Ontslag topambtenaar achtervolgt dijkgraaf Klip

Het ontslag van topambtenaar Gerard Dalhuisen in maart 2017 staat opnieuw op de agenda van het Waterschap Vallei en Veluwe. De reden is de manier waarop dijkgraaf en Eerste Kamerlid Tanja Klip (VVD) omgaat met de geheimhouding omtrent de kwestie.

Geheimhouding geschonden

Klip is als voorzitter van het dagelijks bestuur belast met de portefeuille integriteit. Rond het ontslag van secretaris-directeur Gerard Dalhuisen leek dat even niet meer aan de orde. In de uitspraak van de bestuursrechter van de rechtbank Gelderland van 29 juni 2018 staat dat het dagelijks bestuur de geheimhouding over de onderhandelingen over een minnelijke vertrekregeling heeft geschonden. De rechter besluit het bestuur te veroordelen tot de maximale ontslagvergoeding aan Dalhuisen, die al dertig jaar werkzaam is voor het waterschap. Dit betekent dat Dalhuisen aanspraak maakt op 3,5 ton bruto. Hij was in beroep gegaan tegen het eervol ontslag wat hem was verleend in maart 2017 dat hem een transitievergoeding van 139.000 euro opleverde. Dat vond hij te min. De rechter gooide het argument van het bestuur dat er onvoldoende vertrouwen was in de geschiktheid van Dalhuisen in de prullenbak, want het bestuur had Dalhuisen ook geen ‘toereikende verbeterkans’ geboden.

Waterschap schuldig aan ontslag
Reden voor ontslag was volgens het dagelijks bestuur een onherstelbare vertrouwensbreuk tussen het dagelijks bestuur en Dalhuisen en tussen Dalhuisen en de overige leden van het directieteam. Daardoor ontstond een onwerkbare situatie. De vertrouwensbreuk was volgens het bestuur ontstaan, omdat Dalhuisen niet in de ‘andere leiderschapsstijl’ kon voorzien waar binnen de organisatie ‘dringende behoefte’ aan was om de ‘noodzakelijke veranderingen’ door te voeren. Die veranderingen doorvoeren is hem volgens het bestuur dan ook niet gelukt. Dalhuisen weerspreekt deze beschuldigingen. De rechter oordeelt dat het bestuur een overwegend aandeel heeft gehad in het ontstaan en voortbestaan van de situatie die tot het ontslag leidde. Deze wordt vastgesteld op de maximale bandbreedte: 80 tot 100 procent (factor 1).

Aangifte
Het is niet moeilijk te concluderen dat het schenden van de geheimhoudingsplicht hierbij zwaar woog. Sterker nog, het is een strafbaar feit, betoogt Aart van Malenstein, PvdA-fractievoorzitter in het algemeen bestuur van het waterschap en voorheen rechter-plaatsvervanger bij de rechtbank Rotterdam. Hij deed op 2 september 2018 aangifte van het schenden van de geheimhoudingsplicht door het dagelijks bestuur. Het OM heeft de zaak in onderzoek. Volgens Van Malenstein komt het ontslag van secretaris-directeur Dalhuisen voort uit karakterverschillen tussen Dalhuisen en dijkgraaf Klip.

Herbenoeming
Van Malenstein vraagt de uitspraak op bij Dalhuisen en stuurt deze op de ochtend van 4 juli 2018 naar zijn mede-algemeen bestuursleden. Die middag is de besloten vergadering, waarin de herbenoeming van dijkgraaf Klip op de agenda staat. ‘De bestuursleden kregen de uitspraak niet van het dagelijks bestuur, terwijl dat een actieve informatieplicht heeft. Ik vond dat zij kennis moesten nemen van deze openbare uitspraak vóór over herbenoeming werd besloten.’ Volgens Van Malenstein trekt het dagelijks bestuur tijdens die besloten vergadering fel tegen hem van leer. Het bestuur zou de uitspraak zelf nog niet eens hebben. ‘Maar Dalhuisen had hem al in bezit en een rechtbank verstuurt die tegelijk naar beide partijen. Het is bovendien een openbare uitspraak. Ze hadden hem dus wel, maar hebben deze expres over deze vergadering heen willen tillen. Dat stuitte me tegen de borst.’ Het werd nog surrealistischer, want toen kwam de vraag op tafel of hierover geen aangifte tegen Van Malenstein moest worden gedaan voor het schenden van de geheimhouding. ‘Niet ik, maar het dagelijks bestuur had de geheimhoudingsplicht geschonden.’ Daarna werd Klip voorgedragen voor herbenoeming.

