogelijk tot een uitkomst van deze politieke wanvertoning te komen die is aangericht door de VVD. We moeten vooruitkijken, en doen wat voor Zandvoort goed is.’

Wethouder Ellen Verheij is ook om een nadere reactie gevraagd, maar zij laat weten nu niet te willen reageren op de situatie.