'Rijk handelt in strijd met verbod noodopvang'

Onwillige landen van herkomst
De afspraak was dat het Rijk zou toezien op de overgang van azc’s en de vrijheidsbeperkende locatie (vbl) in Ter Apel naar het land van herkomst. Die overgang loopt nog niet soepel. Volgens Justitie komt dat omdat uitgeprocedeerde asielzoekers niet meewerken aan hun terugkeer. ‘Maar dat is maar een deel van het probleem’, zegt John van Tilborg van LOGO (Landelijk Overleg van Gemeentebesturen inzake Opvang- en terugkeerbeleid). ‘Het andere ligt bij onwillige ambassades en landen van herkomst. En de asielzoekers in afwachting mogen niet werken of een uitkering aanvragen, maar ze moeten zich wel melden bij de vreemdelingenpolitie. Dan leven ze dus van de vuilnisbak of van de criminaliteit.’

Voor de deur
Of ze kloppen toch aan bij gemeenten. ‘Ik weet van Utrecht, daar stonden weer veertig nieuwe mensen voor de deur’, aldus van Tilborg. ‘En de rest zorgt dat het niet in de publiciteit komt.’ Volgens van Tilborg stonden alleen in 2009 al tweeduizend Somaliërs op straat.

Overleg
Eind deze maand is een overleg gepland tussen het LOGO en het ministerie van Justitie. ‘Voor mijn part gaan we afspraken maken dat het rijk ze opvangt of dat gemeenten opvangen en het rijk ze tegemoet komt. Maar je kunt niet zeggen: we kiepen ze over de heg bij gemeenten en tegelijk tegen gemeenten zeggen: doe vooral niets voor die mensen. Dat is tegenstrijdig handelen.’

Maximale inspanning
Woordvoerster Asha Khoenkhoen van de VNG heeft begrip voor het standpunt van LOGO. ‘Het is vanuit Den Haag heel moeilijk te zeggen wat je als gemeente moet doen als er een schrijnend geval voor je deur staat. Dus het blijft een individuele afweging van gemeenten. En al staan staan wij achter de uitspraak om de noodopvang stop te zetten, van het rijk verwachten we wel maximale inspanning tegen de illegaliteit.