Onderzoeksraad wil verbod riskant vuurwerk

Vuurwerk dat veel letsel en overlast veroorzaakt moet tijdens de jaarwisseling worden verboden. Het gaat bijvoorbeeld om vuurpijlen en knalvuurwerk. Dat schrijft de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) in het onderzoek ‘Veiligheidsrisico’s jaarwisseling’. Het onderzoek werd gedaan op verzoek van de vier grote steden.

Tijdens de jaarwisseling eindigen jaarlijks bijna 500 mensen op de spoedeisende hulp, raken 200 ogen beschadigd, valt gemiddeld één dode per jaar en worden – over een langere periode – zo’n 11.000 incidenten per jaar geregistreerd, variërend van brandstichting, vernieling en openlijke geweldpleging. Daarmee is het volgens de Onderzoeksraad ‘op veel plaatsen het onveiligste feest van het jaar.’

‘Rustige jaarwisseling’
Voor een veilige viering is het noodzakelijk om de huidige aanpak op gemeentelijk, landelijk maar ook Europees niveau aan te scherpen. Maatregelen die tot nu toe zijn genomen, hebben volgens de OVV niet geleid tot een substantiële daling van slachtoffers, incidenten en schade die ontstaan als gevolg van het gebruik van vuurwerk. ‘Frappant genoeg wordt ondanks de omvang van het aantal slachtoffers en ordeverstoringen doorgaans gesproken over een ‘rustige jaarwisseling’’, aldus de Raad. Het voortdurende patroon van veel letsel en de grote aantallen ordeverstoringen moet volgens de Onderzoeksraad worden doorbroken.

Vandaar de aanbeveling riskant vuurwerk, zoals vuurpijlen en knalvuurwerk, te verbieden. Vuurpijlen veroorzaken elk jaar veel letsel, terwijl knalvuurwerk zorgt voor veel overlast en nodigt uit tot roekeloos gedrag, bijvoorbeeld door het naar omstanders of hulpverleners te gooien. Volgens een schatting van de branchevereniging betreft de verkoop van deze artikelen minder dan 20 procent van de totale omzet van consumentenvuurwerk in Nederland.

Illegaal vuurwerk
De opsporing en vervolging van de handel in illegaal vuurwerk moet volgens de Onderzoeksraad worden versterkt. Op Europees niveau moet worden gewerkt aan een verbod op de productie van zwaar professioneel knalvuurwerk waar geen legale markt voor is. De lokale aanpak van de jaarwisseling is de afgelopen tien jaar uitgebreid, waarbij met name grotere gemeenten vaak talrijke maatregelen treffen om de openbare orde tijdens de jaarwisseling te handhaven. ‘De voorbereidingen beginnen soms al in de zomer. Toch is de problematiek hardnekkig en blijft het aantal incidenten landelijk gezien onverminderd hoog’, aldus de Onderzoeksraad.

Vuurwerkshows
Om van de jaarwisseling een veilig feest te maken voor iedereen beveelt de Onderzoeksraad burgemeesters aan te zorgen dat de viering een meer georganiseerd karakter krijgt. Het organiseren van professionele vuurwerkshows kan daar onderdeel van zijn. Verder is het van belang dat gemeenten meer inzicht krijgen in welke maatregelen effectief zijn bij het handhaven van de openbare orde en welke niet, zoals vuurwerkvrije zones en  preventieve maatregelen op wijk- groeps- en persoonsniveau. ‘Om te voorkomen dat gemeenten steeds afzonderlijk ‘het wiel uitvinden’, is een actieve opstelling van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en het ministerie van Justitie en Veiligheid cruciaal’, aldus een van de aanbevelingen. Zij kunnen onderzoek laten doen, kennis verzamelen en verspreiden en gemeenten ondersteunen.