LIVEBLOG CORONA 16 APRIL 2020

in dit liveblog houdt Binnenlands Bestuur naast de reguliere berichtgeving een chronologisch overzicht bij van het laatste nieuws over het coronavirus en de gevolgen voor decentrale overheden.

---

18.00: Sneller schuldhulp in Rotterdam
Rotterdammers met financiële problemen kunnen eerder dan gepland gebruikmaken van nieuwe schuldendienstverlening. Vanwege de coronacrisis wordt die nu versneld door heel de stad ingezet. In 2019 startte de gemeente in vier gebieden met de nieuwe schuldhulp, waarvoor trajectbegeleiders mensen coachen met het aanpakken van hun schulden. Eind dit jaar moeten 75 trajectbegeleiders in heel de stad beschikbaar zijn. De gemeente zegt voorbereid te zijn op een toename van mensen die door de coronacrisis in de schulden komen en heeft daarom vaart achter de schuldhulp gezet. De hulp bestaat niet alleen uit het regelen van de schulden, mensen krijgen ook budgetbeheer, training en coaching bij het op orde krijgen van hun huishoudboekje. Deze begeleiding kan vaak wel drie tot vijf jaar duren. In 2019 werden drieduizend Rotterdammers geholpen bij het aanpakken van hun schulden. Dit waren er 1000 meer dan het jaar daarvoor, toen nog niet met de nieuwe aanpak was gestart. (ANP)

---

17.10: Gemeente komt organisatie afgelaste Pride Amsterdam financieel tegemoet
De 25e editie van de Pride Amsterdam gaat niet door. Het bestuur van de stichting Amsterdam Gay Pride (AGP) vindt het vanwege de coronacrisis niet verantwoord en ook niet haalbaar het jaarlijkse festival te organiseren. De Pride Amsterdam zou van 25 juli tot en met 2 augustus zijn, met op 1 augustus de roemruchte botenparade. ‘We lopen tegen te veel onzekerheden en beperkingen aan’, zegt scheidend voorzitter Frits Huffnagel van AGP. ‘Bovendien is een Pride organiseren in een 1,5 metermaatschappij ook niet haalbaar. Volle straat- en pleinfeesten en honderdduizenden mensen op de kade en boten langs de route, dat kan in deze tijd gewoon niet.’ Volgens de stichting speelt ook mee dat bij het evenement veel organisaties betrokken zijn, die zwaar worden getroffen door de coronacrisis en mogelijk geen budget meer beschikbaar hebben voor de Pride. In overleg met de gemeente is daarom besloten de jubileumeditie van het feest voor lesbiennes, homo's, biseksuelen en transgenders (LHBT) een jaar te verschuiven. AGP behoudt daarom de vergunning, die dit jaar zou aflopen. Ook financieel komt de gemeente AGP tegemoet. ‘Een jaar zonder Pride Amsterdam is namelijk niet een jaar zonder uitgaven, maar wel zonder inkomsten’, zegt Huffnagel. ‘Daarom heeft de gemeente besloten dat wij 80 procent van het subsidiebedrag mogen behouden om daarmee een gedeelte van het verlies in 2020 te dekken.’ Deelnemers die een plek in de 25e botenparade hebben bemachtigd, blijven verzekerd van deelname. De organisatie kijkt nog of er dit jaar op een andere manier, op kleinere schaal, aandacht kan worden gevraagd voor de emancipatie van de LHBT-gemeenschap, een belangrijk onderwerp tijdens de Pride. Hierover is de stichting nog met de gemeente in gesprek. (ANP)

---

17.00: Herindelingsverkiezingen worden (vooralsnog) niet uitgesteld

Het is juridisch mogelijk om de herindelingsverkiezingen van 18 november uit te stellen, maar minister Ollongren van Binnenlandse Zaken ziet daar vooralsnog geen aanleiding toe. Dat antwoordt de minister op Kamervragen van 50Plus. In november staan er herindelingsverkiezingen gepland in het Groningse Appingedam, Delfzijl en Loppersum en in Brabant. Daar wordt Haaren opgeheven en de vier kernen samengevoegd met Boxtel, Oisterwijk, Tilburg en Vught. De herindelingen moeten op 1 januari rond zijn.

