Raadsleden willen in rekenkamer kunnen blijven zitten

De minister wil ze eruit hebben, de raadsleden zelf willen in de lokale rekenkamer blijven zitten. Dat is de boodschap van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden aan de Tweede Kamer.

De vereniging reageert op het voorstel van minister Ollongren van Binnenlandse Zaken om raadsleden te weren uit lokale rekenkamers. Die zouden volgens de D66-bewindsvrouw alleen nog moeten bestaan uit externe, onafhankelijke leden. Dat zou de professionaliteit van de rekenkamers ten goede komen.

Eigen keuze
De raadsledenvereniging ziet niets in dat voorstel, met name niet omdat het de autonomie van de gemeenteraad aantast. ‘Wij zijn van mening dat de gemeenteraad zelf moet kunnen bepalen wat de positie van raadsleden is in en bij de invulling van de rekenkamer’, aldus de vereniging. ‘Het is in onze optiek dat het aan elke gemeenteraad afzonderlijk is om zijn verantwoordelijkheid te nemen of de samenstelling van de rekenkamer volledig uit externen dient te bestaan, dan wel een samengestelde samenstelling kent of alleen uit raadsleden. Elke gemeenteraad kan daar – met de kennis en ervaring van de afgelopen tien jaren – een goede, verstandige keuze in maken. De ene keuze is niet minder dan de andere. Wij wijzen er daarbij bijvoorbeeld op dat de kwaliteit van rekenkamerrapporten van gemengde commissies kwalitatief niet onder doet voor rapporten van commissies zonder raadsleden.’

Gedegen onderzoek
De kern in de verhouding tussen de gemeenteraad en rekenkamer wordt volgens de belangenvereniging bepaald door de controlerende rol die de gemeenteraad als hoogste bestuursorgaan in de lokale democratie heeft. ‘De raad is zelfstandig in deze controlerende rol. Wanneer belangrijke taken als het sociaal domein en de Omgevingswet aan de gemeenteraad worden overgelaten, mag prudentie en terughoudendheid worden verwacht van de Kamer en de minister over hoe de gemeenteraad zijn controlerende rol dient uit te voeren, c.q. hoe samenstelling van en omvang van budget voor de rekenkamer dient te worden ingevuld. De verantwoordelijkheid voor de wijze van het invullen van de rol van de rekenkamer, als bijdrage in de controlerende rol in de lokale democratie, ligt bij de gemeenteraad. Deze autonomie zorgt ervoor dat de decentrale rekenkamer binding houdt met de raad en optimaal aansluit bij de lokale context die van belang is bij gedegen rekenkameronderzoek.’

Gemeenschappelijke rekenkamer
De belangenorganisatie vreest bovendien dat als een volledig onafhankelijke rekenkamer bij wet verplicht wordt, meer gemeenten zullen kiezen voor een gemeenschappelijke rekenkamer. Dat zou ten koste gaan van het lokale maatwerk en zal niet resulteren in een betere opvolging van rekenkameraanbevelingen, aldus de vereniging.