Streep door rekenkamercommissies

Nog voor de zomer krijgt de Tweede Kamer het wetsvoorstel aangeboden dat een einde maakt aan lokale rekenkamers met raadsleden. Enkel onafhankelijke rekenkamers zijn wat minister Ollongren van Binnenlandse Zaken betreft straks nog toegestaan.

De ministerraad heeft op voorstel van Ollongren en haar collega Hoekstra van Financiën ingestemd met een wetsvoorstel om decentrale rekenkamers te versterken.

Het wetsvoorstel regelt dat de mogelijkheid wordt geschrapt dat een gemeente er ook voor kan kiezen om andere regels te stellen voor de uitoefening van de rekenkamerfunctie. In de praktijk blijkt dat in veel gemeenten niet of nauwelijks invulling wordt gegeven aan rekenkameronderzoek. ‘Elke gemeente moet een onafhankelijke rekenkamer hebben ter ondersteuning van de controlerende en kaderstellende taken van de gemeenteraad’, aldus de toelichting van de ministers.

Inkoop zorg
Wel maakt het wetsvoorstel het nog mogelijk dat de raad een of meer van zijn leden als adviseur aan de rekenkamer toevoegt. Dit omdat een goede verhouding tussen de rekenkamer en de gemeenteraad van groot belang is voor de inhoud en de doorwerking van rekenkameronderzoek.

Verder wordt in het wetsvoorstel de onderzoeksbevoegdheid van decentrale rekenkamers uitgebreid tot de privaatrechtelijke rechtspersonen waar gemeenten contracten mee sluiten. Daarbij gaat het dan bijvoorbeeld om het inkopen van zorg of maatschappelijke ondersteuning in het sociale domein.
Ook worden de onderzoeksbevoegdheden van decentrale rekenkamers uitgebreid ten aanzien van de privaatrechtelijke rechtspersonen waaraan een gemeente een subsidie, garantie of lening heeft verstrekt. De bestaande regeling voor de onderzoeksbevoegdheden van lokale rekenkamers bij samenwerking tussen verschillende bestuurslagen in privaatrechtelijke rechtspersonen wordt aangescherpt.

Omgevingswet

De lokale rekenkamers zijn volgens de indieners van het wetsvoorstel van groot belang voor gemeenteraden omdat zij controleren of het gevoerde beleid en het bestuur kostenefficiënt, effectief en volgens de regels gebeurt. Dat belang neemt volgens hen toe ‘nu gemeenten door de decentralisaties in het sociale domein – en over enkele jaren met de komst van de Omgevingswet het fysieke domein – meer taken en daarbij horende middelen krijgen.

Openbaar

De minsterraad heeft ermee ingestemd het wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State te zenden. De tekst van het voorstel en van het advies van de Raad van State worden openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer. Het streven is om dat nog voor de zomer te doen.