‘Ik heb op dit moment geen reden om aan te nemen dat politieke partijen in de komende tijd onvoldoende in staat zijn om zich te laten registeren als nieuwe partij, een verkiezingsprogramma op te stellen of de kandidatenlijsten samen te stellen. Ook bij de gemeenten zie ik nu nog geen problemen in de voorbereiding van de herindelingsverkiezingen’, aldus Ollongren. Ze houdt de komende maanden wel de vinger aan de pols.  

De Wet arhi (algemene regels herindeling) bepaalt dat Gedeputeerde Staten om zwaarwegende redenen kunnen bepalen dat de verkiezingen (en de dag van kandidaatstelling) op een later moment plaatsvinden, zolang deze maar vóór de datum van herindeling 91 januari 2020) plaatsvinden. ‘Dat betekent dat de verkiezingen effectief 5 á 6 weken kunnen worden uitgesteld, indien dat noodzakelijk zou zijn’, aldus Ollongren. Als verder uitstel nodig is, is er een specifieke wettelijke regeling nodig.

---

16.45: Waterschapsbank stelt dividenduitkering uit

De NWB Bank heeft besloten om de dividenduitkering van 55 miljoen euro 'zo spoedig mogelijk na 1 oktober te laten plaatsvinden.' De bank reageert hiermee op het dringende verzoek van de Europese Centrale Bank aan alle onder haar toezicht staande instellingen. De BNG Bank besloot begin deze maand al om de uitkering van 71 miljoen euro op te schorten.

---

16.15: Overstelpt door aanvragen Tozo

Het Regionaal Bureau Zelfstandigen (RBZ) van de gemeente Rotterdam wordt overstelpt met aanvragen voor tijdelijke inkomensondersteuning voor zelfstandigen (Tozo). Tot nu toe zijn er ruim 23.000 binnengekomen. Zo’n zestig procent is afkomstig van Rotterdammers; de rest uit regio.

Het RBZ heeft twee verschillende afspraken met de 27 andere regiogemeenten voor het uitvoeren van de ondernemersregeling van zeg maar de voorloper van de Tozo, de Bbz. De eerste betreft de zogeheten full-service afspraken, waarbij het RBZ mandaat heeft om aanvragen af te handelen van begin tot einde, inclusief uitbetaling aan de ondernemers van de regiogemeenten, verduidelijkt een woordvoerder van de gemeente Rotterdam. Het gaat om vijftien gemeenten, waaronder Rotterdam, Brielle, Leiden en Zuidplas.

Bij de andere gemeenten geeft RBZ alleen adviezen af en handelt de betreffende gemeente de aanvraag af en doet zelf de betaling aan ‘hun ondernemers’. Gouda is zo’n adviesgemeente, dat sinds 7 april de Tozo-aanvragen zelf afhandelt. ‘Bij de invoering van het nieuwe uitvoeringsproces kwam naar voren dat het technisch en juridisch (mandaat) regelen van uitbetaling door RBZ voor de gemeente Gouda teveel kostbare tijd zou kosten, waardoor we uit de gestelde termijn van vier weken zouden lopen’, aldus de woordvoerder. ‘De gemeente Gouda is sneller in staat om voorschotten te verstrekken en daarom is hebben we besloten er beter aan te doen om de aanvragen door te sturen naar Gouda.’

