'Niet automatisch burgemeesters in RvC semi-publieke bedrijven'

Burgemeesters moeten niet langer automatisch zitting nemen in raden van commissarissen van semi-publieke bedrijven. Dat vindt het CDA in Coevorden na twee fraudeaffaires bij netbeheerder Rendo.

Deskundigheid in raad van commissarissen
‘Ga werven op deskundigheid en niet op toevalligheid’, zegt CDA-raadslid Epke Wiersma over het zitting nemen van lokale bestuurders in raden van toezicht of aandeelhouders van semi-publieke instellingen. Het CDA gaat in mei een initiatiefvoorstel doen om de burgemeester ertoe te bewegen dit in de raad van commissarissen van Rendo bespreekbaar te maken.

Toezicht doe je er niet even bij
De gemeente is aandeelhouder van Rendo en daar lijkt nu voor de tweede keer in zes jaar fraude te hebben plaatsgevonden. Wiersma citeert uit lokale media de voorzitter van de raad van commissarissen van Rendo, burgemeester Jan Westmaas van Meppel: ‘Toezicht doe je er niet zomaar even bij. Dat is haast niet te doen.’

Liever deskundige dan burgemeester

Het automatisme dat alleen burgemeesters in deze raad plaatsnemen moet eruit, vindt Wiersma. ‘Ik ben niet tegen een burgemeester in deze raad, maar het gaat om deskundigheid. Als een burgemeester aan dat profiel voldoet, vind ik het prima, maar als dat niet zo is of hij heeft er niet veel tijd voor, dan kun je er beter een deskundige in economie of financiën in plaats laten nemen.’ Gemengde raden zijn er wel meer, weet Wiersma. ‘Om het democratische gehalte van zo’n organisatie te bewaken moet er natuurlijk ook iemand uit het gemeentebestuur in. Je zou dan aan vier burgemeesters en drie experts kunnen denken. Het gaat om borging van kennis.’

Burgemeesters met tien commissariaten
De affaires bij Rendo zijn niet de directe aanleiding voor het initiatief, zegt Wiersma. ‘Ik vind het vreemd dat de burgemeester net die kennis heeft en in die raad daar ook net behoefte aan is. Er is twee keer zo duidelijk gefraudeerd. Je moet dan beter optreden als toezichthoudende raad. Maar ja, soms heeft een burgemeester wel tien commissariaten. Dan is het bijna niet te doen.’

Duidelijke afspraken
Wiersma vindt dat duidelijke afspraken gemaakt moeten worden om fraudezaken te voorkomen. ‘Spreek af wat het mandaat is voor het uitbetalen van bedragen en welke rechtspersonen of onroerend goed mag worden opgericht.’ De acht miljoen die ze in een dochterbedrijf hebben gestoken krijg je daar niet mee terug, weet Wiersma. ‘En de tonnen dividend die we ontvangen als gemeente dus ook maar deels. Maa zulke afspraken zijn wel nodig.’

Professioneel toezicht op commerciële partij
Voor de netbeheerders uit de organisatie werden geplaatst was het logischer om op de automatische piloot bestuurders in de raad te benoemen en was er meer ambtelijke invloed. ‘Daarna zijn ze de commerciële markt opgegaan en ging het om rendement. Je hebt op dat moment ook professioneel toezicht nodig. Over de burgemeester kan ik niet zeggen dat deze in alle situaties deskundig is.’

Niet op amateuristische basis werken
Of Wiersma’s opvatting en die van zijn fractie ook door het landelijke CDA wordt opgepikt heeft hij nog niet kunnen ontdekken. ‘Maar in andere gemeenten kan het ook geen kwaad te kijken of de burgemeester de toezichthoudende taak er wel bij kan hebben en of er goede spelregels zijn. Feit is dat je niet heen en terug over iemand heen kunt lopen. Deze affaires vergiftigen het hele bedrijf. Als je geen goed voorbeeld geeft, handel je zelf ook vrijer. Je moet als raad van commissarissen invloed uitoefenen en niet werken op amateuristische basis.’