Nieuwe peiling over herindeling Scherpenzeel

Inwoners van Scherpenzeel stemmen op 17 maart niet alleen voor een nieuwe Tweede Kamer, maar ook over het herindelingsontwerp van de provincie Gelderland. In dat plan moeten Scherpenzeel en Barneveld vanaf 2023 als een gemeente verdergaan. Het is de tweede keer dat inwoners van Scherpenzeel zich voor of tegen herindeling kunnen uitspreken. Barneveld wil geen peiling onder haar inwoners houden.

Initiatief burgemeester

Waarnemend burgemeester Eppie Klein van Scherpenzeel heeft het initiatief tot een (nieuwe) burgerpeiling genomen. In een extra vergadering gisteravond heeft de gemeenteraad met negen van de dertien stemmen ingestemd met zijn voorstel: de (bijna) voltallige coalitie en het CDA. Door een technische storing werkte de microfoon van de tiende voorstander uit de coalitie niet. Hij zat wel driftig instemmend te knikken, maar dat geldt niet als officieel uitgebrachte stem.  

In de inwonerspeiling van medio vorig jaar gaf bijna negen op de tien inwoners van Scherpenzeel aan dat de gemeente zelfstandig moest blijven. Bijna zestig procent van de stemgerechtigden bracht destijds zijn stem uit. Het college en een meerderheid van de raad wil zelfstandig blijven.

Draagvlak

Draagvlak is voor de minister van Binnenlandse Zaken en voor de Tweede en Eerste Kamer het ‘primaire beoordelingscriterium’ voor herindelingsvoorstellen, benadrukt Klein in zijn voorstel. Ook bij Provinciale Staten zal het criterium draagvlak een ‘een belangrijke rol spelen in de besluitvorming’. Klein: ‘Als burgemeester zie ik het als mijn taak, ter wille van dit politiek-bestuurlijk samenspel tussen de diverse overheden en omwille van een juiste duiding van de wensen van onze gemeenschap Scherpenzeel, in combinatie met de Tweede Kamerverkiezing in maart, een stemming uit te schrijven.’

Verstoorde verhoudingen

De verhoudingen tussen Scherpenzeel en de provincie staan op scherp, maar ook met Barneveld botert het al een tijdje niet. Scherpenzeel stelt dat Gedeputeerde Staten (GS) van meet af aan hebben aangestuurd op herindeling. GS ontkennen dit en stellen dat de bestuurskracht van Scherpenzeel te gering is om als zelfstandige gemeente door te kunnen blijven gaan. De verkoelde verhoudingen tussen Scherpenzeel en Barneveld zijn in de ogen van het Scherpenzeelse college door toedoen van GS ontstaan.

Groot belang

Het belang van een nieuwe inwonerspeiling is groot, benadrukt waarnemend burgemeester Klein. Sinds zijn aantreden op 18 januari heeft hij ervaren dat verschillende beelden over en twijfels bij het feitelijke draagvlak voor zelfstandigheid versus herindeling hebben bijgedragen aan de ‘mogelijke verharding van de verhoudingen.’ Gezien de prominente rol van draagvlak in het beoordelingskader voor herindelingsadviezen, is het volgens Klein ‘essentieel dat de representativiteit en de eenduidigheid van een draagvlakmeting boven alle twijfel verheven is.’ De combinatie van de draagvlakmeting met de Kamerverkiezingen is wat dat betreft een goede, omdat de opkomst van reguliere verkiezingen in Scherpenzeel hoog is, stelt Klein. Bij de Kamerverkiezingen van 2017 bracht bijna 88 procent van de stemgerechtigden in Scherpenzeel stem uit.   

Geen aanleiding

Een aantal fracties uit Provinciale Staten opperde dinsdag dat GS bij Barneveld zouden moeten aandringen op een peiling onder de Barnevelders. Daarover werd in Arnhem echter geen besluit genomen. De Barneveldse wethouder Hans van Daalen heeft gezegd geen aanleiding te zien voor zo’n peiling, zo tekende de Barneveldse Krant recent op.