Ook een aantal gemeenten, die normaliter van de diensten van het RBZ gebruik maken, voert de Tozo-regeling (gedeeltelijk) zelf uit. Zo doet de Sociale Dienst Drechtsteden dat voor de zeven Drechtsteden. Vanaf 8 april voert Stroomopwaarts de Tozo-aanvragen voor Schiedam, Maassluis en Vlaardingen uit. Zoetermeer voert vanaf 15 april de Tozo-aanvragen uit. Het gaat daarbij om de uitkering voor het levensonderhoud. Als het om een lening of beiden gaat, staat het RBZ weer aan de lat voor deze gemeenten.

‘Het RBZ doet er alles aan om de aanvragen zo snel mogelijk af te handelen’, aldus de woordvoerder van de gemeente Rotterdam. ‘Als het niet lukt om de aanvraag binnen vier weken te beoordelen, dan ontvangt de ondernemer een voorschot.’ Dat is honderd procent van de maximale bijstandsnorm voor (alleenstaande of gehuwde) ondernemers. Inmiddels zijn er 468 uitbetalingen gedaan. 

---

15.44: Rotterdamse metroprijzen toch niet verhoogd

De metro wordt wat de gemeente Rotterdam betreft voorlopig niet duurder. Verkeerswethouder Judith Bokhove (GroenLinks) haalt de door haarzelf voorgestelde tariefsverhoging van tafel. Ze vindt invoering van een hogere ritprijs niet gepast tijdens de coronacrisis. Dat meldt het AD.

De tariefsverhoging was bedoeld om reizigers beter over de dag en over verschillende vormen van openbaar vervoer te spreiden. De maatregel zou op jaarbasis 6 miljoen euro moeten opleveren, bedoeld om in het openbaar vervoer te investeren. Volgens wethouder Bokhove is het voorstel door de coronacrisis is ingehaald: ‘Het betrof een advies onder normale omstandigheden, waarin mensen als haringen in een ton in de metro zitten. Maar de metro is nu leeg, dus moeten we pas op de plaats maken.’

---

14.54: Meeste mensen overleden sinds begin crisis in Tilburg

In Tilburg zijn in absolute aantallen de meeste mensen overleden aan corona: 110 sinds het begin van de crisis. Relatief gezien, dus vergeleken met het aantal inwoners, gebeurde dat in Boekel, waar 19 mensen overleden. Dat blijkt uit de nieuwe RIVM-cijfers van vandaag, waarin het instituut voor het eerst ook het aantal overledenen per gemeente vermeldt.

Gemeente	Overleden	Per 100.000		Gemeente	Overleden	Per 100.000
Tilburg	110	50		Boekel	19	176,2
Meierijstad	102	125,6		Peel en Maas	55	126,7
Amsterdam	102	11,7		Meierijstad	102	125,6
Rotterdam	93	14,3		Uden	50	118,7
Oss	67	72,9		Bernheze	37	118,4
s-Gravenhage	64	11,7		Laarbeek	23	102,1
Peel en Maas	55	126,7		Cranendonck	20	94,5
Utrecht	54	15,1		Heemstede	25	91,8
's-Hertogenbosch	52	33,5		Renswoude	5	91,8
Maastricht	51	42		Gemert-Bakel	28	91,1

Heel Nederland	Aantal	Verschil
Positief geteste personen	29.214 *	+1.061
Ziekenhuisopnames	9.309	+182
Overleden personen	3.315**	+181

Bron: RIVM

---

13.26: Scheepvaart

Een nieuw deel in onze serie die volledig bestaat uit de foto's die lezers opstuurden met de thuiswerkenquête.

---

12.15: Werk openbaar bestuur nog steeds goed mogelijk in anderhalvemetereconomie
De meeste ambtenaren hoeven in de anderhalvemetereconomie niet voor hun baan te vrezen, blijkt uit een onderzoek door de Rabobank. Meer dan de helft van de werkzaamheden in het openbaar bestuur kan vanuit huis gebeuren en zeker veertig procent kan buitenshuis op gepaste afstand plaatsvinden. Voor een klein deel van het werk is wel contact met anderen nodig.

