‘Lokale veiligheid in gedrang door nationale prioriteiten’

Gemeenten moeten de ruimte krijgen om zelf veiligheidsbeleid te maken, ook als dit afwijkt van het rijksbeleid. Ze moeten geld kunnen besteden aan de doeleinden van dit beleid en kunnen beschikken over capaciteit en inzet van de politie.

Lokale prioriteiten
Dit stelt de Raad voor het openbaar bestuur (Rob) voor in het advies ‘Nationaal investeren in lokaal veiligheidsbeleid’, dat voorzitter Jacques Wallage vandaag overhandigde aan minister Opstelten van Veiligheid en Justitie. Volgens de Raad zouden gemeenten deze beleidsvrijheid moeten krijgen om lokale prioriteiten te kunnen stellen, die nu in het gedrang komen door de repressieve landelijke lijn van het ministerie van Veiligheid en Justitie.

 
Vijf vragen aan voorzitter Jacques Wallage van de Raad voor het openbaar bestuur over het advies ‘Nationaal investeren in lokaal veiligheidsbeleid’:

Weg met de nationale politie?
‘Nee, de Nationale Politie is er en die blijft. Wij zeggen: als je de Nationale Politie opbouwt, dan moet je de inbreng van onderop goed organiseren. Uit grondige gesprekken met mensen uit de praktijk maken we op dat de lokale veiligheid in het gedrang komt door nationale prioriteiten. Er is bij burgemeesters geen anti-stemming tegen de nationale politie, maar je hoort overal in Nederland dat de tijdbesteding van de politie steeds vaker nationaal wordt ingevuld, dat targets intern moet worden gehaald en dat men minder tijd heeft om in lokale integrale teams te werken. En dat terwijl de veiligheid van burgers in de eerste plaats lokale veiligheid is.’

Wat moet er gebeuren?
‘Er moet een betekenisvolle dialoog komen. Dat is geen sexy woord, ik weet het, maar het is wel essentieel. Het betekent dat een gesprek ook consequenties heeft. Het is heel goed dat Justitie informeel overlegt met burgemeesters en raadsleden en zijn oor te luisteren legt, maar die samenspraak heeft onvoldoende gevolgen. Een voorbeeld: Den Haag wil dat er minder vuurwerk wordt afgeschoten. Er komt een landelijke norm, die landelijk moet worden gehandhaafd en waarop politiecapaciteit moet worden ingezet. Maar de burgemeesters zeggen: “Die capaciteit hebben we niet en bovendien zouden we die voor andere dingen inzetten dan voor het achterna hollen van jongens met vuurwerk.” Als je landelijk vindt dat er iets moet gebeuren, dan maak je daarover lokaal afspraken. Dat is niet gebeurd en dus zie je dat de landelijke normen lokaal niet handhaafbaar zijn. De minister en de Tweede Kamer moeten niet voor de gemeenteraden beslissen wat in hun gemeente veilig is.’

Ah, terug naar de gemeentepolitie.
‘Integendeel. Zoals het nú loopt, is het risico juist groot dat gemeenten met hun Boa’s en regionale uitvoeringsdiensten feitelijk een nieuwe gemeentepolitie in het leven roepen. Als je dat wilt voorkomen, moet je binnen het budget van de politie een deel reserveren voor lokale prioriteiten en regionaal overleggen wat daarmee gebeurt. Dat is helemaal niet zo raar. Op alle ministeries zijn budgetten nationaal geoormerkt die lokaal worden ingevuld. Dat moet je organiseren.’

Nog meer organiseren. Gemeenten krijgen al zo veel op hun bordje.
‘De decentralisaties bieden juist unieke kansen. Gemeenten gaan integraler werken. Daarin ligt ook de toekomst van het veiligheidsbeleid. De minister vindt jeugdcriminaliteit nationaal terecht een grote prioriteit. Daar kun je alleen iets aan doen door jongens die uit de rails dreigen te lopen vroegtijdig in hun kraag grijpen. Dat kunnen gemeenten beter doen nu zij onder andere verantwoordelijk worden voor de jeugdzorg, maar daar moet de politie dan wel een rol in kunnen spelen. Tijdens onze ronde door Nederland hebben we gehoord dat de bijdrage van de politie in het lokale overleg met Jeugdzorg, onderwijs en woningcorporaties terugloopt. De politie lijkt zich terug te trekken uit de lokale keten. De instructie is, heel onverstandig: niet te veel tijd besteden aan lokaal overleg.’

Politie naar Binnenlandse Zaken dus.
‘Daar vind ik nu nog niks van. Men is bij Justitie bezig om de nationale politie op te bouwen. Ik begrijp de discussie heel goed en ik vind dat deze bij een nieuwe kabinetsformatie weer gevoerd zou moeten worden, maar ik loop daar niet op vooruit want dat is niet mijn taak.’ 

Het advies ‘Nationaal investeren in lokaal veiligheidsbeleid’ is te vinden op: http://www.rob-rfv.nl/rob