Schenden geheimhouding Rendo-affaire “onfatsoenlijk”

Over de fraudezaak bij energiebedrijf Rendo zijn inmiddels twee rapporten gemaakt, maar de resultaten zijn niet openbaar. Wel bedraagt de schade van de affaire ongeveer 27 miljoen euro. Wat was de rol van de negen aandeelhoudende gemeenten?

Rapporten niet openbaar
Een legitieme vraag die vooralsnog niet is gesteld aan de wethouders en burgemeesters die namens de gemeenten zitting hadden in de Raad van Commissarissen of de raad van aandeelhouders. Alleen GroenLinks Hoogeveen stelde de vraag al eerder, maar toen werd verwezen naar de twee rapporten, vertelt fractievoorzitter Gerard Fidom. Nu die rapporten er zijn is het tijd voor stap twee, alleen: de rapporten zijn niet openbaar. ‘De een is gemaakt in opdracht van de raad van Commissarissen, de andere door Ernst & Young in opdracht van de directie. Het eerste rapport lag alleen vertrouwelijk ter inzage voor raadsleden. Over het tweede is in de pers het een en ander verschenen. Ik heb nu dus maar via een omweg gevraagd wat erin staat over onze wethouders en wat zij daarvan vinden.’

Niet fatsoenlijk geheimhouding te doorbreken
Namens de gemeente Hoogeveen was CDA-wethouder Anno-Wietze Hiemstra commissaris bij Rendo en VVD-wethouder Tiens Eerenstein gemachtigd in de raad van aandeelhouders. De andere aandeelhoudende gemeenten zijn Meppel, Coevorden, De Wolden, Westerveld, Steenwijkerland, Staphorst, Hardenberg en Zwartewaterland. Eigenlijk wil Fidom dat de rapporten openbaar worden, desnoods met doorgestreepte bedragen. ‘Maar er is geen draagvlak voor bij de colleges. Ik had de vorige keer goede argumenten om de vertrouwelijkheid ter discussie te stellen. Juridisch was er geen grond voor geheimhouding. Maar mijn collega-raadsleden vonden het niet fatsoenlijk om de door het college gewenste geheimhouding te doorbreken. Ik zou met pek en veren de stad uit zijn gejaagd als ik aan de conclusies zou refereren.’

Toezichthouders schoten tekort
De toezichthouders van het bedrijf opereerden op te grote afstand van de werkvloer, waren te goed te vertrouwen en schoten in hun rol als waakhond tekort. Ook van de aandeelhouders mocht een kritischer houding worden verwacht, meldt het Dagblad van het Noorden uit het rapport dat interim-directeur Hagevoort liet uitvoeren. De krant concludeert dat de Raad van Commissarissen zich heeft laten misleiden door de drie voormalige directieleden, waartegen nog een strafrechtelijk onderzoek loopt. Rendo stak miljoenen in de bouw van een nu failliete energiecentrale die werden doorgesluisd naar bedrijven die op naam stonden van de echtgenotes van de directieleden. De schade is om en nabij 27 miljoen euro. De krant citeert Hagevoort: ‘De conclusie is dat de directie besluiten over een deel van de investeringen heeft genomen zonder toestemming van de RvC en de aandeelhouders, waar dat wel had gemoeten.'

Mea culpa of niet
Fidom heeft nu weer om openbaarmaking gevraagd. Ook wil hij weten welke acties de wethouders hebben ondernomen om fraude te voorkomen en wat de concrete financiële schade voor de gemeente Hoogeveen is. ‘Als het college niet op mijn vragen reageert, zegt dat ook veel.’ Hoogeveen bezit een derde van de aandelen. ‘Maar ik weet niet of dat ook een-op-een het verlies is. Of dat verlies ook aan de commissarissen en de aandeelhouders is te wijten? Dat is een ethische vraag. Het hangt van de antwoorden op mijn vragen af. Zit daar een mea culpa in?’

Geheimhouding kan worden doorbroken
Van andere fracties verwacht Fidom geen vragen meer. Van fracties in andere gemeenten weet hij het niet. ‘Adel verplicht ook een beetje. Wij zijn de grootste aandeelhoudende gemeente en toezichthouder. Dan moet hier ook het voortouw worden genomen.’ Volgens Fidom vervalt de formeel opgelegde geheimhouding bij de eerstvolgende gemeenteraadsvergadering als de geheimhouding niet is bekrachtigd door de raad. ‘Dat geldt al voor de volgende raadsvergadering. Kijk maar in de Gemeentewet. Men vindt het vast onfatsoenlijk als ik uit de school klap. Ik overweeg nog niet dat te doen. Het hangt van de antwoorden af en als dat tegenvalt, kan het alsnog.’

Ook Hendrikus Loof, fractievoorzitter van coalitiepartij PvdA in Hoogeveen, is om commentaar gevraagd, maar hij reageerde dinsdagmiddag niet op dit verzoek.