Advertentie

Haal kroonbenoeming niet uit Grondwet

Het Nederlands Genootschap van Burgemeesters (NGB) roept de Eerste Kamer op niet in stemmen met het wetsvoorstel tot deconstitutionalisering van de aanstellingswijze van de commissaris van de Koning en van de burgemeester. Ook bij de Kring van commissarissen van de Koning gaan de handen er niet voor op elkaar.

13 april 2018

Het Nederlands Genootschap van Burgemeesters (NGB) wil niet dat de huidige aanstellingswijze van burgemeesters uit de Grondwet wordt gehaald. De NGB roept de Eerste Kamer dan ook op om niet in stemmen met het wetsvoorstel tot deconstitutionalisering van de aanstellingswijze van de commissaris van de Koning en van de burgemeester. Ook bij de Kring van commissarissen van de Koning gaan de handen niet op elkaar.

Geen tekort

‘Het Nederlands Genootschap van Burgemeesters vraagt zich af voor welk probleem het voorstel een oplossing is. In de huidige positie en aanstellingswijze van de burgemeester is noch sprake van een democratisch tekort, noch van een legitimiteitstekort’, stelt het NGB in een position paper aan de Eerste Kamer. ‘Juist vanwege de onafhankelijke, boven de partijen staande positie vervult de burgemeester belangrijke functies in de lokale samenleving en in het lokaal bestuur. Er is grote waardering voor en vertrouwen in deze niet gepolitiseerde functie.’

Visie ontbreekt

Deze week hield de Eerste Kamer een expertmeeting over het initiatiefwetsvoorstel Jetten. Als de Eerste Kamer instemt met de wet, wordt de weg vrij gemaakt voor een andere aanstellingswijze van burgemeesters. Daarbij wordt onder meer gedacht aan een rechtstreeks door de gemeenteraad of door de bevolking gekozen burgemeester. Als er al naar de benoemingswijze gekeken wordt, dan moet dat in het bredere perspectief van het gehele lokaal bestuur gebeuren, benadrukt het NGB. ‘Ondanks eerdere verzoeken vanuit de Eerste en Tweede Kamer en toezeggingen van de minister van Binnenlandse Zaken ontbreekt een gedegen analyse en consistente visie op het lokaal bestuur.’ Het huidige benoemingsproces is evenwichtig en democratisch.

Geen heil

Ook de Kring van commissarissen van de Koning ziet op dit moment niets in een andere aanstellingswijze voor burgemeesters. ‘Eerst moet worden bepaald hoe het lokaal openbaar bestuur in Nederland er uit moet zien, daarna kan worden beoordeeld welke positie van de burgemeester daarbij past. Daaruit vloeit de keuze voor de aanstellingswijze dan vanzelfsprekend voort. Veel te vaak wordt alleen gesproken over de positie en benoemingswijze van de burgemeester. Maar verander je de aanstellingswijze van de burgemeester, dan verander je ook het bestel’, aldus de Kring in zijn position paper. ‘Ook beschouwen de commissarissen de onafhankelijke positie van de burgemeester boven de partijen als een groot goed dat behouden zou moeten blijven.’

Onafhankelijke positie

Tegen de deconstitutionalisering van de aanstellingswijze van de commissaris van de koning (cdk) heeft de kring eveneens zijn bedenkingen. ‘Voor het functioneren van zowel de burgemeester als de commissaris is het hebben van een onafhankelijke positie nog steeds van groot belang. Om voor alle partijen acceptabel te kunnen zijn en een dienende rol te kunnen spelen, maar ook om de rug recht te houden in woelige tijden of op te kunnen treden in crisissituaties. In 1848 werd de Grondwet als garantie beschouwd voor een onafhankelijke positie. Wij zien niet in dat dit staatsrechtelijk nu anders zou moeten worden gezien.’

Het is nog niet bekend wanneer de Eerste Kamer over het wetsvoorstel debatteert. Hij is nu bezig met de schriftelijke voorbereiding. Vermoedelijk zal voor de zomer wel een besluit vallen.

Reacties: 15

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

FMvan der Meer / hoogleraar
Bang dat ze verder geen kans hebben? Dit komt erg zielig over. Voor de cdk geldt dit nog in meerdere mate
loek / v.m. jur.medew. gsd
Het is natuurlijk knap om van jezelf te zeggen: NGB vraagt zich af voor welk probleem het voorstel een oplossing is. In de huidige positie en aanstellingswijze van de burgemeester is noch sprake van een democratisch tekort, noch van een legitimiteitstekort’.



Als het NGB geen probleem ziet dan lijkt het dat voldoende duidelijk is dat het NGB als Genootschap nog in de 19e eeuw leeft. Kennelijk wil het NGB niets vernieuwen omdat de burger te dom zou zijn om een burgemeester te kiezen en de afgeleide macht vanuit het Kabinet kennelijk zoet smaakt.



