Toegankelijkheid stembureaus Amsterdam onder de maat

Het Amsterdamse college en de Rekenkamer Metropoolregio Amsterdam (RMA) verschillen van mening over de toegankelijkheid van stembureaus bij de laatste verkiezingen voor de Provinciale Staten. Volgens het college was driekwart van de stemlocaties volledig toegankelijk, maar volgens de rekenkamer voldeed nog geen 10 procent aan alle eisen van toegankelijkheid.

Problemen bij ‘volledig toegankelijke’ stembureaus
Vanaf 1 januari 2019 moeten alle stemlocaties toegankelijk zijn voor kiezers met een lichamelijke beperking. Het college zegt hier ook naar te streven, maar denkt dat dit lastig haalbaar is. Volgens het college was bij de laatste verkiezingen voor de Provinciale Staten 74 procent van de stemlocaties volledig toegankelijk en nog eens 21 procent toegankelijk met hulp. Uit het rekenkameronderzoek blijkt echter dat dit in de praktijk tegenvalt. ‘Slechts zeven van de 80 door ons bezochte stemlocaties voldeed aan alle eisen van toegankelijkheid. In 73 van de 80 locaties was er iets aan de hand. Ook 60 procent van de stembureauvoorzitters meldden bijzonderheden over de toegankelijkheid.’ Over het algemeen zijn stemlocaties redelijk te bereiken en te betreden, maar de rekenkamer constateert ook problemen, zelfs bij locaties die volgens de gemeente volledig toegankelijk zijn.

Negatief effect extra voorzieningen
Om stemlocaties beter toegankelijk te maken heeft het college tijdelijke voorzieningen aangebracht, maar die blijken in de praktijk de toegankelijkheid nogal eens negatief te beïnvloeden, omdat ze slecht zijn uitgevoerd. ‘Het is de vraag of de door het college gebruikte indeling van stemlocaties (A, B, en C) in de praktijk goed te hanteren is. Lang niet alle stemlocaties die volgens het college volledig toegankelijk zijn (A-locaties), zijn dat ook in de praktijk. Maar het omgekeerde komt ook voor: minder of zelfs niet-toegankelijke locaties die in de praktijk wel toegankelijk zijn.’ Volgens de rekenkamer gaat het college bij het bepalen van toegankelijkheid van stemlocaties slechts uit van toegankelijkheid voor kiezers in een reguliere rolstoel, en houdt minder rekening met fysiek beperkte kiezers in een (vaak grotere) aangepaste en/of elektrische rolstoel of met kiezers met een rollator of scootmobiel.

Meer aandacht voor fysiek beperkten
Kiezers met een visuele beperking moesten nog de nodige hobbels nemen om aan informatie over de toegankelijkheid van de stemlocaties te komen. Het college is volgens de rekenkamer niet duidelijk genoeg over wat de begrippen ‘toegankelijk’ of ‘toegankelijk met hulp’ in de praktijk voor de kiezer betekenen. Het advies is om bij de indeling van de stemlocaties een duidelijker onderscheid te maken tussen toegankelijke en niet-toegankelijke locaties en alerter te zijn op de uitvoering van tijdelijke voorzieningen. Daarnaast zou het college aandacht moeten geven aan mensen met een fysieke beperking, ook met rollator, aangepaste of elektrische rolstoel, scootmobiel of taststok. Het college zal de aanbevelingen overnemen. De rekenkamer is daar tevreden mee, maar wil wel dat het college concreter wordt in hoe het mensen met een fysieke beperking meer tegemoet gaat komen.