Pieter Tops leidt nieuw studiecentrum ondermijning

De gemeente Tilburg, provincie Noord-Brabant, Taskforce-RIEC Brabant-Zeeland en het Strategisch Beraad Ondermijning vestigen bij Jheronimus Academy of Data Science (JADS) het JADS Centrum voor de studie van Ondermijning onder leiding van bijzonder hoogleraar Pieter Tops. ‘We kijken onder meer naar hoe logistieke stromen bij gemeenten lopen en beter kunnen worden beveiligd.’

Werelden bij elkaar brengen
Onderdelen van de samenwerking tussen de verschillende partijen zijn de ontwikkeling van een breed onderzoeksprogramma en de vestiging van een bijzondere leerstoel bij JADS. Pieter Tops is per 1 januari j.l. benoemd als bijzonder hoogleraar. Zijn taak wordt om de academische en de praktijkwereld, zoals politie, OM, Belastingdienst en het lokaal bestuur, met hun verschillende denk- en werkwijzen, ‘op een zo vruchtbaar mogelijke manier bij elkaar te brengen rond datagebruik en artificial intelligence’. Het centrum gaat onderzoeken hoe data science kan helpen meer grip te krijgen op ondermijnende criminaliteit in Nederland.

De onderwereld beter begrijpen
Om ondermijning te kunnen bestrijden, is het belangrijk om er meer over te weten te komen, aldus Tops. ‘Data science speelt hierbij een belangrijke rol. Er zijn steeds meer data beschikbaar, ook over de criminele wereld: camerabeelden, banktransacties of telefoongegevens. Het organiseren en analyseren ervan kan ons helpen de onderwereld beter te begrijpen en daardoor criminaliteit beter te bestrijden.’ Onderzoekers gaan bijvoorbeeld aan de slag met data die de politie uit onderschepte berichten van versleutelde berichtendiensten heeft verkregen. ‘Hier ligt een goudmijn aan informatie in verborgen. Het analyseren van data kan inlichtingen opleveren om opsporingsonderzoeken verder te brengen, maar vooral ook voor inzichten zorgen over hoe de onderwereld in elkaar zit’, zegt Tops.

Logistieke systemen beschermen
Het beschermen van logistieke systemen, zoals havens, die een rol spelen bij de in- en uitvoer van drugs, is een ander onderzoeksthema voor het centrum. ‘De digitalisering van havens leidt tot verbeterde efficiëntie, maar hoe zorgen we ervoor dat er geen kwetsbaarheden in systemen ontstaan, die door criminelen worden gebruikt?’ Een derde thema is datagebruik door partijen uit de strafrechtketen, zoals de politie. ‘Wat betekent de toenemende beschikbaarheid van data voor de opsporing? Hoe beïnvloeden digitale technologieën het operationele werk en hoe kunnen data dat veldwerk verder ondersteunen? Hoe kan worden gewaarborgd dat dit op een ethische en veilige manier gebeurt?’

‘Veilig Brabant voor iedereen’
Kennis uit het onderzoeksprogramma moet de samenwerkende partijen helpen bij het opdoen van nieuwe inzichten en het slimmer en efficiënter maken van het handhaven van de openbare orde en bestrijden van ondermijnende criminaliteit. ‘We zetten in op een veilig Brabant voor iedereen’, laat de Brabantse gedeputeerde veiligheid Wil van Pinxteren (Lokaal Brabant) weten. ‘Het tegengaan van ondermijning en georganiseerde misdaad is daarbij een belangrijk speerpunt. Dat doen we door samen innovatieve kennis te ontwikkelen op dit gebied.’ Hij is ervan overtuigd dat wetenschappelijk onderzoek naar meer datagestuurd werken en de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie de partners van de provincie een stap verder gaat helpen in het bestrijden van criminaliteit. ‘Hier gaan onze inwoners, bezoekers, bedrijven en instellingen hun voordeel mee doen.’

Investering van zes ton
De vier samenwerkende partijen roepen ook andere partijen op om zich te verbinden aan het Centrum voor de studie van Ondermijning. Met de samenwerking is een investering van 600.000 euro gemoeid voor een periode van vier jaar. De betrokken partijen dragen elk 150.000 euro bij.