Spanning over verdeling bijdragen Veiligheidsregio

Gemeenten in Zeeland vinden dat ze te veel moeten bijdragen aan de regionalisering van de Zeeuwse brandweerkorpsen. Een aantal wil de begroting van de Veiligheidsregio Zeeland afkeuren.

Probleem
Goes, Middelburg en Vlissingen hebben gezegd de begroting niet goed te keuren. Terneuzen en Borsele vinden dat ze teveel moeten betalen, omdat de Westerscheldetunnel op hun grondgebied ligt. Volgens burgemeester Jan Lonink (PvdA) van Terneuzen en voorzitter van de Veiligheidsregio Zeeland hoeven de Zeeuwen zich geen zorgen te maken over de brandweerinzet, maar is er wel een gecompliceerd probleem.

Tweede risicogebied
Zeeland is het tweede risicogebied van Nederland met de chemische industrie, de waterwegen en de kerncentrales. Op 1 januari gaat de brandweer, en dus ook de begrotingen van gemeenten, over naar de veiligheidsregio. Lonink: ‘Met 13 brandweerkorpsen is dat een hele klus. Alle brandweercomponenten komen uit de individuele begrotingen. De lasten per inwoner verschillen per gemeente. Met gemiddeld 78 euro is die best hoog.’

Voorwaarden
In februari heeft het bestuur van de Veiligheidsregio een conceptbegroting vastgesteld, waarop de gemeenten hun zienswijzen indienen. Op de bestuursvergadering van 13 april moet het eindstandpunt worden bepaald. ‘Gemeenteraden stellen allerlei voorwaarden aan de verdeelsleutel. De spanning tussen het regionale bestuur van de Veiligheidsregio en de lokale financiering is gecompliceerd.’

Democratische spanning
De Wet op de Veiligheidsregio spreekt van een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor crisisbeheersing. ‘Het merendeel van de financiering is lokaal, een klein deel landelijk. Als burgemeesters vertegenwoordigen wij onze gemeente, maar we zijn ook bestuurslid van de Veiligheidsregio. Dat levert democratisch gezien spanning op.’ Welke pet voorrang krijgt, hangt volgens Lonink van de gezagspositie van de burgemeester af. ‘In gemeenschappelijke regelingen zijn altijd spanningen, maar die worden extra pregnant in tijden van bezuinigingen. We zijn het eens over het totaalbedrag voor de begroting, maar de verdeelsystematiek is een ander verhaal.’

Verdeelsystematiek
Een aantal gemeenten willen zelf betalen als het risico lokaal van aard is. De regionale risico’s zouden uit een pot moeten komen. Lonink maakt nu een voorstel voor de verdeelsystematiek en wil daar de begroting aan koppelen. ‘Maar niet aan die van 2012. Sommige gemeenten willen dat wel koppelen. Dan zouden we de begrotingen meteen moeten overhevelen, maar dat zorgt weer voor incidentele kosten.’

Meer kosten
Het personeelsbestand van de brandweer in Zeeland bestaat uit 230 beroepskrachten en 1200 vrijwilligers. Adviescentrum Cebeon berekende dat de meerkosten voor de regionalisering neerkomen op 8 euro per inwoner, vertelt Lonink. ‘De meeste gemeenten dachten dat de regionalisering juist geld zou opleveren, maar in het begin gaat het geld kosten. Nu moeten we incidentele kosten bijbetalen, maar in 2015 kunnen we 15 procent besparen met een bezuiniging op de taakstelling.’

Verdeelsystematiek
Toch staat dit los van de verdeelsystematiek. Lonink vertelt dat de gemeenten kunnen kiezen uit drie modellen. ‘Of de financiering loopt via de openbare orde en veiligheidscomponent in het Gemeentefonds. Daar zit ook een sociale veiligheidscomponent in. Of de verdeling is per inwoner, of op basis van de huidige budgetten. Het lijkt erop dat de meeste gemeenten zullen kiezen voor de eerste optie, al zullen dan ook gemeenten worden benadeeld.’