Advertentie

In 't Veld: 'Democratie in staat van crisis'

De democratie met één keer per vier jaar verkiezingen is in de huidige netwerksamenleving  ‘onwerkbaar’, vindt bestuurskundige professor Roel in ’t Veld.

21 augustus 2009

Ontzuiling
De oorzaak voor de crisis in de democratie ligt volgens In ’t Veld bij ontzuiling en individualisering. ‘Het individu is daardoor niet meer in zijn algemeenheid te representeren. Maar ons hele stelsel gaat er nog steeds van uit dat je op deze wijze kunt worden vertegenwoordigd, door één partij voor een periode van vier jaar.’

Regentesk
Nederland wordt weer bestuurbaar als burgers en professionals meebeslissen, stelt de Leidse bestuurskundige. Het probleem is ‘de uitermate regenteske traditie’ in ons land die verhindert dat burgers meebeslissen. Volgens In ’t Veld wordt het openbaar bestuur ook geregeerd door de angst. Bestuurders zijn bang hun baan te verliezen als ze de regels overtreden. Dit staat innovatie in de weg.

 

Reacties: 17

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Hans Sietsma / organisateiadviseur
Is de warhoofdigheid hieronder representatief voor de staat van het Nederlands bestuur, ambtelijk of politiek? Wat een treurnis, al die wilde gedachten over de democratie om zeep helpen, elitaire politici en andere onderbuik-ideeën. Je zou haast denken dat In 't Veld ongelijk heeft ;-))
R. Windt / onbetaalde "gezond verstand bevorderaar"
Eerder al een item gehad, dat politici op de lijst van beroepen op de 20ste plaats staan waar burgers vertrouwen in hebben. Nog onder autoverkopers.
De leden van politieke partijen zijn opgeteld minder in getal dan de landelijke badmintonclub, zoals Prof. Schendel dat eens formuleerde. Een klein deel daarvan is aktief. De oude grote politieke partijen halen tezamen geen meerderheid meer in Tweede Kamer. Sterk bewegend politiek landschap. Steeds weer het beeld bij onderzoeken, dat burgers tussen hun eigen muren of tuinhek tevreden zijn, maar niet met de samenleving. Een hele rij vernietigende onderzoekrapporten, van bouwfraude tot jeugdzorg, tot onderwijs.17 procent jongeren een psych. gerelateerde stoornis als schizofrenie, borderline, add of adhd. Velen komen ervan in de knel.
Grote problemen met immigratie, integratie en illegalen. Nu pas eens aanpassing kinderbijslag naar kosten levensonderhoud elders. De megasalarissen bij corporaties en in de zorg en schreeuwend tekort sociale woningen. Een financiele crisis on top of it

Allemaal onderbuikgevoelens en warhoofdigheid etc. lees ik hieronder.
Niets aan de hand met de staat van het Nederlands bestuur. Dat illustreren ook zo fijn de gemiddelde nieuws items op deze site!

G. Zandbergen
Logisch dat RWindt zich afficheert als "machteloze burger". Er is geen overheid te vinden, die zulke winderige gedachtengangen kan vertalen in "bestuur".
R. Windt / onbetaalde "gezond verstand bevorderaar"
gzandbergen • gemeentewerker • 26.08.09 09:08

Geweldig origineel gevonden mijnheer Zandbergen. Kwalificaties en geen inhoudelijke reactie. Dat verklaart het overweldigende vertrouwen van de burgers in het bestuur. Vandaar ook de politieke stormen, maar die waaien wel over de Gemeentehuizen heen en de comfortabele luwte daarbinnen, alsmede baanzekerheid nietwaar?
Michiel Jonker / ambtenaar bij een decentrale overheid
Hoor de wind waait
door de bomen
die het bos niet
meer kan zien...

Ben het wel ermee eens, dat er een verhulde crisis is. Altijd al geweest trouwens. Onderdeel van de crisis is dat zoveel mensen zich als onderdeel van de oplossing presenteren, zoals bijv. de heer In 't Veld. Gelukkig is er nog bier.