Integriteitsklacht naar provincie
Op 20 juli stuurt Van Malenstein een klacht inzake de integriteit van dijkgraaf Klip naar Commissaris van de Koning van Gelderland Clemens Cornielje. In die brief legt hij uit dat Klip vanaf mei 2016 in besloten vergaderingen consequent aangaf dat de secretaris-directeur geen enkel compromis wilde sluiten. Daarmee zette ze de meerderheid van het algemeen bestuur op het verkeerde been, schrijft Van Malenstein. Ook hield Klip stukken achter of moesten leden erg hun best doen die boven water te krijgen of te kunnen inzien. Klip slaagde er zelfs in dat het algemeen bestuur zichzelf een algehele geheimhoudingsplicht oplegde op dit dossier ‘ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer van de secretaris-directeur’.

Stukken alleen op afspraak inzien
Als concreet voorbeeld noemt Van Malenstein dat in september 2016 het algemeen bestuur er pas achter kwam dat er begin augustus een hoorzitting was geweest van de bezwarenadviescommissie Personele Aangelegenheden, terwijl het algemeen bestuur daar zelf partij in is. Het advies was half augustus uitgebracht en ‘tamelijk vernietigend’ voor het dagelijks bestuur, aldus Van Malenstein. Het dagelijks bestuur nam het advies niet over. Het algemeen bestuur mocht het advies en andere relevante (omvangrijke) stukken alleen op afspraak inzien op het waterschapskantoor onder toezicht van een secretaresse en er mocht niets worden gekopieerd. Deze gang van zaken heeft zich zeker tien keer voorgedaan, zegt Van Malenstein. Het viel volgens Klip onder de geheimhoudingsplicht en dan kun je geen stukken vertrouwelijk per post sturen.

Geen aanleiding onderzoek
De commissaris van de Koning (of eigenlijk zijn plaatsvervanger, VVD-gedeputeerde Jan Markink) zag geen aanleiding een onderzoek te starten naar aanleiding van de klacht van Van Malenstein over de integriteit/actieve informatieplicht van Klip. In een antwoord omschrijft hij het geschil tussen het dagelijks bestuur en de voormalige secretaris-directeur als een ‘intern arbeidsconflict’. Ook wil hij zich niet uitlaten over een uitspraak van de rechter. Tegen die uitspraak is het waterschap overigens niet in hoger beroep gegaan. Dat betekent dat het waterschap naast de drie ton ontslagvergoeding nog eens drie ton moet aftikken aan advocaatkosten, aldus Van Malenstein.

Geheimhouding niet nodig
Op 12 november 2018 vindt een gesprek plaats tussen algemeen bestuursleden over de evaluatie van het ontslag van de secretaris-directeur. Van Malenstein deelt tijdens de vergadering een notitie uit met een aantal juridische bemerkingen over de artikelen 10 en 12 van het reglement van orde over het verzenden, ter inzage leggen en geheimhouding van stukken. Het komt erop neer dat geheimhouding niet nodig was en vertrouwelijke verzending ook per post of mail kan. Daags voor de besloten vergadering over het onderwerp op 12 december mailt hij het nogmaals rond. Tijdens de vergadering wordt de notitie door het dagelijks bestuur ‘buiten behandeling’ gesteld en dus niet inhoudelijk besproken. ‘Niet zo gek’, vindt Van Malenstein. ‘Er was juridisch namelijk niets tegenin te brengen.’ Aan het eind van die vergadering is besloten om gedurende vijf jaar geheimhouding op het dossier te handhaven. ‘Het democratisch besluitvormingsproces is geweld aangedaan.’

Spoedeisende besloten vergadering

Dijkgraaf Tanja Klip is woensdag aan het eind van de middag om een reactie gevraagd via een rijtje vragen richting het waterschap. In de vroege avond sms’t de woordvoerder van de dijkgraaf dat hij daar donderdagochtend over terugbelt. Vanochtend is er een opvallende ontwikkeling. De dijkgraaf nodigt de algemeen bestuursleden uit voor een besloten vergadering vanavond om 19.00 uur. ‘Aanleiding voor deze vergadering is dat we van verschillende kanten worden benaderd door de pers met vragen die betrekking hebben op het bij u bekende vertrouwelijke dossier. De vraagstelling krijgt een zodanig insinuerend karakter dat de belangen van het waterschap in het geding komen. Dit vereist een spoedeisende besloten vergadering waarin wij u een voorstel met betrekking tot de geheimhouding willen voorleggen. De stukken zullen tijdens de vergadering aan u beschikbaar worden gesteld.’