Proef met stembiljet krijgt fiat Kamer

Inwoners van enkele kleine gemeenten mogen waarschijnlijk volgend jaar als proef bij verkiezingen in het stemhokje gebruikmaken van nieuwe stembiljetten. Ondanks enige twijfel stemde de Tweede Kamer dinsdag in met een wetsvoorstel van demissionair minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) om op kleine schaal hiermee te experimenteren. Het is nog niet duidelijk wanneer dit gaat gebeuren, maar mogelijk kan het eind volgend jaar als er enkele herindelingsverkiezingen worden gehouden.

Te vroeg

De minister wilde dat de eerste proef al zou plaatsvinden bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart volgend jaar, maar de Kamer vindt dat veel te vroeg. Ze vrezen dat gemeenten zich dan niet goed kunnen voorbereiden. Het stemrecht is te belangrijk voor mensen en de democratie om daarmee risico's te nemen, gaf een aantal fracties vorige week in het Kamerdebat over de kwestie aan.

Handzamer

Ollongren wil toe naar een handzamer stembiljet, omdat bij de laatste Kamerverkiezingen het aantal deelnemende partijen zo groot was dat de formulieren te groot zouden worden. Dat levert volgens haar allerlei obstakels op voor kiezers en voor degenen die de stemmen tellen.

Logo's

De Kamer was niet enthousiast over de twee beoogde modellen van het nieuwe stembiljet. Op één biljet staan alle logo's van partijen en nummers. Er staan geen namen van kandidaten meer op, maar kiezers moeten het vakje van de gekozen partij rood maken én een nummer dat correspondeert met de kandidaat op wie ze willen stemmen. Een kandidatenoverzicht wordt vooraf toegestuurd en hangt ook in het stemlokaal en -hokje. Enkele partijen vrezen dat kiezers door op een nummer te stemmen niet meer weten wie de kandidaten zijn. Het tweede model bevat alleen de naam en kandidatenlijst van één partij. Bezwaar hiertegen is dat mensen het bewuste biljet moeten meepakken, waardoor mogelijk het stemgeheim wordt geschonden.

Opzet

De Kamer wil uiterlijk één maand voor het eerste experiment alle informatie ontvangen over de opzet van het onderzoek naar de experimenten. De bevindingen moeten dan uiterlijk twee maanden na de verkiezingen aan de Kamer worden gestuurd. Een motie hiertoe van BoerBurgerBeweging werd met algemene stemmen aangenomen. Het is de bedoeling dat het kabinet tien jaar lang kan experimenteren met nieuwe modellen van het stembiljet. (ANP)