Alle sectoren in Nederland moeten een plan opstellen voor de anderhalvemetereconomie, zei minister Eric Wiebes (Economische Zaken, VVD) gister. Vandaag presenteerde de Rabobank een onderzoek naar de mogelijke grootte van die anderhalvemetereconomie. De conclusie: bijna negentig procent van de economische activiteit in Nederland kan met ten minste anderhalve meter afstand tot anderen plaatsvinden, waarvan 43 procentpunt geheel thuis.

Sectoren die moeilijk door kunnen draaien met anderhalve meter afstand zijn horeca, zorg en dienstverlening zoals de kappersbranche. In de bouw, landbouw en industrie is thuiswerken weliswaar onmogelijk, maar daar kunnen werkzaamheden wel doorgaan met inachtneming van de nodige afstand.

---

12.05: Maastrichtse daklozen blij met eigen cel in gevangenis
De 41 dak- en thuislozen die sinds dinsdag onderdak hebben gekregen in de oude gevangenis in Maastricht, zijn blij met hun cel. Ze genoten donderdagochtend van het zonnetje voor de ingang van de gevangenis, terwijl het Leger des Heils de media binnen rondleidde.
‘Aanvankelijk was hun reactie wat afwachtend, maar inmiddels bevalt het de bewoners goed’, zei directeur Joke Wisseborn van het Leger des Heils Limburg-Brabant donderdag in de vroegere gevangenis Overmaze.
De daklozen lagen tot voor kort in stapelbedden in de dag- en nachtopvang aan de Singel 9 in Maastricht. ‘Daar kun je geen anderhalve meter afstand garanderen’, aldus Wisseborn. ‘Hier hebben de mensen beschikking tot een-, of twee- of driepersoonskamers in de voormalige cellen. Sommigen krijgen de glimlach niet van hun gezicht. Zo zeggen mensen: 'Ik heb nog nooit een eigen kamer gehad'. Anderen vertellen: 'Vroeger zat ik hier ook al in de bak, nu weer!' Maar de mensen zijn blij met de veiligheid die dit gebouw schenkt, de privacy. Ze hebben een eigen douche bijvoorbeeld.’
De opvang is gevuld met door Ikea geschonken nieuwe meubels. Er is onder meer een gezamenlijke ruimte en een gebruikersruimte voor verslaafden, waar ze een voor een binnen mogen. Ook de Maastrichtse wethouder Mara de Graaf (SP) van maatschappelijke zorg zegt blij te zijn met de veilige opvang in de gevangenis. ‘Na een verzoek daartoe van het Leger zijn we gaan kijken naar een betere opvang. Sporthallen vielen al snel af, toen viel ons oog op de gevangenis. Die is van de Rijksvastgoeddienst. Deze dienst heeft de opdracht om te kijken hoe zij hun vastgoed kunnen inzetten in de crisis.’
De daklozen zijn afkomstig uit het Limburgse heuvelland. ‘Ze landen hier aan vanuit de regio van Sittard tot Vaals’, aldus afdelingshoofd Miriam Leenders van de opvang in Maastricht. Iedere dakloze heeft zijn eigen achtergrond en problematiek, weet ook Joke Wisseborn. ‘Er zijn mensen met een verleden van psychiatrische problemen, maar er zijn ook economische daklozen.’
Zolang de coronacrisis duurt, kunnen de daklozen in de gevangenis blijven. ‘Daarna moeten we deze opvang binnen vier weken ontmantelen’, aldus Wisseborn. De daklozen zijn intussen vrij om te gaan en te staan waar ze willen, als ze 's avonds om 22.00 uur maar binnen zijn. (ANP)

---

11.55: Gemeenten moeten aanvullende steun bieden aan culturele instellingen
De extra financiële injectie van 300 miljoen euro voor culturele instellingen die ‘van vitaal belang zijn’, die cultuurminister Ingrid van Engelshoven (D66) woensdag beschikbaar stelde, is een stap in de richting, maar nog niet voldoende. Dat zegt onder andere Jan Zoet van vakbond Kunsten ’92 in De Volkskrant.

