‘Vast Wmo-tarief werkt ondoelmatigheid in de hand’
Gradus, oud-directeur van het Wetenschappelijk Instituut van het CDA, schrijft een essay in Binnenlands Bestuur over de decentralisaties van (rijks)taken.
Wie met een decentralisatiebril naar het regeerakkoord van Rutte-III kijkt, kan volgens hoogleraar Raymond Gradus alleen maar teleurgesteld zijn. Zo ging een streep door de uitbreiding van het gemeentelijk belastinggebied. Minstens zo erg noemt hij het voornemen om gemeenten een vast Wmo-abonnementstarief op te leggen.
Te snelle interventie
Gradus, oud-directeur van het Wetenschappelijk Instituut van het CDA, schrijft dat in een essay in Binnenlands Bestuur. De afgelopen decennia zijn belangrijke taken van het rijk overgedragen aan vooral gemeenten, onder meer omdat gemeenten beter kunnen inspelen op de specifieke behoeften en omstandigheden van haar burgers. Daarmee zou de doelmatigheid aanzienlijk kunnen worden verbeterd. Maar daarbij is het volgens Gradus wel nodig dat de rijksoverheid niet te snel intervenieert als taken eenmaal zijn gedecentraliseerd. Want dat komt de doelmatigheid bepaald niet ten goede.
Ondoelmatiger
Het meest saillante voorbeeld van het terugdraaien van een decentralisatie noemt hij het voornemen om de net verruimde regeling eigen bijdrage in de Wmo aanzienlijk te beperken. Gemeenten kunnen nu nog de maximale eigen bijdrage Wmo afhankelijk maken van huishoudsamenstelling, inkomen en vermogen, maar vanaf 2019 geldt een vast abonnementstarief van 17,50 euro per 4 weken voor iedereen. ‘Die maatregel zal ten koste gaan van de doelmatigheid. De prikkel voor veel mensen die nu naar volle tevredenheid zelf de huishoudelijke hulp organiseren valt weg. Voorbeeld: inwoners die voor zeg drie uur om de week 100 euro per maand betalen, zouden straks een dief van hun eigenportemonnee zijn als ze niet bij de gemeente aankloppen. Ook het gebruik van andere voorzieningen in de Wmo wordt veel ondoelmatiger. Een uniform tarief voor Wmo-voorzieningen jaagt de gemeenten op extra kosten en de door het rijk beschikbare gestelde compensatie is zeker niet voldoende, zo geeft ook het CPB aan’, aldus Gradus.
Nieuwe bezuinigingen
Het wekt volgens hem dan ook geen verbazing dat vooral wethouders van gemeenten, die op thuiswonen hebben ingezet, tegen deze maatregel te hoop lopen. ‘Het neemt de motivatie weg om inwoners gebruik te laten maken van de eigen kracht. Gevolg is dat er op termijn weer bezuinigingen moeten worden doorgevoerd omdat veel meer mensen gebruik maken van regelingen die daar niet in staat zijn. Dit zal ten koste gaan van de mensen die daar niet in staat zijn. Bovendien voedt dit plan de cynici die meenden dat de doelmatigheidspassage in het Regeerakkoord van Rutte-II destijds alleen bedoeld was om een aanzienlijke bezuiniging tot stand te brengen. Alleen om die reden zou het kabinet er goed aandoen dit plan van tafel te halen’, adviseert hij.
Gemeentefonds
Een andere tegenvaller is volgens hem dat de door alle adviesorganen gewenste uitbreiding van het gemeentelijk belastinggebied op de lange baan lijkt te zijn geschoven. ‘Weliswaar komt er door de normeringssystematiek voor het gemeente- en provinciefonds meer geld voor medeoverheden beschikbaar, maar geen woord over een gewenste vereenvoudiging en correctie van de verdeelsystematiek (tussen de G4 en kleine gemeenten) waar de Studiegroep Openbaar Bestuur wel toe adviseerde.’
Lees het volledige essay in Binnenlands Bestuur nr. 4 van deze week. (inlog)
Mijn man heeft helaas een Niet Aangeboren Hersenletsel en gespecialiseerde begeleiding nodig. De eigen bijdrage WMO voor deze begeleiding is voor ons te hoog en we doen aan zorgmijding.