Luister, we moeten die regenten het land uit jagen.
R. Windt / onbetaalde "gezond verstand bevorderaar"
Je kunt met al die eerder genoemde onderzoeken, statistieken, enorm verlies van zetels bij de oude grote politieke partijen, opkomst van Fortuyn, Verdonk en nu Wilders, de verrechtsing in Europa, toch niet meer spreken van een crisis die verhuld is?

Jan Nagel gaat weer een poging doen met een partij voor ouderen. Een autochtone Moslim doet dat voor Moslims.
Veel autochtone 50 plussers zitten bij de PVV. Veel vanuit de PvdA, denk ik.
De PVV heeft 38 procent protestkiezers (onderzoek Nova deze week). De PvdA heeft opnieuw concurrentie , nu bij de tweede, omdat die voor Moslims een alternatief voor PvdA biedt. De ontwikkelingen zijn boeiend, maar bestuurbaarheid van het land wordt een groot probleem zo met huidige politieke systeem.
Michiel Jonker / ambtenaar bij een decentrale overheid
Ik moet R. Windt gelijk geven dat de crisis eigenlijk niet meer verhuld is. Maar ligt de oorzaak niet eerder in de huidige mentaliteit van politici, bestuurders en ambtenaren dan in de structuur van het "systeem" op zich? Zoveel ego's die dingen roepen over het algemeen belang en ondertussen alleen hun eigen korte-termijn-belangen najagen. Daar kunnen wetten en afspraken niet tegenop.

Een paar maanden geleden zei Jan Terlouw (voormalig partijleider D66, voormalig commissaris v.d. koningin in Gelderland): “Ik vrees dat er een ramp nodig is om de mensheid tot (...) inzicht te brengen. En dan geen ramp met arme zwarte mensen, maar met rijke witte mensen. Ik zou graag zien dat we die omslag via beleid tot stand zouden weten te brengen, maar ik vrees dat een ramp noodzakelijk is.”

Dat ging over het klimaat van de aarde. Als je "rijke witte mensen" vervangt door "bestuurders en politici", dan kan het verwijzen naar het maatschappelijke klimaat in Nederland. Geen fijn vooruitzicht.

Overigens frappant dat er zoveel meer reacties zijn op dit artikel dan op het gerelateerde artikel "Bekwame burger redt democratie". Daarin vertelt In't Veld veel meer over zijn ideeën.
R. Windt / onbetaalde "gezond verstand bevorderaar"
Filosofen hebben al vastgesteld dat wetenschap en techniek altijd vooruitgaan, maar ethiek weet men niet vast te houden.
Dat lijkt wel in op- en neergaande golven onbeheersbaar te moeten gaan. Het collectief geheugen laat het mensdom kennelijk op dit vlak in de steek.

Een filosoof, Thombee, of iets van die strekking, had ook een mooie quote:
overleven van de meerderheid hangt af van de creativiteit van een minderheid.
Je zou in een democratie die rol toedichten aan Tweede Kamer of Gemeenteraad.
Echter die mensen representeren een ultra klein deel van de kiezers. De niet-leden moeten het doen met wat de pot schaft bij verkiezingen. En er zitten teveel lichtgewichten in die "representatie". Dus creativiteit, ho maar! Lopen achter feiten aan en elkaar voor de voeten. Houd inderdaad innovatie tegen.

Deze professor is roepende in de woestijn. Net als destijds Fortuyn, waar die, meen ik, bevriend mee was. Twee professoren. Allebei actieve PvdA-ers.

