VNG-bestuur zet streep door vergaande IBP-moties
Het regent moties en amendementen van gemeenten die het niet eens zijn met de afspraken die het bestuur van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft gemaakt met het rijk over de gezamenlijke aanpak van grote maatschappelijke opgaven. Het bestuur verklaart veel voorstellen niet ontvankelijk of ontraadt ze.
Het regent moties en amendementen van gemeenten die het niet eens zijn met de afspraken die het bestuur van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft gemaakt met het rijk over de gezamenlijke aanpak van grote maatschappelijke opgaven. Het bestuur verklaart veel voorstellen niet ontvankelijk of ontraadt ze.
De kritiek richt zich voornamelijk op de financiële voorwaarden in het Interbestuurlijke Programma (IBP). Vooralsnog gaat een amendement van de gemeente Putten het verst. De strekking ervan is dat wordt ingestemd met het IBP onder de voorwaarde dat het rijk met 500 miljoen euro over de brug komt. Dat halve miljard is de compensatie die gemeenten verlangen vanwege de structurele kosten die gemeenten hebben in het sociale domein. In het IBP-akkoord dat voorligt krijgen gemeenten niet meer dan eenmalig 100 miljoen euro als compensatie. Stemmen gemeenten in met het IBP-akkoord, dan zien ze af van verdere tegemoetkomingen en wordt een streep gezet onder de discussie over de ervaren tekorten.
500 miljoen euro
Veel gemeenten gaat dat te ver. Die ‘ervaren tekorten’ in onder andere de bijstand en jeugdzorg lopen immers op tot minstens 500 miljoen euro. Vandaar dat Putten wil dat het rijk toezegt die structurele kosten per jaar te compenseren.
Het VNG-bestuur stelt in een zogeheten pre-advies dat het amendement niet ontvankelijk is. ‘Akkoorden waarbij de VNG een van de deelnemende partijen is, zoals deze Programmastart IBP, worden door het VNG bestuur niet amendabel aan de leden voorgelegd’, aldus het VNG-bestuur. ‘Het ingediende amendement is daarmee een amendement op een niet amendabel voorgelegde tekst. Het voorstel voor aanpassing van de Programmastart is daarom niet ontvankelijk.’
Het amendement zou er volgens het bestuur van de koepelorganisatie ook toe leiden dat alle lopende en geplande activiteiten op de tien maatschappelijke vraagstukken uit het IBP stil zouden komen te liggen. Dat acht het bestuur ‘zeer onwenselijk.’
Gewraakte zin
Om dezelfde reden verklaart het VNG-bestuur een motie van de gemeente Leidschendam-Voorburg niet ontvankelijk. Die motie riep op een zinnetje – ‘met het IBP is de discussie over de door de gemeenten ervaren financiële problematiek in het sociaal domein afgerond en is een streep onder het verleden gezet’ – uit het IBP-akkoord te schrappen en met de rest in te stemmen.
Het VNG-bestuur wijst erop dat voorafgaand aan de gewraakte zin staat dat het kabinet en de VNG overeenstemming hebben bereikt over de door de gemeenten ervaren tekorten in het sociaal domein. Op basis daarvan zouden VNG en kabinet zich hebben gericht op een viertal concrete knelpunten in het sociaal domein: stapeling van tekorten voor een aantal gemeenten, tekorten in de Bundeling Uitkeringen inkomensvoorzieningen (BUIG), volumegroei in de uitgaven voor jeugd en de gevolgen van openeinde regelingen. Op die vier knelpunten zijn volgens het IBP-bestuur inmiddels eerste afspraken gemaakt. ‘Wij zien niet hoe de voorgestelde amendering van de Programmastart IBP de onderhandelingspositie van de VNG richting het rijk versterkt.’
Toereikende macrobudgetten
Een motie van Almelo, Delft, Groningen, Haarlem, Hilversum, Leeuwarden, Leiden, Maastricht, Roermond, Roerdalen en Zwolle krijgt wel de goedkeuring van het VNG-bestuur. Die motie roept om in te stemmen met het IBP, op voorwaarde dat de VNG in gesprek blijft met het kabinet over de uitkomsten van lopende onderzoeken naar onder andere de tekorten op de bijstand en de jeugdzorgen en daarbij te komen tot duurzame oplossingen in het sociale domein door het beschikbaar stellen van toereikende macrobudgetten door het rijk.
Buitengewone vergadering
Het VNG-bestuur ziet er wel brood in de tien deelakkoorden van het IBP steeds aan de leden voor te leggen in een formele ledenraadpleging. De gemeenten kunnen dan ieder deelakkoord op zijn merites beoordelen, ‘mede in het licht van de actuele ontwikkelingen rond de financiële voorwaarden in het sociaal domein.’ Het VNG-bestuur belooft op de knelpunten in het sociaal domein in ieder geval terug in de Buitengewone Algemene Ledenvergadering in het najaar ‘en als actuele ontwikkelingen daar aanleiding toe geven ook op eerdere momenten.’
De 380 gemeenten stemmen morgen over het IBP-akkoord tijdens de Algemene Ledenvergadering van de VNG.
Van welke landelijke politieke partij is het VNG bestuur een verlengstuk? De Vvd?