Ministerraad stemt in met digitale besluitvorming

Zolang fysiek vergaderen niet of niet goed mogelijk is, kunnen gemeenten, provincies en waterschappen digitaal besluiten nemen. Zoals verwacht heeft de ministerraad vandaag ingestemd met de spoedwet die dit moet gaan regelen. ‘Zo kan het lokaal bestuur in de uitzonderlijke omstandigheden als gevolg van het coronavirus zoveel mogelijk blijven functioneren’, laat het ministerie van Binnenlandse Zaken in een persbericht weten.

Openbaarheid

Voorwaarde is dat de openbaarheid van vergaderingen behouden blijft via een openbare videoverbinding. De leden van gemeenteraden, Provinciale Staten en het algemeen bestuur van waterschappen moeten daarnaast voor elkaar en het publiek duidelijk herkenbaar zijn. Voor de benoemingen van wethouders en gedeputeerden kan, in verband met de geheimhouding, een vorm van briefstemmen worden ingezet.

Korte termijn

Verdere details over de spoedwet zijn nog niet bekend gemaakt. Ook is niet duidelijk wanneer het wetsvoorstel van kracht wordt, behalve dat dit op korte termijn zal zijn. De Afdeling Advisering van de Raad van State is gevraagd om met spoed over het wetsvoorstel te adviseren. Zodra dat advies er is, wordt het wetsvoorstel aan de Tweede Kamer aangeboden. In een brief aan de Kamer schrijft minister Knops dat hij hoopt dat de Kamer op 1 april over de spoedwet kan stemmen. 'Het is van het grootste belang dat het wetsvoorstel op de kortst mogelijk termijn in werking kan treden, zodat ook de decentrale volksvertegenwoordigingen kunnen doen waarvoor zij gekozen zijn: het nemen van besluiten in het algemeen belang.'

Niet stilvallen

'Het openbaar bestuur mag niet stilvallen. Of het nu gaat om de directe aanpak van de crisis en de gevolgen daarvan, of om andere urgente opgaven, een gezamenlijke inspanning van alle overheden is nu nodig. Ook in de beeldvorming naar de burgers toe; zij vertrouwen nu meer dan ooit op een daadkrachtige aanpak van alle overheden', aldus Knops in zijn brief aan de Kamer.

De tijdelijke wet geldt niet alleen voor gemeenteraden, Provinciale Staten en algemene besturen van waterschappen, maar ook voor besturen van gemeenschappelijke regelingen en de eilandsraden van Bonaire en Saba.

Rechtsgeldig

De Vereniging van Griffiers riep minister Knops van Binnenlandse Zaken vorige week op snel te onderzoeken hoe digitale besluitvorming toch rechtsgeldig kan verlopen. Al snel werd duidelijk dat BZK aan een spoedwet werkte. Provincies en de Unie van Waterschappen lieten daarop weten blij te zijn met de komst daarvan. Voor de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden geldt dat ook. 'Het is heel wenselijk dat het democratische systeem weer soepeltjes kan verlopen en de raad weer snel aan de knoppen kan draaien’, stelde voorzitter Bahreddine Belhaj eerder deze week in Binnenlands Bestuur. Hij stelde wel dat gemeenten de periode tot aan de inwerkingtreding van de noodwet niet moeten misbruiken om besluiten er nog even doorheen te drukken. De VNG is verheugd met de spoedwet. Overigens meldt de gemeentekoepel dat een fysieke raadsvergadering nog steeds mogelijk is, op voorwaarde dat er 1,5 meter afstand wordt gehouden. Een raadsvergadering valt niet onder het verbod tot het organiseren van evenementen, aldus de VNG. 'Veel gemeenten zullen echter de voorkeur geven aan een vergadering in een virtuele omgeving.'