Verkleining gemeenteraden nog geen gelopen race

Het is nog maar de vraag of het initiatiefvoorstel tot verkleining van gemeenteraden de eindstreep gaat halen. In de Eerste Kamer is er zo goed als zeker geen meerderheid voor het voorstel.

Consistentie

Initiatiefnemer Pierre Heijnen (PvdA) heeft er echter het volste vertrouwen in heeft dat ook de Eerste Kamer zal instemmen, zo heeft hij maandag desgevraagd laten weten. Hij hoopt dat de senaat voor de zomer een besluit neemt. Bij de eerstvolgende raadsverkiezingen in maart volgend jaar zou de dualiseringscorrectie dan kunnen worden toegepast. ‘Ik reken er op dat de Eerste Kamer niet al te hyperig zal zijn en meer oog voor consistentie in standpuntbepaling zal hebben’, aldus Heijnen.

Verbazingwekkende stellingname

Hij doelt daarbij op de stellingname van onder meer CDA en PVV. Deze fracties stemden tegen het initiatiefvoorstel, maar spraken in het vorige kabinet af het aantal raadsleden met een kwart te verminderen. Het voorstel dat donderdagavond door de Tweede Kamer is aangenomen, gaat uit van een vermindering van tien procent. ‘Verbazingwekkend dat deze partijen nu tegen hebben gestemd’, aldus Heijnen.

Speelveld gewijzigd

Het CDA stelt echter dat het speelveld is veranderd, omdat gemeenten de komende jaren steeds meer taken op hun bordje krijgen. Goede controle is daarom belangrijker dan ooit, vindt CDA-Kamerlid Madeleine van Toorenburg. Daarnaast vrezen de tegenstemmers (alle fracties behalve PvdA, VVD, en 50Plus) dat raadsleden overbelast raken. Aanvankelijk zag het er naar uit dat de PVV, ondanks bezwaren, voor zou stemmen. PPV-Kamerlid Martin Bosma was maandag niet bereikbaar voor een nadere toelichting op de tegenstem van de fractie. Als de PVV ook in de Eerste Kamer tegenstemt, zijn slechts 31 van de 75 senatoren voor inkrimping van raad en college.

Wettelijk maximum aantal wethouders

Het voorstel van Heijnen gaat namelijk niet alleen om de vermindering van het aantal raadsleden met circa 1.000. Per wet wordt ook een maximum gesteld aan het aantal wethouders. Hiermee is Heijnen tegemoet gekomen aan het advies van de Raad van State.  Nu is dat aantal nog gekoppeld aan de omvang van de raad, waarbij een maximum geldt van een vijfde van het aantal raadsleden. Het feitelijk aantal wethouders wordt door de raad bepaald. Dat verandert als de wet wordt aangenomen. Afhankelijk van het inwoneraantal mogen er tussen de twee en acht wethouders worden benoemd.  Zo mogen er in gemeenten tot 10.000 inwoners twee wethouders worden benoemd, in gemeenten tussen de 35.000-60.000 inwoners vijf, zeven in gemeenten tussen de 80.000-200.000 inwoners en acht in gemeenten van meer dan 200.000 inwoners.