Ach ja, in ons politiek systeem wordt innovatie en creativiteit verstikt, omwille van...jawel machtstructuren. Algemeen belang? Dat was voor mij Fortuynisme.
Nog een goed vaderlands gezegde:
profeten worden niet in eigen land geeerd.
Je kunt eraan toevoegen, tot de praktijk hun visie bewijst! Het onheil heeft zich dan helaas meestal al aangediend.
frans / ambtenaar
De EU heeft geen boodschap aan democratie.
Niet ontzuiling of individualisering maar de Timmermansen en Balkenendes hebben de democratie om zeep geholpen.
renatus / beleidsadviseur
De spelregels worden bepaald door het poltiek bestuur. In een complexe samenleving zijn regels noodzakelijk, zijn algemene beginselen van behoorlijk bestuur ontwikkeld. Veelal wordt door bestuurders de indruk gewekt, dat zij boven wet- en regelgeving verheven zijn, dat hun doelen de middelen heiligen. Krampachtig wordt vastgehouden aan partijpolitieke belangen. Algemeen belang boven groepsbelang, groepsbelang boven individueel belang.
Piet Beemster / bestuurder dorpshuis
Dit is heel herkenbaar en een zinvolle discussie. Ook lokaal is merkbaar dat vrijwel iedereen een zinvolle bijdrage kan leveren in discussie en actie en toch is er bijna geen bestuurder te vinden voor vereinigingswerk.
Paul / projectleider
In 't Veld spreekt zichzelf tegen iedereen meebeslissen. Hij bedoelt meetoeteren.
Ik ben blij dat nog mensen in Nederland zijn die belangen durven op te tellen en te vermenigvuldigen. Populair of niet.

Mischien kan dat optellen wel mooier, beter en sneller, maar de burger moet daar zelf de basis voor leggen. Zelf doen is het devies. Mijn iedee is dat de burger het allang best vindt.
Jan R. Lunsing / Referendum bestuurskundige
Terug uit Frankrijk zag ik hoe klein de gemeenten daar zijn. Escaro in de Pyreneeën had minder dan 100 inwoners. In Nederland vinden we langzamerhand 20.000 inwoners een minimum.
In dergelijke dorpjes in Frankrijk kent iedereen de burgemeester persoonlijk. Dat moet een andere sfeer geven.
frank de groot
Da's mooi, een dorp met minder dan 100 inwoners en toch een eigen burgemeester, en wie weet, ook nog raadsleden. Wat is de bandbreedte van het democratisch beluitvormiungsproces aldaar? Het bepalen van de kleur van het hek voor het gemeentehuis? Want ik denk dat men voor de rest toch vooral moet doen wat 'Parijs' decreteert. Wat mij betreft is dat niet een oplossing die recht doet aan een discussie over hoe we onze democratie beter kunnen laten functioneren anno 2009.
R. Windt / onbetaalde "gezond verstand bevorderaar"
In de zuilentijd was er representatie tot in de wortels van de samenleving. Met mensen die kwaliteit hadden.

Vaak had je toen mensen die door gebrek aan geld ouders onder hun niveau bleven steken qua opleiding, maar zichzelf opwerkten. Nu neem je het omgekeerde waar. Mensen die in (politieke) banen rollen boven hun niveau/talent/ervaring.

De individualisering heeft ook negatieve vormen. De bekende zin van Kennedy verwijst daarnaar: vraag niet wat uw land voor u kan doen, maar u voor uw land. Dienstbaarheid en burgerschap dus.
Ook toevoeging aan lijstje van de professor.

De snel toegenomen welvaart na de jaren 50 had de professor ook mogen toevoegen. De toegang tot luxe goederen. Geld biedt tenslotte meer afleidingsmogelijkheden en is er minder tijd voor (politiek) vrijwilligerswerk.

De massaimmigratie en de vervreemding later heeft ook een stevige duit in het zakje gedaan. Mag ook aan het lijstje van de professor toegevoegd worden. Burgers trekken zich terug binnen eigen muren of tuinhekken, of binnen eigen kleine kring. Dat is niet meer de kerk. De cohesie in Nederland met al die samenklonterende burgers binnen hun eigen culturen in een klein landje als het onze is zwak.

De staat moet het dus goed regelen, maar die is traag, te laat of niet adequaat gebleken. Daar zitten we nu. De kwaliteit van de politiek is net als het onderwijs gekelderd en sterk gefragmenteerd. Evenals de zorg en sociale vangnetten. De mensen die er zitten zijn geen Jan Schaefers, of een zeldzaam politiek talent en intellectueel als Fortuyn, die de samenleving wel goed proefden en zagen dat de burgers zich niet meer vertegenwoordigd voelde. Daar ligt de kern.