Natuurlijk is er sprake van een democratisch tekort. Als de Raad het hoogste orgaan is binnen de gemeente omdat die Raad gekozen is door de burgers/kiezers, wat heeft de benoeming door een overigens ongekozen Minister van Biza van diens afgezant/toezichthouder dan nog met democratie van doen. Dat lijkt heel erg op vriendjespolitiek ondanks alle vermeend goede bedoelingen met voordrachten vanuit de Raad op basis van sollicitaties. N.B. Volgens mijn oude handboek was de gemeente er eerder dan de huidige Kamers enz.



Laten we heel eerlijk zijn.Dat is moeilijk maar het kan Het heeft met de aloude partijmacht van doen en dus ook met toezicht namens het zittend (niet door burgers gekozen) Kabinet dat voor een vast omlijnd groepje partijen de dienst uitmaakt omdat dit nu eenmaal al heel lang zo is.

Natuurlijk komt men dan met het verhaal eenheid van bestuur van de top tot beneden. De toezichtfunctie om de simpele verkozen Raadsleden te behoeden voor bepaalde "fouten of onwelgevallige beslissingen"; bij de Provincie geldt voor de CdK nagenoeg hetzelfde. Enige punt voor de leden van PS is een toefje slagroom op de cake bij de aanwijzing van de leden van de Senaat zodat het lijkt alsof de burger ook de Chambre de réflection heeft verkozen.



Door een democratisch tekort aanwezig te zien, is er automatisch een legitimiteitstekort simpelweg omdat de huidige legitimiteit (wettelijke regeling) niet langer voldoet aan wat in een zo duidelijk mogelijk ogende moderne democratie van toepassing zou moeten zijn. De benoeming van CdK en burgemeester is een ouderwets systeem uit de tijd van het telraam en de velocipède en lijkt gebaseerd op het ons-kent-ons systeem dan wel het belastingkiesrecht. De getrapte verkiezingen van de Senaat zijn een democratische fopspeen om de burger de indruk te geven dat zaken worden heroverwogen door een deels zittende 1e Kamer en een deels nieuw te verkiezen 1e Kamer.

Ieder zinnig denkend mens weet/voelt aan bijv. dat de 1e Kamer bepaalde zaken om partijpolitieke redenen zal tegenhouden of juist laat doorgaan.



Het is voor een moderne democratie meer dan voldoende dat er enkel een ongekozen Kabinet zit dat dient te worden gecontroleerd door de 2e Kamer. Dat blijkt in de praktijk al enorm moeilijk.



Speel niet langer toneel alsof de 1e Kamer enkel aan heroverweging doet. Laat de burgers gelijktijdig met de verkiezingen van PS ook de 1e Kamer kiezen en neem en passant de verkiezing van CdK mee. Zorg dus dat 2 jaar na de verkiezingen voor de 2e Kamer het tijd is voor verkiezingen van 1e Kamer, PS en de CdK.

Het jaar daarop verkiezingen voor Gemeenteraden en burgemeesters.



Zo kan de kiezer, die is nu eenmaal gehouden om op partijen op een kieslijst te stemmen, de vinger aan de democratische pols houden door bewust te bezien wie er in zijn/haar ogen een potje van maakt. Dit heeft te maken met voortschrijdende inzichten ook bij de kiezers.
Trevor
Facepalm



'"Och hemeltjelief! Misschien gaat het plebs straks wel iemand kiezen die niet bij ons soort mensen past."
JHAGM Sneuf van Toetellaere / bd
Parbleu, jonge vriend ik zeg het zonder schroom

den heer burgemeesters benoeming behoeft geen slagroom.

Wij van Bommel zijn jarenlang bezig en nog geen Rommeldam,

wij wensen ons dat Pechtholds vriendje kwam

dan blijft ons vurig wensen geen vervliegende droom.



Ach Heer Bommel zo sprak de jonge vriend

men kiest zich toch geen mastodont uit beemd of griend.

Slechts kwaliteit beoogt de huidige gang van zaken

de vraag is Is men geschikt voor zulke vele taken

en strijdt dat niet met wat ons bindt?



Nijlpaarden zijn er per slot vrijwel overal

en waar klinkt het beter tussen berg en dal?

