VVD’ers solliciteren zich blauw

Vacante burgemeesters­posten oefenen een meer dan gemiddelde aantrekkingskracht uit op VVD’ers. Zij sturen verreweg de meeste sollicitatiebrieven.

Uit onderzoek van Binnenlands Bestuur naar alle opengestelde burgemeestersvacatures in 2014 en 2015 blijkt dat VVD’ers massaal een gooi doen. Vorig jaar kon er worden gereageerd op 35 vacatures. Dat leverde in totaal 958 sollicitanten op. Een fors deel  daarvan was dus van liberale huize: bijna driehonderd. Op ruime afstand, met iets meer dan tweehonderd kandidaten, volgde het CDA. De PvdA was in 2014 goed voor 159 sollicitatiebrieven.

Dalend animo
Dit jaar laat ongeveer hetzelfde beeld zien. Van de in totaal 795 brieven voor 32 vacante posten – nog niet alle reactietermijnen zijn gesloten – waren er tot op heden 232 van de hand van een VVD’er. Het CDA volgde opnieuw op gepaste afstand, met 155 kandidaten. De animo onder PvdA-vertegenwoordigers is vergeleken met 2014 flink geslonken: nog maar honderd brieven belandden er op het bureau van de commissaris der koning – een daling van vijftig procent ten opzichte van vorig jaar.

PVV-gegadigden
Wat opvalt in de inventarisatie van Binnenlands Bestuur is dat er van de meeste linker- en rechterzijde van het politieke spectrum nauwelijks interesse lijkt te bestaan om burgemeester te worden. SP-kandidaten zijn in zowel 2014 als 2015 op de vingers van één hand te tellen. Voor het tellen van PVV-gegadigden heb je zelfs in beide jaren slechts twee vingers nodig.

Minister bellen
Dat er nu zoveel VVD’ers solliciteren, verklaart Niels Karsten – universitair docent bestuurskunde aan de Tilburgse School voor Politiek en Bestuur – vanuit het feit dat de liberalen door eerdere gunstige verkiezingsuitslagen vaker wethoudersposten hebben bekleed en daardoor bestuurlijke ervaring hebben opgedaan. De relatieve oververtegenwoordiging van het CDA op de burgemeestersposten is echter nog niet voorbij, vooral in de kleinere gemeenten niet. Een andere plausibele verklaring zou volgens hem kunnen zijn dat de burgemeester steeds meer van doen heeft met openbare orde en veiligheid, een portefeuille die VVD’ers mogelijk bovengemiddeld aanspreekt. De afwezigheid van vertegenwoordigers van SP en PVV is volgens Karsten goed te begrijpen. ‘Gemeenten zoeken verbinders en netwerkers. Mensen met een meer uitgesproken profiel liggen dan minder voor de hand’, zegt hij. En een kandidaat heeft de steun van de meerderheid van de raad nodig. Ook het niet hebben van de juiste (partij)bestuurlijke contacten in Den Haag – ‘je moet altijd liefst een minister kunnen bellen’ – is zeker voor een kleine gemeente erg onhandig.

Tien gemeenten
Interessant is natuurlijk om te zien hoe die pogingen zich verhouden tot het uiteindelijke resultaat – het binnenslepen van die gedroomde burgemeesterspost. Uit het onderzoek blijkt dat, alle pogingen van de sollicitatiekampioen VVD ten spijt, CDA en PvdA over beide jaren gezien relatief gezien het beste scoren. In 2014 mocht het CDA zelfs bijna dubbel zoveel burgemeesters leveren als de liberalen. Dit jaar is de oogst van de VVD beter, maar niet beter dan de ‘sober’ solliciterende PvdA – beide partijen haalden tien gemeenten binnen.

Lees meer over het onderzoek in Binnenlands Bestuur nr. 25 van deze week (inlog)