Het zal moeten komen van no nonsens politici, die kennis van zaken hebben en niet zo partijpolitiek gebonden. Die smoel geven aan de politiek. De mensen geinteresseerd kunnen houden.

Nieuwe partijen zouden na 4 jaar een hogere drempel nodig hebben om in de Tweede Kamer te komen. Tien zetels is na 8 jaar het minimum. Deelbelangen horen in maatschappelijke organisaties thuis.

De wereld is zoveel groter en complexer geworden. Dat vereist pragmatisme, integriteit en menselijke maat ten dienste van het algemeen belang. Politiek met PIM profiel wat mij betreft.
Fortuynisme was uniek om die redenen!
Algemeen belang, daar schreeuwt dit tijdsgewricht om.

Een fractie van de burgers is nu lid van een partij en een fractie daar weer van actief.
Die hebben de beschikking, als men niet meer in Den Haag actief is, tot een vijver van topbanen. Men kan er rustig heel veel tegelijk uit putten ook. Geen probleem.

Ach, we zitten in een patstelling. Oude politiek blijft passief. De wal moet het schip keren en niemand heeft stuur op wat die wal gaat worden!
Net als de immigratie geen stuur heeft.
Ietsie stuur op integratie. Maar ook daar geldt, traag, te laat of niet adequaat.
A. ten Hoeve
Wat Roel hier stelt bevat wel een kern van waarheid, maar er valt ook hierop wat af te dingen.
Ontzuiling speelt een rol, het aantal zwevende kiezers is groot, maar dat is ook de charme van democratie. Wat wel opvallend is, dat de kiezers van het ene naar het andere uiteinde van het spectrum switchen en ook in extreme mate.
De individualisering is speelt speelt een rol bij deze ontzuiling, maar het heeft ook tot kudde gedrag geleid met deze extreme uitslagen van dien. Zo individuallistisch zij we dus ook niet.
De idiologische scheidslijnen voorheen zijn inegwisseld tot geografische grenzen. In toenemende mate staat je straat, buurt, wijk of dorp centraal, hieraan wordt in toenemende mate een identiteit aan ontleend. Ontzuiling ja,individualisering nee. het heeft nieuwe cement opgeleverd om ergens toe te behoren.
Als het gaat om hun leefwereld kan de lokale politiek meerd an ooit op hofdlijnen opereren en de details aan deze burgers overlaten. Maar, wie houdt dan nog het algemene belang boven tafel?
Dat overlaten aan Poolse landdagen heeft geen zin, zo maar in de groep gooien ook niet. Dat vraagt wel een faciliterend bestuur. Immers, inspraak zonder inzicht, leidt tot uitspraken zonder inzicht. Daar hebben we juist volksvertegenwoordigers voor nodig. De klassieke democratie is dan toch onmisbaar. Gooi de baby niet met het waswater weg.
R. Windt / onbetaalde "gezond verstand bevorderaar"
Inderdaad, Inspraak zonder inzicht leidt tot uitspraak zonder uitzicht. Een al lang bestaande quote en een waarheid als een koe! Dat geldt zowel voor burgers als mensen aan het stuur zelf helaas, waar dan ook.
Het is werkelijk in de top bijna overal zo georganiseerd dat broodnodige tegenwicht gezien wordt als ontwrichtend voor de organisatie. Het is zeker ontwrichtend voor je carriere.

Het politieke systeem is uitgewerkt en de situatie al lange tijd uitzichtloos.
Fortuyn had groot gelijk toen hij zei dat hij als relatieve buitenstaander en met een kwalitatief goede omvangrijke ploeg en organisatie eromheen, als enige de kans had het politieke systeem te hervormen, of daar een begin mee te maken in elk geval.

Wilders had in zijn lijn moeten blijven.
Nu hoor je veel, ik stem erop, maar ik ben niet eens met de manier waarop, maar er is geen alternatief.

De oude politiek is passief gebleven en heeft vertrouwen verloren. CDA heeft Balkenende nog vanwege diens onkreukbare reputatie en houdt dankzij hem nog stand. De oude partijen zijn niet bij machte politieke kwaliteit en stabiliteit te waarborgen.
Hoe gaat straks de formatie verlopen?
Advertentie