Kijk in het Limburgse waar zelfs de Koninklijke Gouverneur

kennelijk geen juiste keuze heeft gemaakt tussen mens en pasteur

dus rest ons slecht het advies: trap niet in deze volgende vernieuwingsval

K.M. Schaap / afdelingshoofd burger- en bestuurlijke zaken
Ik denk dat ik niets irritanters weet

Dan de schrijfsels van een prulpoëet
Dieuwe / adviseur
niet de (volledige) argumentatie wel de strekking deel ik van harte!
Jan H
In de reacties wordt vergeten dat de commissaris van de Koning wettelijk ook een zogenaamd 'rijksorgaan' is die dus niet alleen puur provinciale taken heeft. Dat vraagt ook om een blijvende in de Grondwet verankerde positie. We hebben een gekozen burgemeester, namelijk gekozen door het hoogste bestuursorgaan dat de inwoners zelf hebben samengesteld: de lokale volksvertegenwoordiging. Gewikt en gewogen op basis van zijn sollicitatie naar de functie, zijn gesprek als kandidaat met de vertrouwenscommissie en uiteindelijk zijn benoeming op basis van een wettelijk verplichte dubbele voordracht aan de voltallige gemeenteraad en dan gekozen op basis van een schriftelijke stemming. Een veel zorgvuldiger voorbereide benoeming dan een verkiezingscampagne van kandidaten die daarna zonder gesprekken over achtergronden en beweegredenen gekozen worden. Indirecte democratie met daaraan gekoppeld een sollicitatieprocedure is een grotere garantie op een burgemeester die onafhankelijk is en boven de partijen staat.
Petra
Aan de ene kant heb ik er moeite mee zaken te vernieuwen omdat ik aan zie komen dat dit tot aantasting van goede en bekende waarden en normen zou kunnen leiden. We zouden niet moedwillig structuren moeten opbreken omdat ze oud en belegen zijn (maar misschien nog wel heel nuttig en werkbaar!).



Aan de andere kant ben ik voor vernieuwing mits de zaak daarmee werkelijk is gediend.



Dilemma's dus, die per geval bekeken zouden moeten worden.
Daan Groot / DGA: Holland-Stores Group
Door de bevolking laten kiezen , dat is Pas echte Democratie, niet een persoon naar voren zetten , via De Comisaris van De Koning,
H. Wiersma / gepens.
Het Old Boys/Womans politieke netwerk wil kennelijk krampachtig vasthouden aan de bestaande baantjes-carrousel.
Jan
En niemand heeft het erover dat de wethouders ook niet rechtstreeks gekozen worden. En die hebben vaak veel meer macht dan een burgemeester. Nee, wethouders worden door een coalitiepartij naar voren geschoven omdat iemand veel het woord voerde op slecht bezochte partijbijeenkomsten en die wordt dan klakkeloos, zonder enige discussie, benoemd door de raad. Dan is de huidige benoemingsprocedure van de burgemeester tenminste nog democratischer: iedereen mag solliciteren, na een gedegen sollicitatieprocedure doet de gehele democratisch gekozen gemeenteraad een aanbeveling die altijd wordt opgevolgd door minister.
Hendrik
De aristocratie: wij zijn door de Kroon benoemd en adviseren de wij door de Kroon benoemd moeten worden.



Laten wij dat hele opgetuigde circus van de Commissarissen van de Koning met hun kabinetten die zich maandenlang bezighouden met burgemeestersbenoemingen en functioneringsgesprekken maar snel opdoeken.



De gemeenteraad kan het prima zelf of.
Janet / beleidsadviseur
Ik zie heel veel kortzichtige reacties. Maar ik kan me goed vinden in de reactie van @Gerrit. Wat heb je aan een gekozen burgemeester. De grootste roeptoeter wordt dan burgemeester. Dat heeft niets te maken met kennis en kunde. Daarmee zeg ik niet dat mensen die stemmen op de grootste roeptoeter per definitie dom zijn maar het is meestal niet mogelijk om als inwoners van een stad op een zodanige manier kennis te maken met iemand, wat wel kan via een sollicitatiegesprek. en de procedure waarmee een burgemeester wordt gekozen is niet zomaar even simpel. Er worden indringende gesprekken gevoerd, meerdere gesprekken met de kandidaten. Laat een paar burgers meedraaien in die procedure, dat zou nog wel kunnen. En een benoeming door de Kroon is voor mij alleen maar een formaliteit, maar die formaliteit geeft wel grond aan de onafhankelijkheid van de burgemeester, anders dan die van wethouders. Nooit iets weggooien uit vals sentiment voordat je er iets beters voor terug hebt. Bedenk dan eerst wat de voordelen en nadelen zijn van de huidige procedure en probeer die te verbeteren en te vernieuwen in plaats van roekeloos en zonder nadenken op een andere methode over gaan.
Heukers
Natuurlijk, Jantje en Gerrit. Alle Europese landen doen het fout, want die hebben een gekozen burgemeester. Wat een sukkels! Alleen het Nederlandse model is goed.
FMvan der Meer / hoogleraar
Voor Jantje en Gerrit. Laten we de kamerleden en raadsleden ook maar benoemen. Dat vermindert het aantal roeptoeters. Wat een arrogante en anti democratische opvattingen. Wantrouw kiezers dat is een goede democratische gezindheid met name voor een zelfverklaarde beleidsadviseur!
Advertentie