‘Het zijn welkome maatregelen tot de zomer en dat stemt me in eerste instantie positief. Maar wat is de horizon van deze maatregelen? Als het hierbij blijft, is het onvoldoende’, zegt Zoet. ‘Laten we niet vergeten dat deze maatregelen weinig betekenen voor de 160.000 zzp'ers in onze sector. Die worden teruggeworpen in de bijstand.’ Hij vindt dat gemeenten de portemonnee moeten trekken voor zalen en instellingen die geen steun van het rijk krijgen. Dat geluid klonk in onder andere Den Haag en Amsterdam al eerder.

Ook vanuit andere hoeken van de cultuursector kwam kritiek op Van Engelshoven. Nederlandse theaterproducenten zijn boos omdat de financiële injectie alleen is bedoeld voor de gesubsidieerde theaters en culturele instellingen, die een minderheid vormen. ‘Uit de plannen van het ministerie en minister Van Engelshoven blijkt weinig kennis van problemen van het deel van de cultuursector dat niet gesubsidieerd wordt’, stelt voorzitter Boris van der Ham van de Vereniging Vrije Theater Producenten (VVTP). Hij roept de Tweede Kamer op in te grijpen en te zorgen dat er na de zomer in de theaters nog wel voorstellingen te zien zijn. (ANP/Redactie)

---

11.33: Gemeentelijke financiën in de knel: ‘effecten crisis gaan lang doorklinken’
Gemeenten zakken door de coronacrisis steeds verder weg in financiële problemen en voorzien dat die voorlopig nog niet zijn opgelost, meldt het Financieele Dagblad. Het noodbudget van 1,5 miljard euro voor de uitvoering van de Tozo-regeling voor zelfstandig ondernemers zal snel verdampen, zegt Peter Heijkoop, voorzitter van de commissie Participatie, Schuldhulpverlening en Integratie bij de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). Hij voert 'constructieve gesprekken' met staatssecretaris Tamara van Ark (Sociale Zaken, VVD) over aanvullende rijkssteun.

Bovendien lopen gemeenten veel inkomsten mis, zoals Binnenlands Bestuur al eerder meldde. De gemeente Amsterdam ziet bijvoorbeeld een belangrijk deel van de begrote 470 miljoen euro aan toeristenbelasting en parkeergeld in rook opgaan. Vijf deskundigen schatten de gederfde inkomsten voor de gemeente Amsterdam op minstens 280 miljoen euro over 2020, schreef Het Parool onlangs.

De VNG verwacht dat zzp’ers na afloop van de drie maanden durende steunregeling niet meteen aan het werk kunnen, en daarom naar de reguliere bijstand doorstromen. 'Gemeenten moeten een enorm vangnet gaan spannen, terwijl een meerderheid vóór corona al worstelde om het hoofd boven water te houden’, aldus Peter Heijkoop. 'Het kan niet anders dan dat de effecten jaren doorklinken', zegt Erik Dannenberg, voorzitter van Divosa, de koepel van directeuren in het gemeentelijke sociaal domein. ‘Nu is het nood breekt wet. Ik hoop niet dat het straks alleen weer wet is.’

---

07.18: Burgemeester Ameland meldt eerste coronabesmetting

Op Ameland is voor het eerst een besmetting met het coronavirus geregistreerd. Dat meldde burgemeester Leo Pieter Stoel donderdag in een verklaring. De GGD Fryslân heeft de besmetting bevestigd. De patiënt woont niet op het Waddeneiland, maar was er op bezoek bij een familielid. De besmette persoon in kwestie is dinsdag naar de wal gebracht en verblijft in het ziekenhuis. (ANP)

---

Lees hier het korte corona nieuws van de voorgaande dag.