GS houden vast aan herindeling Scherpenzeel

Scherpenzeel heeft een structureel bestuurskrachtprobleem, stellen Gedeputeerde Staten (GS) van Gelderland. In vergaande ambtelijke samenwerking tussen Scherpenzeel en Barneveld hebben GS geen fiducie. GS blijven er daarom bij dat herindeling van Barneveld en Scherpenzeel noodzakelijk is. De fusie moet per 2023 beklonken zijn. De nieuwe gemeente gaat een krappe 69.000 inwoners tellen

Lichte samenvoeging

Een lichte samenvoeging, waarbij Scherpenzeel wordt opgeheven en aan Barneveld wordt toegevoegd – een wens van Barneveld – zal het hoogstwaarschijnlijk niet gaan worden. Scherpenzeel is daar fel tegen gekant. Uitsluiten doen GS dit echter nog niet. Beide gemeenten moeten met medezeggenschap en vakbonden gaan overleggen over de gevolgen voor de overgang van het personeel. ‘Vanuit dit overleg kan mogelijk alsnog overeenstemming bereikt worden over de toepassing van een lichte samenvoeging’, aldus het herindelingsadvies.

Verhitte discussie

Het advies is dinsdag door GS vastgesteld en aangeboden aan Provinciale Staten (PS). Op 7 juli nemen PS daarover een besluit. Als het advies wordt vastgesteld, gaat het naar de minister van Binnenlandse Zaken. Die besluit of er een wetsvoorstel tot herindeling van beide gemeenten komt. Tot nu toe heeft de minister zich, ondanks herhaaldelijk aandringen van het Scherpenzeelse college, zich niet gemengd in de verhitte herindelingsdiscussie. Jaren geleden is een herindelingsvoorstel waarbij Scherpenzeel was betrokken, in ‘Den Haag’ gesneuveld.

Draagvlak

Draagvlak is een belangrijk criterium in het nu vigerende beleidskader herindeling van Binnenlandse Zaken. GS stellen dat ze daar de afgelopen maanden hard aan hebben gewerkt en constateren dat de provinciale herindelingsplannen maatschappelijk en bestuurlijk draagvlak hebben. Een meerderheid van de Barneveldse raad en de oppositie van Scherpenzeel zijn voor herindeling. Het Scherpenzeelse college, een raadsmeerderheid van Scherpenzeel en een deel van de oppositie van Barneveld zijn tegen. Dit geldt ook voor een meerderheid van de Scherpenzeelse inwoners, zo bleek medio maart uit een peiling. GS hechten geen waarde aan die peiling, zo blijkt uit de brief waarin GS het herindelingsadvies aan PS aanbieden. Een van de twee opties waaruit de inwoners konden kiezen (zelfstandig Scherpenzeel) was geen reële optie en de inwoners van Barneveld hebben zich niet in de peiling kunnen uitspreken. GS hechten meer waarde aan het bestuurlijk draagvlak.

Dorpsvisie

De angst van Scherpenzeel dat ze in de nieuwe gemeente niets meer in de melk te brokkelen heeft, wordt in ogen van GS ondervangen door een dorpsvisie die Scherpenzeel in aanloop naar de herindeling per 2023 kan uitwerken, zo schrijven GS aan Provinciale de Staten. Dat kan via het zogeheten dorpenbeleid 2.0 dat Barneveld nu aan het ontwikkelen is. Daarin kunnen onder meer afspraken worden gemaakt over zeggenschap vanuit de Scherpenzeelse gemeenschap in de nieuwe gemeente en instandhouding van voorzieningen, aldus GS.

Herindelingskader BZK

In hun herindelingsadvies gaan GS uitgebreid in op de vier toetsingscriteria uit het herindelingskader van BZK: draagvlak, bestuurskracht, interne samenhang en nabijheid van bestuur en regionale samenhang. College en raad van Scherpenzeel en een deel van de oppositie van Barneveld stellen al tijden dat GS dat beleidskader met voeten treden. GS bestrijden dat. Als er evidente bestuursproblemen zijn die door de betrokken gemeenten niet kunnen worden opgelost, mag de provincie de regie nemen. Dat heeft Gelderland gedaan, aldus GS in hun herindelingsadvies. Daarnaast stellen GS dat vanuit de inhoudelijke opgaven is gekeken naar de beste oplossing voor beide gemeenten. Er is weliswaar geen unaniem draagvlak, maar dat wordt in het herindelingskader niet geëist. GS vinden kortom dat ze conform het beleidskader hebben gehandeld.