Na herindeling wordt Groningen vijfde stad

Nederland telt per 1 januari 355 gemeenten, nu de Eerste Kamer akkoord is gegaan met 12 herindelingsvoorstellen waarbij 37 gemeenten betrokken zijn. De senaat stond de afgelopen dagen geruime tijd stil bij de omstreden herindeling van vooral Haren, maar uiteindelijk werd dat herindelingsvoorstel met 49 stemden voor en 25 tegen aangenomen. Groningen streeft op 1 januari nipt Eindhoven voorbij als vijfde stad van Nederland. In november zijn er herindelingsverkiezingen in de 37 gemeenten.

Heroveren

De drie gemeenten Groningen, Haren en Ten Boer – die per 2019 gaan fuseren – tellen nu 229.431 inwoners, Eindhoven telt er nu 229.126. In 2021 kan Eindhoven zijn plek weer heroveren, als de geplande herindeling met Nuenen (23.019 inwoners) doorgaat. De herindeling in de Hoeksche Waard, die in vier van de vijf gemeenten op veel verzet stuitte, werd met 49 stemmen voor en 25 tegen aangenomen. Een motie van senator Henk ten Hoeve (OSF) om bij de beoordeling van toekomstige herindelingsadviezen uitdrukkelijk na te gaan of de gevolgde procedure zorgvuldig is geweest, haalde het niet. Vooral vanuit Haren was er veel kritiek op de gevolgde procedure door met name de provincie Groningen.

'Harde machtspolitiek'

‘We zullen het moeten accepteren’, laat de Harense wethouder Michiel Verbeek in een reactie weten. Hij doet dat wel met pijn in het hart. De argumentatie voor herindeling is volgens hem zwak (versterking bestuurskracht, financiële weerbaarheid) en de standpunten van de fracties in de Eerste Kamer waren vooraf in beton gegoten. Hij blijft erbij dat herindeling niet nodig is. ‘Hier is sprake van harde machtspolitiek.’

Zure vruchten

De gemeente Haren is, nadat de Tweede Kamer al met de herindelingen had ingestemd, ‘in de volle breedte met de voorbereidingen aan de slag gegaan. We zullen zorgen voor een warme overdracht. De persoonlijke verhoudingen zijn goed’, aldus Verbeek. Hij vreest wel dat het politieke vertrouwen van burgers een knauw heeft gekregen. Niet alleen omdat de wil van de Harense burger terzijde is geschoven; in een referendum over de toekomst va Haren sprak een ruimte meerderheid zich tegen een herindeling uit. Maar ook omdat deze week het raadgevend referendum is afgeschaft en de burgers niets begrijpen van de voorgenomen afschaffing van de dividendbelasting. ‘Hier gaat de politiek zure vruchten van plukken.’

Krachten bundelen

In de Hoeksche Waard (Binnenmaas, Cromstrijen, Korendijk, Strijen, Oud-Beijerland) heeft een aantal lokale partijen besloten om hun krachten te bundelen in aanloop naar de verkiezingen van november. Als Lokalen Hoeksche Waard gaan zij de verkiezingen in, stelt fractievoorzitter Hein Verbiest van Bint (Oud-Beijerland). Cromstrijen 98 sluit zich niet aan. Een aantal van deze fracties had zich in de Samenwerkende Raadsfracties Hoeksche Waard verenigd in de – naar nu blijkt vergeefse – strijd tegen herindeling.

Met de komende gemeentelijke herindeling gaat het gemiddeld inwonertal van gemeenten richting de 50.000, zo heeft Datagraver berekend.