'Nederland verdient meer biculturele burgemeesters'

Drie “migrantenburgemeesters” is veel te weinig voor een open samenleving als de Nederlandse, blijkt uit een publicatie van Forum, instituut voor multiculturele vraagstukken. ‘Er komt extra actie voor meer biculturele burgemeesters.’

Weinig migranten naar burgemeesterspost
In de publicatie "Kleur bekennen, Op weg naar meer migrantenburgemeesters in Nederland" vertellen vijftien personen die een belangrijke rol spelen bij het voordragen en benoemen van burgemeesters over hoe we het aantal biculturele burgemeesters kunnen vergroten. Zeki Arslan, programmamanager Migratie, Mobilisatie en Participatie van Forum, vertelt dat de publicatie ontstond naar aanleiding van eerdere bijeenkomsten over het onderwerp met raadsleden. ‘Relatief veel migranten zijn raadslid of zelfs wethouder of lijsttrekker, maar het doordringen naar burgemeestersposten valt tegen.’

Barrières voor migranten
Arslan voerde hierover gesprekken met Commissaris van de Koning van Gelderland Clemens Cornielje die verantwoordelijk is voor het thema diversiteit en natuurlijk voor de benoeming van burgemeesters. ‘We constateerden dat wel een inhaalslag heeft plaatsgevonden bij vrouwen en bij de homogemeenschap, maar het aantal migrantenburgemeesters valt tegen.’ Potentie en urgentie voor biculturele burgemeesters is er genoeg, maar er zijn wel barrières voor migranten. Ten eerste moeten ook migranten in het politieke bedrijf onderaan de ladder beginnen. ‘Het vak leren is ook een kunst.’

Migranten te bescheiden
Migranten moeten net als anderen ervaring opdoen, zichtbaar blijven en hun ambities kenbaar maken. En daar zit een probleem. ‘Migranten stellen zich te bescheiden op. Het benoemen van burgemeesters is toch een spel. Je moet netwerken kennen en zeggen dat je beschikbaar bent, lobbyen en je bemoeien met de lokale politiek. ‘We moeten hen aansporen om dat te doen.’ Aan de andere kant wijst Arslan ook op het acceptatievraagstuk. ‘Burgers, raadsleden, gemeenschappen moeten wel overtuigd zijn van de kwaliteiten van de migrant als burgemeester. Die barrières moeten zij ook overwinnen.’

Extra impulsen
Extra inspanningen zijn nodig om de barrières om te zetten in kansen en te komen tot meer diversiteit onder de ruim 400 burgemeesters. ‘Dat is ook goed voor de lokale democratie.’ Tussen 2008 en 2010 werd al een diversiteitstraject gestart om talentvolle biculturelen te interesseren voor het burgemeestersvak. ‘Burgemeester Ahmed Aboutaleb van Rotterdam en Commissaris van de Koning Ank Bijleveld van Overijssel spreken over de nodige urgentie. De vraag is alleen wie het voortouw hierin neemt. Het Nederlands Genootschap van Burgemeester? Forum? Het ministerie van Binnenlandse Zaken? We zijn hierover in gesprek met het burgemeestersgenootschap en er komt extra actie. Meer extra impulsen dan tot nu toe zijn gedaan.’

Poule van migranten
Een poule van migranten met genoeg ambitie, kwaliteiten en talent om in te zetten voor de functie zou bijvoorbeeld een goede impuls kunnen zijn. ‘Zij moeten het ambt dan ook aanvaarden, dus ook het feit dat er risico aan zit. Je kunt ook denken aan scholing, netwerk opbouwen, presentaties. En oudere burgemeesters zouden een van hen onder hun hoede kunnen nemen als een soort mentor of coach.’

Profielschets en vertrouwenscommissie
Andere vragen die in de publicatie worden beantwoord zijn hoe in een profielschets voor een nieuwe burgemeester rekening kan worden gehouden met diversiteit en hoe de vertrouwenscommissie van de gemeenteraad daarmee om zou kunnen gaan. ‘Kijk wie verantwoordelijk is voor de sollicitatie en de werving. Die selectie moet ook veranderen. Zoek naar die biculturele burgemeester! En kijk als kandidaat ook naar tijdelijke benoemingen door de CdK, want dan hoef je niet te wachten op een sollicitatiecommissie.’