Versnipperd, maar zeker niet vleugellam

Met 14 fracties op 35 raadsleden is de Lelystadse raad sterk versnipperd. Tegelijk liggen er talloze bestuurlijke opgaven. Gaat de versnippering verlammend werken? Burgemeester - en raadsvoorzitter - Ina Adema heeft er geen hard hoofd in. Er is wel spreektijd ingevoerd. 

Wisselende meerderheden

Adema windt er geen doekjes om als het over de veertien fracties tellende raad gaat: ‘Dat is gewoon heel erg veel. Het zijn ook veertien fracties die allemaal opvattingen hebben en allemaal het woord willen voeren.’ De vorige raadsperiode startte de Lelystadse raad met elf fracties; na wat fusies werd de raadsperiode 2014-2018 afgesloten met negen fracties. ‘De afgelopen periode is de raad er in geslaagd om een constructieve samenwerking te ontwikkelen. Er was geen sprake van zwart-wit coalitie-oppositie, in ieder geval niet in de periode waarbij ik betrokken ben geweest. (Adema is sinds september 2016 burgemeester van Lelystad, red). Je zag op allerlei verschillende onderwerpen wisselende meerderheden ontstaan. Er is in die periode een hoge mate van samenwerking ontwikkeld.’

Geen grote vertraging

Het zoeken van wisselende meerderheden om groen licht voor een voorstel te krijgen, heeft volgens Adema de afgelopen jaren niet geleid tot grote vertraging in het besluitvormingsproces. ‘Je ziet dat men eraan gewend is elkaar op te zoeken. Het biedt ook kansen. Bij onderwerpen met een minder scherpe scheidslijn met de coalitie kun je ook vanuit de oppositie dingen voor elkaar krijgen. Daar is niets mis mee, integendeel zelfs.’ Er is ook niets mis mee dat een wethouder voor een meerderheid moet werken, vindt Adema. Ze tekent daarbij aan dat die veertien fracties er ook niet voor niets zijn. ‘De samenleving is heel erg divers. Er zijn weinig geluiden die je niet terug hoort in onze raad. Dat is wel weer een pluspunt.’

Politieke opvatting

Spannend wordt het wel, de wijze waarop discussies in de raad gevoerd gaan worden. ‘Er is een aantal partijen in de raad gekomen die in potentie fors tegenover elkaar kunnen komen te staan, zoals DENK en de PVV. De tijd zal leren hoe zich dat in Lelystad ontwikkelt. Ik vind het goed als mensen scherp voor hun politieke opvatting uitkomen en die mag totaal anders zijn dan de politieke opvatting van anderen, maar iedereen moet op de persoon respectvol blijven. Dat vind ik echt een heel erg groot goed.’

Spreektijd

Om de lengte van de raadsvergaderingen een beetje in de hand te houden, is wel besloten spreektijd in te voeren. ‘Voordat ik hier kwam, was dat er ook. We hebben spreektijd afgeschaft omdat het debat dan veel vrijer verloopt. Met elkaar hebben we nu afgesproken dat we voorlopig weer spreektijd invoeren om het gevoel te krijgen hoe het vergaderen met zoveel partijen gaat.’ De raadsvoorzitter vindt het geen goede zaak als er tot een uur ’s nachts wordt vergaderd.  ‘Je moet ook je inwoners in staat stellen om de raad fatsoenlijk te kunnen volgen.’

Vijf wethouders is voldoende

Meer zorgen dan over een versnipperde raad heeft Adema over een breed samengesteld college met veel wethouders. Het college gaat uit zes wethouders bestaan. ‘Heeft Lelystad zes wethouders nodig? Nee. Ik kan daar wel heel lang omheen draaien, maar vijf is voldoende.’ Adema snapt wel dat elke partij die mee doet een wethouder wil leveren, maar bemoeit zich er, zoals het hoort, niet mee. Dat er kleinere partijen in de coalitie zitten, vindt Adema niet per se een nadeel. ‘Ik vind vooral de kwaliteit van de wethouder belangrijk. Ik heb liever een goede wethouder met twee zetels dan een slechte met acht.’ Nadeel van de veelheid aan wethouders is de versplintering van de portefeuilles. ‘Het kan best zijn dat er straks twee of drie wethouders over hetzelfde onderwerp gaan.’

Het is nog niet bekend wie de beoogde wethouders namens VVD, InwonersPartij Lelystad, PvdA, ChristenUnie, D66 en SP zijn. Op 12 juni worden zij geïnstalleerd.

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nr. 10 van deze week (inlog)