Minister: snel wet informatie-uitwisseling gemeenten

Het wetsvoorstel dat een betere informatie-uitwisseling over criminelen binnen en tussen gemeenten en met de fiscus moet regelen zou voor het meireces rond moeten zijn. Minister Grapperhaus beloofde de Kamer dat hij de gesprekken met de Autoriteit Persoonsgegevens snel zal afronden. 'Maar de wet moet privacybestendig zijn, anders spannen we het paard achter de wagen.'

Leger inzetten
'Onze politie is een van de beste van Europa. Er is geen aanleiding om het leger in te zetten', begon Ferd Grapperhaus zijn beantwoording van vragen van Kamerleden in het Algemeen Overleg over ondermijning en georganiseerde criminaliteit. 50-Plus-fractievoorzitter Henk Krol had geopperd het leger te gebruiken om bij verdenkingen van drugsschuren langs te gaan, als de politie geen tijd had. 'We winnen soms een veldslag, maar we verliezen de oorlog', zei hij om zijn woorden kracht bij te zetten. Grapperhaus gaf aan dat er wel bijstandregelingen zijn, waarbij de politie wordt ondersteund.

Parlementair onderzoek misdaadgeld
Verschillende Kamerleden grepen het algemeen overleg aan om de minister tot spoed te manen in de aanpak van ondermijning. Er worden veel beloftes gedaan, maar vervolgens moet de Kamer lang wachten op wetgeving. SP-Kamerlid Michiel van Nispen heeft daar genoeg van en kondigde alvast een voorstel voor een parlementair onderzoek naar misdaadgeld aan. 'Het gaat mij niet om schuldigen aan te wijzen voor fouten in het verleden, maar wel om lessen te trekken voor de toekomst. Criminelen mogen zich niet onaantastbaar voelen.' Met een constructief voorstel leek de VVD al te kunnen leven.   
Informatie-uitwisseling gemeenten
Het ongeduld spitste zich bij PvdA-Kamerlid Attje Kuijken toe op een betere informatie-uitwisseling binnen en tussen gemeenten. 'Nu ligt dat wetsvoorstel weer bij de Raad van State. Hoe lang moeten we er nog op wachten?' CDA-Kamerlid Madeleine van Toorenburg wees erop dat de Rotterdamse burgemeester Aboutaleb ook al zijn beklag deed over privacywetgeving die criminelen beschermt. Grapperhaus zei begrip te hebben voor het ongeduld en hoge prioriteit te geven aan het onderwerp. 'Maar er mag geen overlap zijn tussen bevoegdheden en verantwoordelijkheden en het wetsvoorstel moet wel privacybestendig zijn, anders spannen we het paard achter de wagen.' De gesprekken hierover met de Autoriteit Persoonsgegevens hoopt de minister voor het meireces af te ronden.

Structurele financiering
Kuiken is blij met het Ondermijningsfonds van 100 miljoen, maar ziet graag ook structurele financiering voot de aanpak van ondermijning. Volgens Grapperhaus moeten we die 100 miljoen niet wegzetten als druppel op een gloeiende plaat. 'Dat is het niet, want er worden zeer gericht structurele projecten mee gefinancierd. Daar moeten we mee doorgaan. Aboutaleb wijst daar terecht op. Ik wil ook een grotere bijdrage voor de versterking van de aanpak van ondermijnende criminaliteit.' 

Kosten drugsafval op criminelen verhalen
Een ander heet hangijzer is de mogelijkheid om de kosten voor het opruimen van drugsafval voor de rekening van criminelen te laten komen en niet particuliere grondeigenaren ervoor op laten draaien. Volgens de huidige wetgeving kunnen niet allerlei kosten op criminelen worden verhaald, haalt Grapperhaus een uitspraak van de Hoge Raad aan. 'Daar ligt een verplichting van het bestuur om zijn werk te doen.' Maar onlangs kondigde Grapperhaus aan dit wel toe te willen passen op het opruimen van illegaal vuurwerk. 'Ik wil dat ook doen voor drugsafval of drugslabs, voor zover dat wettelijk al kan.'

Schadefonds slachtoffers drugsafval
Verschillende Kamerleden riepen op structureel iets te doen voor de slachtoffers van drugsafval. Daar is iedereen het over eens, riposteerde Grapperhaus. Volgens hem zijn de geschatte totale kosten per jaar twee ton en was er eind 2018 nog 1,2 miljoen beschikbaar voor de provincies. Hij wees erop dat de bestuurlijke omgevingsraad onder voorzitterschap van staatssecretaris Stientje van Veldhoven bezig is met een structurele oplossing. Een mogelijk schadefonds wordt nader uitgewerkt. Kuiken wil dat de minister vaart maakt met dit fonds. Na enige druk zegde Grapperhaus toe binnen twee weken met een brief te komen.

Dealen met criminelen
Het enthousiasme van de minister voor het toepassen van vonnis- en procesafspraken met verdachten was Kamerlid Van Nispen in het verkeerde keelgat geschoten. 'Dealen met misdadigers botst met het rechtvaardigheidsgevoel.' Maar Grapperhaus vindt ook dat zware criminelen zwaar moeten worden gestraft. 'Het is belangrijk dat het publiek in grote processen ziet wat er is gebeurd.' Toch gaat hij het voorstel van het Openbaar Ministerie voor de toepassing van 'plea bargaining' bestuderen. 'Ik vind het goed om vaker proces- en vonnisafspraken toe te passen als dat een bijdrage levert aan de effectiviteit van de strafrechtketen en aan de rechtsstaat.'

Leefbaar maken van woonwijken
Verder moeten we ons niet blind staren op enkel hoge straffen in de aanpak van ondermijning. 'Crimineel geld afpakken en de bestuurlijke aanpak van het sluiten van panden en het ontmantelen van drugslabs draagt ook bij aan het leefbaar maken van gewone woonwijken.' Halverwege dit jaar komt Grapperhaus met meer cijfers hierover.