Steeds meer twijfelende kiezers

Meer dan een op de drie kiezers (35%) weet nog niet op welke partij ze op 19 maart gaat stemmen. Dat is veel meer dan vier jaar geleden, toen 16% van de kiezers in dubio zat.

Hoofdbrekens

Vooral kiezers die vier jaar geleden op PvdA of VVD stemden, breken zich het hoofd over wat ze over een krappe twee weken in het stemhokje gaan doen. Ook vrouwen, jongeren en kiesgerechtigden die in grote steden wonen weten nog op welke partij ze gaan stemmen. Dat blijkt uit verkiezingsonderzoek van BMC. Campagnevoeren kan de komende weken vruchten afwerpen.

Minder ‘overlopers’

Ongeveer een op de zeven kiezers geeft op een andere partij te stemmen dan vier jaar geleden. Dat is minder dan in 2010, toen meer dan een kwart aangaf zijn stem aan een andere partij te geven. Het lijkt er op dat deze raadsverkiezingen ‘wat minder veranderingen teweeg zullen brengen in de samenstelling van de gemeenteraden’, concludeert hoofdonderzoeker Marcel Boogers, hoogleraar innovatie en regionaal bestuur aan de Universiteit Twente en senior adviseur bij BMC. Bij vrouwen is de partijtrouw groter dan bij mannen.

Veel nieuwe stemmers

Ongeveer een op de tien kiezers (9%) mogen zich voor het eerst in het stemhokje melden. Deze nieuwkomers overwegen met name PVV (39%), SP (21%) of D66 (20%) te stemmen. 54% van de kiezers geeft aan zeker te gaan stemmen. Dit levert een verwachte opkomst op tussen de 49% en 59%. De meest genoemde reden om niet te stemmen is ‘geen interesse’ (31%). Ook het geringe vertrouwen in de politiek (18%) is reden om de stembus links te laten liggen. 16% geeft aan niet naar het stemhokje te gaan omdat ze niet weten op welke partij ze moeten stemmen. Uit een eerder gepubliceerde steekproef van TNS NIPO kwam naar voren dat mogelijk minder dan 50% de gang naar de stembus gaat maken.

Lokale partijen grote winnaars

De lokale partijen kunnen rekenen op de steun van 16% van de kiezers; evenveel als vier jaar geleden. I&O Research verwacht op basis van zijn verkiezingsonderzoek een veel forsere winst van de lokale partijen. Naar verwachting kunnen de ‘lokalo’s’ rekenen op 30% van de stemmen; in 2010 stemde 26% van de kiezers op een lokale partij. Linksom of rechtsom lijken de lokale partijen de grote winnaars van deze verkiezingen te worden. Hoewel het CDA landelijk gezien de grootste partij blijft, moeten de christen democraten per saldo verlies incasseren, blijkens het BMC-onderzoek. Ze weten wel wat kiezers van andere partijen af te troggelen, maar raken er meer kwijt. De PvdA en VVD staan op fors verlies.

Zorg en welzijn

De top-3 aan beleidsprioriteiten liggen bij de kiezers in dit onderzoek op zorg en welzijn, werkgelegenheid en veiligheid. Het thema werkgelegenheid is ten opzichte van voorgaande raadsverkiezingen flink gestegen. Gezien de economische crisis niet verrassend, concludeert Boogers. Veiligheid is al jaren een belangrijk. Het belang dat aan het thema zorg en Welzijn wordt gehecht, heeft volgens de onderzoekers alles te maken met de komende decentralisaties binnen het sociaal domein (zorg, jeugd en werk).