'Integriteitskwesties structureler dan gedacht'
Integriteitsdiscussies rond bestuurders zijn niet als incidenten af te doen; er is vaak sprake van een voedingsboden, stellen Berenschot-medewerkers in een publicatie.
De herhaaldelijk opduikende kwesties rond de integriteit van bestuurders zijn niet als incidenten af te doen, zoals de betreffende instellingen willen doen geloven. Er is vaak sprake van een voedingsboden voor integriteitsproblemen, stellen twee Berenschot-medewerkers in een publicatie.
Valkuilen voorkomen
Declaraties, bonussen, diploma's; er is vaak discussie over en juist bestuurders moeten die discussie zien te voorkomen. 'Zo doen we dat hier. Bestuurders over het stimuleren van integriteit', luidt de titel van een bundel interviews met twaalf bestuurders uit overheids-, zorg- en andere (semi)publieke instellingen. Albert Jan Stam en Niels-Ingvar Boer van Berenschot schetsen met de interviews een beeld van hoe bestuurders zelf de integriteit proberen te stimuleren en wat zij er als voorwaarden voor zien. Stam: "Je moet voorkomen dat je in de valkuilen stapt. De incidenten raken vaak bestuurders die gewoon te goeder trouw zijn."
Onachtzaamheid
De auteurs spraken bijvoorbeeld met Liesbeth Spies (voormalig minister van BZK) en Léon Frissen (oud-gouverneur Limburg), maar ook met zorgbestuurders. "Het gaat vaak zo makkelijk", zegt Stam op basis van die gesprekken. "Integriteitskwesties zijn vaak het gevolg van onachtzaamheid." Verschillen tussen overheid en semi-overheid zijn daarbij nauwelijks naar voren gekomen, stelt hij.
Tegenspraak organiseren
Stam en Boer onderscheiden zeven 'krachten' die in werking moeten zijn om integriteitsproblemen te voorkomen. Eén ervan is 'verbinding'. "Er is vaak onvoldoende aandacht voor de vraag 'voor wie doe ik het eigenlijk, voor wie bekleed ik dit ambt." Een andere is 'dialoog'. "Je moet openstaan voor tegenspraak." Verder zijn er krachten als transparantie, voldharding en 'moresprudentie'. Stam: "Die laatste term gaat over de vraag of je beschikt over voldoende morele bekwaamheid."
Agendapunt 4
Integriteit is niet eenmalig 'op te lossen'; er is voortdurende aandacht nodig voor het bestrijden van de voedingsbodem voor wat doorgaans als 'incident' wordt gezien. "Je moet voortdurend alert blijven." Gebaseerd op zijn eigen ervaring als toezichthouder bij onder andere Bartimeus heeft Stam op dat gebied nog wel een tip voor bestuurders. "Breng in iedere vergadering de integriteitsdimensie van één agendapunt aan de orde, bijvoorbeeld punt 4. Gewoon als voorbeeld en om er alert op te blijven."
Wanneer de persoon niet van plan is om integer te zijn zal die dat ook niet doen.
Het is net als met kleine kinderen. Loop je na een koekje uit de trommel pakken niet tegen de lamp dan worden het twee koekjes en wordt het gewoonte.
Bij veel bestuurders is het uitgegroeid tot een gewoonte.
Lees ik dan: "Integriteitskwesties zijn vaak het gevolg van onachtzaamheid." dan denk ik HOEZO, ben je dan niet meer verantwoordelijk voor je eigen handelen.
JA DUS!!!
Bij aan het licht komen van oneigenlijk handelen is de conclusie: ONGESCHIKT!!!
De consequentie: Wegwezen, JIJ doet NIET meer mee.